Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Over het beste voedsel voor jonge kinderen.

Met hoeveel zorg en oplettendheid het eerstgeboren kind moet opgevoed en behandeld worden, weet alleen de regtgenarde moeder, welke haar kind zelve zoogt en oppast; en ook het brave meisje, dat deze moeijelijke en verdienstelijke taak op zich neemt, wanneer zij dezelve naar pligt en naar behooren waarneemt, de belooning, haar toekomende, rijkelijk verdient.

Dan de Moeder, welke tot haar groot verdriet, het ongeluk heeft, niet te kunnen zogen, geen zog hebbende, of hetzelve op de eene of andere wijze verloren hebbende; heeft echter een' zwaren post met het toedienen van den pappot, en wat gewoonlijk daarbij voorvalt en te bedenken is. Wanneer niet daarmede een naauwkeurig toezigt, en goede keuze van het voedsel, naar de gesteldheid van het kind, verzeld gaat, moet het arme wicht het, in den eigenlijken zin, bezuren, Namelijk het zuurworden van het voedsel in de maag van het kind, is eene plaag voor hetzelve, waarmede verscheidene, zelfs somtijds gevaarlijke toevallen gepaard gaan. En deze omstandigheid is de reden van dit geschrijf van eenen Leek in

[p. 121]

de Geneeskunde, die hier als een enkel man zijne aanmerking opgeeft, zonder de autoriteit der Priestereren van aesculapius te willen kwetsen.

Deze Heeren toch zijn het geenszins eens, welk voedsel men jonge kinderen moet geven, en op welke wijze. Meermalen zag ik onze beklagelijke schepseltjes zulken dunnen onvoedzamen kost toedienen, welken zij terstond met rommeling weder ontlastten, en het kind niets bij zich hield. Ja dikwijls, voornamelijk eenige jaren geleden, ging de bastaardwijsheid van den een en ander dezer Heeren zoo verre, dat zij, alle meelspijzen verbannende, echter zemelwater ten voedsel aanraadden!!!

Waar van daan komt toch dat belagchelijk vooroordeel, dat onze Amsterdamsche kinderen de zoete melk niet kunnen verdragen? Daarvan, dat de Geleerden en Ongeleerden dat reeds in de kindsheid hebben gehoord, en blindelings aangenomen, zonder naar de ware reden gezocht te hebben. Wij krijgen hier de melk niet geheel versch: zij begint reeds het menigvuldig plantzuur te ontwikkelen, dat zij bevat, en dat in de zwakke maag der kinderen gansch niet gemakkelijk ten onder kan gebragt worden. Voeg hierbij dat de zeer eenvoudige en dooreerlijke Landlieden deze melk hare al te sterk voedende en dus schadelijke kracht benemen, door dezelve met water te verlengen. Het is waar, dat, daar zij slootwater daartoe bezigen, het zuur der melk daardoor verzwakt wordt, omdat kleine dieren, insekten en derzelver voortbrengselen, veelligt ook nog andere dierlijke zelfstandigheden in hetzelve zich bevinden, dan, dit is eene waarneming die in geen een voedings compendium staat. Er is wel een gering huismiddel tegen het ligt zuur worden der melk, het koken derzelve; dan, de boter wordt door koken scherp, zegt boerhave. Hij heeft gelijk, deze gewis groote Geneeskundige: de boter wordt door koken, snerken noemt men het in de keuken, scherp of sterk, dat kan men proeven; maar de melk, geen enkele boter zijnde, proef die eens, wanneer zij gekookt is.

Maar de zoete melk is brandig. Nu, dit ziet men aan de kalveren, die daarmede vet worden gemaakt, en derzelver vleesch. Zie eens de kinderen der land-

[p. 122]

lieden, de kinderen in andere oorden, plaatsen en landen, waar geene - neen dat zeg ik niet, zijn. Het was eertijds de mode, den eerstgeboren kinderen de heilzame eerste moedermelk te onthouden, en laxerende siroopjes te geven; deze zijn afgedankt maar er is suikerwater in de plaats gesteld. Dat kan tot oorzaak van het zuur dienen, wanneer de dunne waterpap, met een scheutje ongekookte zoete melk verslimmerd, daar boven op komt.

Er is niets beter, dan het zog van eene gezonde vrouw; dan vele kinderen zijn zoo nerk van maag dat zij ook wat zelfstandig voedsel eischen. Dat dit een geschikt en ligt verteerbaar voedsel zijn moet, verstaat zich van zelven. Men moet dit aan den verstandigen, onbevooroordeelden Arts overlaten. Echter kan ik niet voorbij hier het voorschrift van eene pap op te geven, die ik in alle gevallen, welke ik gezien of bijgewoond heb, dienstig en heilzaam heb gevonden. Men zet een pannetje met zoete melk, zoo zuiver men ze kan hebben, op een zacht vuur, en wanneer dezelve aan het koken is, strooit men zooveel gestampte beschuit daarin, dat de pap de vereischte lijvigheid verkrijgt. En deze verdraagt zich met het zog van alle vrouwen in de wereld. Tot besluit zal ik nog een recept van een poeder tegen het zuur, want recepten te geven is toch onzer aller zwak! geven, dat bij velen zeer werkzaam, en onschuldiger dan het Krijtpoeder bevonden is.

℞. Pulv. Gummos. Ph. B. Ʒiij.
Lap. Cancr. ppt. Ʒij.
Ol. Anis. gtt. ij.

Een of twee eijerlepeltjes tevens met de voorschrevene pap.