Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

[p. 269]

Boekbeschouwing.

Selecta e scholis Lud. Casp. Valckenarii in libros quosdam N.T. editore discipulo Ev. Wassenbergh, qui dissertationem praemisit alteram de trajectionibus in N.T. contextu saepe necessariis. Tom. II. Amstelod. sumtibus P. den Hengst et filii. 1817. 8vo. form. maj. pp. 62 et 701. f 6-10-:

Daar wij bij de aankondiging van het eerste deel dezes werks, in de Letteroeff. van 1816, bl. 233 en volgg., ons eenigzins breedvoerig hebben uitgelaten over deszelfs Schrijver en inrigting, zullen wij, bij de aankondiging van dit tweede of laatste deel, kort kunnen zijn. Trouwens, de verdienstelijke Uitgever heeft denzelfden weg gevolgd, dien hij zich bij het eerste deel had voorgeschreven. Dezen keurden wij in het algemeen goed: dan, hetgeen wij bejammerden, nopens de verkortingen of abbreviatién van vele woorden, uit de dictata in den druk overgenomen, moeten wij weder betreuren, en zien met leedwezen, dat onze wensch, betreffende het vermijden derzelve in het tweede deel, niet is vervuld geworden. Met dat al verblijden wij ons zeer, dat wij ook dit deel gekregen hebben, waarin wij overal den grooten valckenaer bewonderen en eerbiedigen, en wenschen, dat deze geheele schat van geleerdheid, in 's mans dictaten over Lukas Evangelie en Handelingen der Apostelen, en over den eersten Brief van Paulus aan de Korinthiërs, en den Brief aan de Hebreërs, in veler handen moge zijn, en veel nuts aanbrengen.

Had de geleerde Uitgever het eerste deel met eene eigene verhandeling de glossis N.T. verrijkt, bij dit deel heeft hij, als een pendant op de vorige, gevoegd eene verhandeling over het omzetten van woorden, als dikwijls noodzakelijk zijnde in den tekst van het N.V. Vooraf poogt hij aan te toonen, dat dergelijke omzet-

[p. 270]

tingen van woorden bij ongewijde Schrijvers meer dan eens te pas komen, en brengt bijzonder bij den Griekschen klaagzang van tyrtaeus, in welken hij de orde der verzen geheel verandert. Dan volgen verscheidene plaatsen uit de schriften van het N.V., waarin of woorden of geheele volzinnen omgezet worden. Over het geheel genomen, vinden wij die omzettingen vernuftig; dan, of dezelve overal noodzakelijk zijn, zouden wij niet op ons durven nemen te verdedigen. In de eenvoudige en ongekunstelde schrijfwijze der gewijde Schrijvers moet men, dunkt ons, veelal de reden zoeken, waarom in het plaatsen van sommige woorden en volzinnen niet de juiste orde is waargenomen.

Achteraan is een uitvoerige en zeer nuttige bladwijzer van de bijbelplaatsen en van Grieksche woorden en uitdrukkingen, loopende over de beide deelen, voor welks bezorging wij den Uitgever danken.