Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

De Ilias van Homerus, naar het Grieksch, in Nederduitsche verzen gevolgd, door Mr. Jan van 's Gravenweert. IIde Deel. Te Amsterdam, bij J. van der Hey. 1818. In gr. 8vo. f 4-10-:

Wij hebben uit het IIde Deel dezer vertaling het Xde Boek gekozen, en hetzelve met het oorspronkelijke vergeleken. Dit doende, kwamen ons de volgende aanmerkingen voor:

Bl. 105. v. 1.

Geheel de heldenkeur had op de zachte sponden
In ongestoorden slaap de kalme rust gevonden.

Wij zijn bevreesd, dat die zachte sponden, gelijk bl. 107. v. 5. de slaapkoets, den Hollandschen lezer een denkbeeld zullen geven van eene gemakkelijke ligplaats voor alle die oorlogshelden, gelijk zij het te huis in diepe rust en vrede zouden kunnen wenschen. En velen sliepen in de open lucht, op eene ossenhuid, met eene soort van tapijt onder het hoofd; de gemeeneren ook met het hoofd op hun schild.

Bl. 109. v. 17.

Ik dwaal zoo, wijl geen slaap mijne oogen heeft gestreeld,
En 't onheil van den Griek mij in de zinnen speelt;
'k Ben hoogst beducht voor 't heir; 'k word door mijn' angst gedreven;
De wanhoop zweept mij voort; ik voel mijn leden beven;
Het gansche ligchaam trilt, en 't hart is toegeprangd.

Fraaije regels, welke de kracht van het Grieksch zeer wel uitdrukken, uitgezonderd het hart is toegeprangd. Het is

[p. 402]

ons niet onbekend, dat men in een dichtstuk geene prozaïsche naauwkeurigheid kan in acht nemen: maar de Grieken hebben in het beschrijven hunner aandoeningen iets eigens, natuurlijks en naauwkeurigs, hetwelk men in eene dichterlijke overbrenging toch behouden kan. Homerus zegt hier: Het hart springt mij buiten de borst.

Bl. III. v. 3.

Vaak weigert hij zijn' dienst en zuimt in veldheersplicht;
Niet, dat zijn moed voor waan of vadzigheden zwicht,
Maar slechts opdat ik hem in 't handlen voor zou treden.

Wij twijfelen, of de Hollandsche lezer daaruit deze meening van homerus zal vatten: Menelaus toeft dikwijls om zich in den strijd te begeven, niet uit lafhartigheid of onkunde, maar (uit eene zekere soort van eerbied) op mij ziende, en mijn bevel, wat hij doen moet, afwachtende.

Bl. 112. v. 11.

Zij nadren Diomeed, met heel zijn heldenschaar
Gelegerd voor zijn tent: de drom der legerknapen,
Op schilden uitgerekt, lag om den Vorst te slapen;
De speer stond nevens hen genageld in den grond,
En 't glinstrend wapentuig schoot stralen uit in 't rond,
Als Jovis bliksemvuur: de held, in slaap verzonken,
Had op een runderhuid zijn ligchaam rust geschonken,
En 't matte hoofd geschraagd door kostbaar vloertapijt.
Doch Nestor grijpt zijn hiel en treft hem door verwijt.

Hoe meer men homerus leest en bestudeert, hoe meer men zich verwondert over zijne naauwkeurigheid in het beschrijven van verschillende zaken. Hij schildert, gelijk cicero ergens zegt, zoo, dat wij het als met eigene oogen zien. Een in den eersten opslag gering schijnend woordje, een klein bijvoegsel, heeft groote waarde, om het geheel meer te doen uitkomen en te volmaken. De vertalers kunnen deze waarheid nooit genoeg voor hunne aandacht houden. Wij zijn ook in dit opzigt, over 't algemeen, over 's gravenweert voldaan. Hier houde hij ons de volgende aanmerkingen ten goede. - Op schilden uitgerekt. Homerus zegt: zij hadden de schilden onder hunne hoofden. Het op schilden uitge-

[p. 403]

rekt is vatbaar voor eene dubbelzinnige verklaring. Ook waren de speren met de benedenste ijzeren punten in den grond gehecht, zoodat de bovenste scherpte (door de terugkaatsing der wachtvuren, of flikkering van maan of starren) een' weerglans gaf. Eindelijk raakte Nestor met zijne teenen aan den voet van Diomedes, schudde denzelven, en maakte hem zoo wakker.

Bl. 117. v. 4.

- standvastig in zijn lijden.

De meening van homerus is: in het doorstaan van oorlogsgevaren en vermoeijenissen.

Bl. 117. v. 6.

Verzelt die schrandre Vorst mijn schreden naar den muur,
Gij zult ons wederzien uit nederlaag en vuur.

De kracht van eene soort van spreekwoord: ik zal met hem zelfs uit het vuur terugkeeren, is niet genoeg in 't oog gehouden.

Bl. 127. v. 8.

Hij zegt; de spieder grijpt hem smeekend naar den baard,
En bidt zijn leven af; maar 't blinkend oorlogszwaard
Stort neder op zijn hals, doorsnijdt de beide spieren,
En 't afgeslagen hoofd gaat dwars door 't luchtruim gieren,
En ploft in 't bloedig slijk met opgesperden mond.

Schoone vertaling. Evenwel bevalt ons het nederstorten van het zwaard niet. Want Diomedes sloeg Dolon het hoofd af; hij onthoofdde hem. Homerus zegt: hij joeg het hem midden door den hals.

Bl. 128. v. 4.

Nu treedt men onverwijld door bloed en wapens voort,
En nadert in den kring van Rhesus legerknechten.
De slaap beving dat heir, reeds afgemat van 't vechten;
Hun prachtig wapentuig lag nevens hen geschaard
Drievoudig op een rij met kar en legerpaard.

De soldaten van Rhesus waren niet afgemat van 't vech-

[p. 404]

ten, maar door vermoeidheid; want zij waren den vorigen dag eerst den Trojanen tot hulp gekomen.

Wij geven deze aanmerkingen in denzelfden zin en met hetzelfde oogmerk als de vorige, en zijn door het lezen van dit Boek versterkt geworden in de goede gedachte, welke wij van 's gravenweert's bekwaamheid in dit vak hebben opgevat.