Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1819

[p. 263]

Amphion, een Tijdschrift voor Vrienden en Beoefenaars der Toonkunst. Iste Jaargang. Iste, IIde en IIIde Stuk. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1818. In gr. 8vo. 238 Bl. f2-9-:

Zoo zeer de Stad Groningen en hare Akademie zich allervoordeeligst onderscheiden door de keur en den lust van letteren en lettervrienden, even zoo kan het ons geenszins bevreemden, dat ook vandaar een nieuw licht opgaat over een kunstvak, dat tot hiertoe in ons vaderland, voor zoo ver althans de theorie betreft, bijkans geheel verwaarloosd is. Een oudvaderlijk vooroordeel, in de eerste ruwe levenswijze van alle volkplantingen gegrond, van geslacht tot geslacht voortgeplant, en door waanwijze vreemdelingen tot walgens toe uitgetrompet, heeft wel het beginsel gevestigd, dat de Nederlanders, meer van nabij door het geloei en gebulk van koeijen en ossen gestreeld, onvatbaar waren voor dien fijnen zin en smaak, welken de Toonkunst in hare beoefenaren vordert. Die dwazen! Weten zij dan niet, dat deze geheele kunst haren oorsprong van de duizendvoudige klankladder in de taal der dieren ontleent, en dat het getjilp van de musch tot de harmonie van den nachtegaal, het gemaauw der kat tot den bastoon des leeuws, het gemurmel der zachtvlietende beek tot den donderenden stroom, die van het gebergte rolt, en de weerklank der valleijen tot dien der splijtende rotsen, in het naauwste verband staan met die regeling van dalende en verheffende toonen, waarin de kunst het fijn gevoel en den smaak van den mensch vermeestert? Het klimaat, de tafereelen der natuur zelve, het schilderachtige, hetwelk iedere bergachtige landstreek boven de vlakke velden oplevert: dit alles lokt wel meer den kunstzin, die in het zamenstel der menschelijke natuur, en wel in den eenen mensch meer dan in een ander, verholen ligt; maar de vatbaarheid voor gevoel en smaak heeft de natuur aan geen land, aan geenen mensch ontzegd, en het is de gelegenheid tot ontwikkeling alleen, welke aan de eene natie boven de andere daarin de voorkeur geeft. De menigerlei voorbeelden onzer landgenooten, wier talenten in de instrumentale muzijk erkend zijn, laat geen den minsten twijfel over, of ook de zang zelf zoude hier te lande zijne meesters en meesteressen

[p. 264]

vinden, indien maar de gepaste aanleiding en bemoediging voorhanden zij, om, volgens de zuivere regelen eener eenvoudige en ongekunstelde theorie, elk kunstvermogen en natuurlijken aanleg naar behooren te ontwikkelen.

Uit dit eigenaardig oogpunt beschouwd, is ons de verschijning van dit alhier aangekondigd Tijdschrift hoogst welkom; wij betuigen daarvoor den hartelijksten dank aan deszelfs kunstrijke vervaardigers, verlangen zeer naar deszelfs gelukkigen voortgang, en verzoeken met den moesten ernst alle kunstervarenen, om door de mededeeling hunner gedachten dit ontwerp te bemoedigen, en daardoor de Toonkunst zelve algemeen te bevorderen.

Het oogmerk dezes Tijdschrifts is zeer uitgestrekt. Hetzelve neemt alles op, wat theorie en praktijk betreft, door mededeeling van al het merkwaardige, hetwelk daaromtrent, zoo in als buiten ons land, voorvalt, door opgave en beoordeeling der uitkomende werken, door de voordragt van stukken, die voor de compositie geschikt zijn, en door mengelingen, welke de nieuwsgierigheid en den weetlust bevredigen. De verscheidenheid geldt daarin alzoo tot hoofdregel, ten einde meer algemeen te behagen, en de inhoud van den eersten Jaargang heeft de verwachting geenszins te leur gesteld. Zoo behelst deze eerste bundel de voortreffelijke Verhandelingen van den Heer robbers, over de vergelijking der oude en hedendaagsche Muzijk, en het onderzoek van de meerdere werking der eerste op het gemoed; van den Heer grosheim, over de vereenvoudiging van de leer der toonen en derzelver noodzakelijkheid, met een paar uitmuntende Tabellen voor de klankladders en de modulatiën; van onbekenden, over den aard der Muzijk, over het Theater, en over het karakter der Fransche Muzijk en den muzikalen aard der Hollanders; voorts, Levensberigten van nicolo isouard, mozart, carl andreas göpfert enz., door den Heer n.w. schroeder steinmetz; verder muzikale Berigten uit 's Gravenhage, Groningen, Parijs enz., en Recensiën van uitgegevene of nog uit te geven werken; en eindelijk Mengelingen, door de Heeren lulofs en hoffman.

De aard van dit Tijdschrift gedoogt niet, dat wij daaruit het een of ander tot proeve overnemen. Bijzonderlijk behaagde ons het medegedeelde omtrent den Kerkhervormer luther, als Toonkunstige en Componist, en van de kunst-

[p. 265]

verdiensten der in 1818 overledene Hertogin van Mecklenburg Strelitz. Doch de liefhebber van wetenschap en kunst leze en oordeele zelf, en bevordere daardoor het goede!