Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

Waarneming, betrekkelijk de voorbehoedende kracht der vaccine tegen de kinderziekte, en den invloed der eerste op de ontwikkeling en den voortgang der laatste. Door C.A. van de Wijnpersse, Stads- en Gasthuis-Doctor te Delft.

Het heeft, gedurende de plaats gehad hebbende verspreiding der kinderziekte op zoo vele plaatsen van dit Rijk, hier en elders, aan geene waarnemingen ontbroken, gesteld met het oogmerk, om, zoo veel mogelijk, de niet alleen heerschende, maar steeds toenemende vooroordeelen tegen de koepokinenting tegen te gaan. Er is zelfs door enkele der verdienstelijkste Geneesheeren opzettelijk geschreven, ter wegneming van eenen zoo schadelijken als onverstandigen tegenstand, en ter aanmoediging en bevordering van eene kunstbewerking, tegen welker heilzame uitkomsten slechts wanbegrip of laster hebben kunnen optreden.

Welligt zal men dus vragen: waartoe het getal der aanteekeningen vermeerderd? Oppervlakkig beschouwd,

[p. 500]

mag deze vraag gepast schijnen; maar bij nadere overweging en vergelijking, van hetgeen er ten voordeele der vaccine gedaan is, en van hetgeen ter tegenwerking bestookt wordt, zal het blijken, dat er bij dit alles nog niet genoeg gedaan is. Terwijl men mogelijk ook ter verdere bestrijding zoude willen bijbrengen, dat het goede geene aanprijzing verdient, of dat een te groote ijver zelfs der goede zaak nadeelig kan worden, zoo geloof ik toch, dat, waar het niet alleen op het behoud van zoo vele levens aankomt, maar, hetgeen van niet minder belang voor den Staat is, op de bewaring voor altijddurende verminking, men niet te veel zeggen, niet te veel doen kan. Mogt dan deze bijdrage ter overtuiging van slechts één huisgezin, tot behoud van één eenig dierbaar pand, of ter bewaring der gezondheid van één enkel voor den Staat nuttig wezen dienstbaar worden, dan zal ook zij niet te vergeefs geschreven zijn; met dit oogmerk is zij opgesteld, uit dit oogpunt worde zij beoordeeld!

Den 7den Febr. l. l. werd ik ontboden in de woning van j. maarleveld, waar zich, behalve dezen man met vijf kinderen, nog twee huisgezinnen bevonden. Ik vond aldaar één der vijf kinderen, cornelius, oud 16 jaren, door de kinderziekte aangetast; terwijl zijn broeder leendert, oud 17 jaren, en drie zusters nog niet gevaccineerd waren of gepokt hadden. Daar deze vier zich nog schijnbaar wel bevonden, dacht ik te mogen beproeven, wat de inenting met koepokstof zoude vermogen, het zij ter beveiliging, het zij ter verzachting van de kinderziekte, voor welke alle deze voorwerpen nu blootstonden. Door gebrek aan stof, kon dit niet vóór den 10den daaraanvolgende geschieden, wanneer ik de overige dier kinderen inentte, met dit gevolg: Bij leendert en carolina kwamen de koepokken op. Bij den eersten hielden zij eenen geregelden loop, en vertoonden den 9den dag alle teekens der echte koepokken, behalve dat de kring slechts flaauw, meer bleek dan rood, en van eenen ge-

[p. 501]

ringen omtrek was; zij bevatte vele en heldere stof, waarbij deze jongeling klaagde over pijnlijkheid onder de armen. Bij carolina kon ik de werking niet nagaan, daar deze, hoezeer reeds 15 jaren oud, door krabben alle de pokken, zes in getal, geopend had, en welke nu door eene roof bedekt werden; zoodat ik hier dadelijk voor mislukking vreesde. Den 21sten vond ik echter leendert ziek te huis, en reeds den volgenden dag met hier en daar opkomende pokken bezet; hij klaagde daarbij over sterke hoofdpijn, misselijkheid, braking en pijn in de leden; met het ophouden dezer toevallen kwam het uitslag, en de pokken vulden zich met een vocht, hetwelk het midden tusschen etter en lympha scheen te houden; zij droogden langzamerhand op, en na vier dagen was deze ziekte afgeloopen. Den 22sten Febr. werd ook carolina, bij welke de koepokken geene, voor het oog zigtbare, geregelde ontwikkeling gehouden hadden, ongesteld; maar deze ongesteldheid was spoedig voorbijgaande, zoodat zij reeds des anderen daags weder over huis zijn kon. Bij deze kwamen omtrent een vijftigtal pokken op, die over het geheele ligchaam verspreid waren, met eene dunne en helder doorschijnende lympha gevuld. Zij bleven eenige dagen staan, en droogden langzamerhand op, zonder dat de lijderes eenige verdere ongesteldheid ontwaarde. Den 23sten en 24sten werden de beide overgeblevene, maria en jane, 14 en 11 jaren oud, bij welke de inenting niet gevat had, door de kinderziekte aangetast; en, hoezeer ook deze beide kinderen behouden werden, waren zij echter zeer ziek, als bedekt met pokken, en leden veel.

Van de overige in dit huis woonachtige kinderen, werd een meisje, oud 16 jaren, die door den Heer Med. Doct. macquelyn, blijkens vertoond getuigschrift, met goed gevolg vóór zes jaren was ingeënt geworden, door het reeds meermalen door anderen beschreven uitslag overvallen; hetwelk echter spoedig en zonder kwade gevolgen afliep. Hare jongere zuster, die, pas een

[p. 502]

jaar geleden, door dien zelfden Geneesheer was ingeent, bleef zoo wel van dit uitslag, als van de kinderziekte, verschoond; desgelijks ook nog twee andere kinderen, waarvan het eene, eenige weken te voren, onder opzigt van den Heer Med. Doct. alexander, desgelijks was gevaccineerd geworden.

Daar men hier slechts de opgegevene gevallen behoeft na te gaan, onthoud ik mij, deze waarneming, door vergelijkingen of gevolgtrekkingen, verder uit te breiden.