Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Een paar anecdoten van den beroemden schilder Apelles.

De uitmuntende bedrevenheid in de Schilderkunst, was de eenige verdienste niet van den beroemden apelles; de beschaafdheid, de kennis der wereld, de minzame, innemende, en geestige manieren, maakten hem zeer bemind bij alexander den grooten, die dikwijls gewaardigde den Schilder te gaan bezoeken, zoo om de bekoorlijkheden zijner gesprekken te gaan genieten, als om hem te zien arbeiden, en de eerste getuige te zijn van de wonderen, die zijn penseel te voorschijn bragt.

Ondertusschen behaagde het eenvoudig en openhartig bestaan van apelles niet eveneens aan al de Veldheeren van den jongen Monarch.

[p. 189]

Ptolomeus, een van hen, en wien naderhand het Rijk van Egypte ten deele viel, was onzen Schilder niet zeer toegenegen geweest. Men weet niet om wat reden Wat daar ook van zij; apelles, eenigen tijd na alexanders dood, zich te scheep begeven hebbende, om naar eene stad in Griekenland te reizen, werd ongelukkiglijk door storm gedreven naar den kant van Alexandrie. Hier werd hem door den nieuwen Koning geen het minste onthaal aangedaan. Behalve dit ongenoegen, hetwelk hij voorzien konde, vond hij er benijders, boos genoeg, om te trachten hem in hunne strikken te doen vallen. Met dit inzigt, beweegden zij eenen der hofbedienden, om hem, als uit 's Konings naam, ter maaltijd te noodigen, niet twijfelende, of deze vrijpostigheid, welke hij schijnen zoude uit zich zelven genomen te hebben, zou hem de gramschap op den hals halen van eenen Vorst, die hem niet beminde, en van het bedrog onkundig was. In der daad, apelles begaf zich, uit eerbiedenis, derwaarts. De Koning, door zijne vermeende onbeschaamdheid getergd, vraagde op een' brusken toon, wie van zijne bedienden hem tot zijne tafel geroepen had, en met de hand op zijne gewone noodigers wijzende, voegde hij er bij, dat bij volstrekt weten wilde, wie van hen hem deze stoutheid had doen nemen. De Schilder, zonder zich te ontstellen, redde zich uit dit geval, als een verstandig man, en als een volmaakt Teekenaar. Hij nam uit een komfoor, dat daar stond, eene koutskool, en teekende op staande voet aan den muur, in drie of vier trekken, de schets van het wezen desgenen, die hem genoodigd had, tot groote verwondering van ptolomeus, die uit deze eerste trekken aanstonds het gelaat van den bedrieger kende. Dit geval bragt hem geheel in gunst bij den Egyptischen Koning, die hem vervolgens met geschenken en eerbewijzingen overlaadde.

Dan het bevredigde hem niet met den nijd, welke daardoor maar te heviger tegen hem ontstoken werd. Men beschuldigde hem, eenigen tijd daarna, bij den Vorst, dat hij met theodotus de zamenzwering tegen hem gesmeed had, welke in de stad Tyrus was uitgebarsten. Het was een ander berucht Schilder,

[p. 190]

genaamd antifilus, die hier zijn aanklager was. Ondertusschen had de beschuldiging geen den minsten schijn van waarheid. Apelles was te Tyrus niet geweest; nooit had hij theodotus gezien; noch zijn karakter, noch zijn beroep, maakten hem geschikt, om zulk eenen aanslag te ondernemen; de beschuldiger, een Schilder zijnde, gelijk hij, maar verre beneden hem in bekwaamheid en achting, konde, zonder verongelijking, verdacht gehouden worden van kunstnijd - doch de Vorst, zonder naar iets te hooren, zonder iets te onderzoeken, hield apelles voor schuldig, en voor tegen hem uit in verwijtingen, over zijne ondankbaarheid en trouweloosheid. Men stond gereed om hem ter straffe te leiden, wanneer een der medepligtigen, door medelijden getroffen met den onschuldigen, dien men ter dood wilde brengen, zich zelven schuldig beleed, en verklaarde, dat apelles geen deel altoos aan de zamenzwering gehad hadde. - De Koning, beschaamd, van zoo ligt den laster geloof gegeven te hebben, schonk hem zijne vriendschap weder, begiftigde hem zelfs met honderd talenten, om het ongelijk, dat hij hem aangedaan had, te vergoeden, en leverde antifilus aan hem over, om zijn slaaf te zijn.