Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

Wilhelmine van Rozen. Naar het Hoogduitsch van C.F. Vrijheer von Bilderbeck, Schrijver van den Doodgraver, de Familie van Werning, enz. Te Leeuwarden, bij de Wed. J.P. de Boij. 298 Bladz. In gr. Octavo. De prijs is ƒ 2-10-:

Vruchtbaar wel in Romans was, al sedert eenigen tijd, de Boekwinkel van Mejufvrouw de Wed. de boij, doch achtenswaardig tevens om de gelukkige keuze, zoo van uitlandsche schriften, welke dezelve aan het Nederduitsche Publiek te lezen gaf, als van de Overzetters, die zich of vrijwillig aanboden, of door de genoemde Weduwe werden te werk gesteld. Den lof toch mogen wij, aan de vertaalde Werken door haar afgegeven, niet weigeren, dat dezelve, over het algemeen genomen, ongelijk sraaijer en zuiverder van taal zijn, dan zeer vele dus genoemde vertalingen, die de onkunde der werklieden, in stijl, taal en zaken, openlijk verraden, en, hoe voortreffelijk en belangrijk ook het onderwerp moge wezen, alle lieden van kunde en smaak van koopen en lezen terughouden.

Wat den tegenwoordigen Roman aangaat, het leerzame, vooral voor de schoone sekse, hetwelk daarin wordt gevonden; de kieschheid en zuiverheid van zeden, door welke eenigen der hoofdpersonen zich onderscheiden, en die hun welverdiend loon ontvangen; de snoodheid en huichelarij van anderen, welke, in regtmatige straffe, op derzelver hoofden nederdaalt; het behoorlijk bewerken en volhouden van de onderscheidene karakters: om dit alles maken

[p. 383]

wij geene zwarigheid, ja vonden wij, veel meer, ons opgewekt ter aanprijzing van dit verhaal, als aangenaam en nuttig voor lezers van beiderlei sekse. Want, hoe veel gewigts ook Recensent in opzettelijk zedekundige Werken stelle, die op de beginsels van Godsdienst en Rede zijn gebouwd, van gevoelen is hij tevens, dat deugd en ondeugd, als het ware, gepersonifieerd somtijds sterker, dan enkel beredeneerde Vertoogen, treffen en eene heilzame uitwerking op alle welgestelde harten doen. Zoo kan, in het karakter en gedrag van de heldin van dit verhaal, wilhelmine van rozen, derzelver voorbeeld jonge meisjes leeren, voor eene al te groote losheid, hoewel met het beste hart gepaard, zich te wachten omtrent jongelingen, aan welke zij hare genegenheid en liefde verpand hadden; terwijl, van den anderen kant, in het gedrag van den Heere van wahlberg, wilhelmine's aanstaanden bruidegom, de jongelingschap zich mag spiegelen, om zich te wachten voor ligtgeraaktheid en kwalijknemen van in zich zelf geoorloofde vrijheden, als door welke het uitzigt op eene gewenschte echtverbindtenis kan verijdeld worden. Zoo kan, al verder, het gedrag derzelfde wilhelmine, leeren, wat eene gevestigde en op vaste gronden rustende deugd vermoge, om zelfs aan een Vorstelijk hof het hart te behoeden, den wandel zuiver en onbesmet te bewaren. Verlangt men een voorbeeld van ongeveinsde vriendschap, en van vrijmoedigheid tevens, om zelfs eenen Vorst de waarheid, met bescheidenheid wel, doch onbewimpeld, onder het oog te brengen, men ontmoet hetzelve in vollen luister in de handelwijze van den Heere van rutzdorf, den vriend van den Heere van wahlberg. Merkelijk steekt bij zoo veel schoons en voortreffelijks af de snoodheid van den hoveling eberhorst, den gunsteling der moeder van Prins adolf, welke wilhelmine, zoo niet met zijne liefde, immers met zijne Vorstelijke vriendschap vereerde. Loos wel waren de strikken, door dien snoodaard gespannen, om wilhelmine's kuischheid en deugd te belagen, en van wahlberg's verderf te berokkenen; doch, hoe kunstig, zoo als hij waande, beleid, zijne hui-

[p. 384]

chelarij werd, eindelijk, openbaar, en eindigde in zijne welverdiende straffe. Behalve de vermelde ontmoet men, in dit verhaal, eenige bijkomende personen, geene van alle zedekwetsende, maar, veeleer, tot des Schrijvers groote bedoeling dienstbaar, de deugd in een bevallig, de ondeugd in een afschrikkend licht te vertoonen.