Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1820

Odille, par Mlle H. van den Bergh. II Tomes. Breda, imprimé chez W. van Bergen et Comp. 1819. 8vo. 381 pag.

Deze Fransche Roman van de hand eener Landgenoote, gelijk naam en plaats aanduiden, behoort niet tot het gewone slag dezer geschriften. Dezelve is, voor het grootste gedeelte, in brieven geschreven, doch moet daarom niet vergeleken worden bij de stukken van richardson, onze wolff en deken en anderen, wier waarde in dezen vorm en in de briefswijze ontwikkeling van een aantal karakters enz. bestaat. Het is hier slechts om de heldin te doen; en die heldin is zekerlijk een vreempje, zoo groot als er ooit eene bestond. Wij willen daarmede toch niet zeggen, dat het een onding, eene overdrijving, eene hersenschim is. Neen, wij zijn nog al met j.j. rousseau van gevoelen, dat het alledaagsche in de karakters, bij het ongewone in de lotgevallen, den middelmatigen Roman kenmerkt. Het komt ons voor, dat de Schrijfster mede niet onbekend is met dien gevoeligen wijsgeer, en in een zeker derde vinden wij overeenkomst tusschen haar stuk en de Julia des eersten. Zeker is een jong meisje van eenen gevoeligen aanleg en levendige verbeelding al een wonderlijk schepseltje, waarvan bij eene afgezonderde leefwijze, onder opzigt eener treurige (sentimenteel-melankolieke) moeder wat zonderlings kan groeijen; en, is zij eenmaal op eenen dooden auteur letterlijk verliefd geworden, dan is het voorwaar geen wonder, dat een zoo lieve, mannelijke oom, al is hij dan ook wat kreupel en niet meer jong, tot geneesheer van die

[p. 491]

kwaal ingeroepen, dezelve niet zoo zeer geneest, als veeleer van voorwerp doet veranderen, zelf dat voorwerp wordt. Het verwonderde ons, daarentegen, wel een beetje, dat hij noch mama daarin zoo geheel geen erg hebben; schoon ons, voor het overige, dit gedeelte, en met name ook haar gehouden dagboek, wel het beste bevalt. De stijl is daar dikwijls zeer warm, zeer naïf, zeer fraai, voor zoo verre wij over Franschen stijl mogen oordeelen. Niettegenstaande het boven gezegde, hebben wij toch ook geene bijzondere aanmerkingen op de bijkomende karakters, maar vinden die zeer lief geteekend. En dat alles nog zoo wèl weêr te regt komt, doet ons pleizier: deze afloop is voorzeker de natuurlijkste en beste; ten zij, misschien, dat er eene kleine schaduw op de schilderij ware geworpen, uit hoofde dat al die vroegere dwaasheden haar toch hadden beroofd van het vermogen, om eene gelukkige vrouw en moeder te zijn. Dan, welligt voegde zulk eene aanmerking Mlle de Schrijfster niet. Wij hebben dus, ten slotte, slechts een paar reflecties - of het de gewone lezertjes wel onderhoudend genoeg zal zijn? en, waarom het door eene Hollandsche niet in hare eigene schoone moedertaal is geschreven? Ware het dit, wij stonden er nog wat langer bij stil. Achteraan volgen eenige versjes van Odille, die mede zeer wel zullen bevallen, vooral door de levendige en klare beschrijving in sommige.