Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Natuurlijke historie van de civetkat.

De Civetkat is een viervoetig dier, volgens linneus, tot het geslacht der Fretten behoorende. Het dier heeft gewoonlijk, van het einde des snuits tot aan het uiterste van den staart, de lengte van ruim twee voeten; zijn kop is smal, eindigende in een' langen witgekleurden snuit; de oogen zijn klein, langwerpig en zwart; de ooren gelijken naar die der katten, doch zijn kleiner, en niet zoo spits; hij heeft korte pooten, inzonderheid de voorste, welke de lengte van vijf duim niet te boven gaan, alle vier zijn ze gewapend met scherpe, regte, zwarte nagels; het haar der huid is tweederlei, zijnde het ééne kort, zacht, als wol gekruld, en bruinachtig grijs van kleur, het andere veel langer, zwart, en roskleurig, met wit gemengeld; op het lijf is hij met banden en vlakken geteekend, welke van onderscheidene kleuren schijnen zamengesteld; de kop en pooten zijn bezet met kort haar; aan elke zijde van den kop heeft hij eene groote zwarte vlak, waarin de oogen staan, en het einde van den neus is zwart; de staart is aan

[p. 634]

den bovenkant geheel zwart, maar ter zijden en van onderen ringswijze gebandeerd. Tusschen het aarsgat en de teeldeelen, vindt men, bij het mannetje zoowel als bij het wijfje, eene lange spleet, zijnde de opening eener holte, welke van binnen met kort haar bezet is, en de toegang is tot twee gaten of beurzen, zijnde dit de eigenlijke bewaarplaats van het Civet.

Van aard is de Civetkat woest, wild, en verslindend; zij leeft van de jagt, en betrapt kleiner gedierte en vogelen, en bij gebrek van dezen, geneert zij zich met vruchten, ja somtijds, dezen niet kunnende bekomen, voedt zij zich met kruiden. Niettegenstaande haar ligchaam lomp is en log schijnt, is zij echter vlug en rad, en springt gelijk de katten, kunnende in het loopen tegen een' hond het uithouden; des nachts blinken hare oogen, en het is niet onwaarschijnlijk, dat zij, even als de katten, in het donker zien kan. Onaangezien de woestheid van het dier, kan men het echter temmen en aan het huisselijk leven gewennen, zelfs zoodanig, dat men er als eene kat of eenen hond mede spelen kan; evenwel is zij niet te betrouwen, en haar beet is zeer gevaarlijk.

De Civetkat wordt in verscheidene landschappen van Afrika gevonden; zij woont echter ook in Kairo, alsmede in China, en meer andere gedeelten van Azië. Zij graaft, tot haar verblijf, holen in den grond, en zij telen menigvuldig voort, ter plaatse, waar zij natuurlijk t'huis behooren. Osschoon zij in andere landen kunnen leven, en het Civet, even als op hunne natuurlijke geboorteplaats, mededeelen, houdt echter de voorttelingskracht op, zoodra zij in gematigder luchtstreken komen. In Afrika worden deze dieren in vallen of strikken gevangen, en alsdan in ijzeren kooijen bewaard. Veel worden zij naar Holland overgevoerd, alwaar zij voornamelijk door Joden onderhouden worden, die den kost winnen met het Civet er af te halen. Deze dieren kosten veel van onderhoud, dewijl zij met melk en eijeren gevoed worden; doch hierdoor is het Civet ook veel witter en van grooter waarde, dan hetgeen uit de warme gewesten komt, alwaar zij voornamelijk van vleeschroof leven.

Verscheidene Reizigers beschrijven ons de manier,

[p. 635]

om het Civet van deze dieren, wanneer zij gevangen zitten, op de volgende wijze te bekomen: het dier wordt tot dat einde met eenen stok achterwaarts naar het einde van zijn hok gedreven, alsdan grijpt men het bij den staart, haalt dien tusschen de tralien door, en maakt zijne achterpooten vast, vervolgens steekt men aan iedere zijde eene plank in, en bezet hem hier zoodanig tusschen, dat hij zich naauwelijks bewegen kan; het dier aldus de magt om te kwetsen benomen zijnde, steekt men een klein zilveren of ivoren lepeltje in de opening van de beurs, en schraapt hiermede de zijden of wanden zachtelijk af, schijnende het, als of de klieren door deze behandeling haar vocht ontlasten. Gewoonlijk geschiedt dit om de drie dagen, en in sommige jaargetijden ook wel om den anderen dag; leverende ieder dier, op eenmaal, zelden meer dan een half lood op. De geringheid dezer inzameling is ook de reden, dat het Civet door de Joden, die, gelijk gezegd is, hetzelve meest vergaren, niet zelden wordt vervalscht; hetwelk, naar men zegt, geschiedt, door de beurzen van binnen met olie te bestrijken.

Het Civet is eene vette smeerachtige stoffe, als gestremd vettig sap, sterk en onaangenaam van reuk, en van een' bitteren smaak; versch zijnde, is het wit, doch verandert door den tijd, wordt geel, en eindelijk bruin. Het heeft eene zeer verdeelende, verzachtende, en versterkende kracht, en wordt geprezen tegen de buikpijnen der kinderen, kolijk, en moederplaag, op den buik gesmeerd zijnde. De Parfumeurs maken er het meeste gebruik van, mengende hetzelve met anijs-olie en een weinig muskus, hetwelk een' aangenamen reuk van zich geeft. Men zegt ook, dat hetzelve, in de hemden gesmeerd, alle ongedierte des ligchaams doodt.