Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1811

[p. 155]

Spreuken, opgaven, overwegingen, bepalingen en gronden. Door W.E. de Perponcher. Derde Deel. Te Utrecht, bij J. van Schoonhoven, 1810. Voor rekening van den Auteur. Met den Bladwijzer 247 Bladz. In Octavo. De prijs is ƒ 1-5-:

De waardige grijsaard de perponcher deelt ons hier nog een Deel mede van zijne Spreuken, enz., niet min belangrijk dan de beide voorgaande Deelen, vol levenswijsheid, opgezameld uit de ervaring van vele jaren, en uit de overdenkingen en waarnemingen met noeste vlijt aangeteekend, en strekkende, om invloed te hebben niet alleen ter verlichting van het verstand, maar ook ter verbetering van het hart. Dit Deel wordt geopend met een kort doorloopend tafereel uit de Nederlandsche Staatsgesteltenis, Bladz. 1-113, in hetwelk de oorzaken worden nagespoord en aangewezen, welke geacht kunnen worden, van tijd tot tijd medegewerkt te hebben tot den eindelijken val van het voormalig zoo bloeijend Nederlandsch Gemeenebest, enz. Het overige van den Inhoud wordt uitgemaakt door bijzondere Spreuken. Opgaven, Overwegingen, Bepalingen en Gronden. Wij kunnen ons niet onthouden, tot eene proeve aan onze Lezers mede te deelen de uitdrukking der stemming van den Schrijver in zijnen ouderdom, bij het beschouwen van de lotgevallen van zijn leven, waarmede dit Deel besloten wordt. Bladz. 239:

‘O mijn God! groot zijn uwe Weldaaden geweest, over mij, in mijnen leevensloop. Veel belovend reeds, voor mij in 't bijzonder, mijn vroegste Morgenstond. Te leurstellingen volgden wel; en niet weinigen, in getal. Maar mijn Middag blonk tog, met lieflijke straalen; hoe zeer wel eens, door zwaare onweersvlagen, verduisterd. Over 't geheel tog, voorspoed, wensch-vervulling, vreugd, hartlijk genootene vreugd, ja huwlijksgeluk, dertig jaaren lang, in eene 't genoegen verhoogende, 't ongenoegen verzagtende uitwisschende vereeniging. O dat

[p. 156]

was mijn schoone tijd! Dit was de bron van verrukking en balsemende artzenij!’

‘En nu, wat het Land betreft. In mijne eerste kindschheid wel ontrustende vrees; maar 't onweer dreef ras voorbij. - Toen dertig jaaren lang vreeden, algemeene rust, ja ook voorspoed. Deeze wel langsaam dalende, maar nog niet verdweenen. Gelukkig tijdvak! Wie kende, wie voelde uwen prijs genoeg. Hoe jammerlijk, dat het verlies van het geluk er eerst den regten prijs van kennen doe! - Vervolgens, met de korte tusschenpoozing van eenen onzeekeren, bedrieglijken vreeden, dertig jaaren onrust, verwarring, strijd, omverwerping van eigen geluk; nooit genoeg te betreuren! - “Niet in allen opzigten tog! Want even dit immers bragt de nuttigste uitwerkingen, tot vorming van Verstand en Character, te weeg. - Juichen moesten wij dan liever!” - Ja maar 't vleesch is zwak, en de opofferingen waren niet gering, en werden niet weinig gevoeld! - “Des te aannemelijker het bereidwillig offer.” - Maar ach! de Offeraar is afgestreeden! - “Aan wien dan brengt hij 't offer? Is 't niet aan Hem, die weet van wat maaksel wij zijn?” - Ja en dit is een hemelsch gezegde! Dit alleen geeft moed en troost! Maar tog mijn leeven neigt nu, tot den avondstond. en zwaar pakken de wolken zig samen! - “Wel zoo veel nader is de beetere dageraad!” - Maar smert het tog niet, agter zulke donkere wolken te moeten ondergaan? - “Denk slegts aan den naderenden morgenstond, die zal helder zijn en helder blijven, en geene volgende te leurstellingen aanbrengen.” - Maar hoe troostloos eindigt mij de dag! - “Hebt gij 't einde reeds gezien?” - Neen! - “Wel wat weet, wat klaagt gij dan? En is 't al eens zoo, wat ligt er aan eene donkere Avondwolk geleegen, wanneer men weet, dat zij haaren sluijer niet, tot over den volgenden Morgenstond, uitbreiden zal?” - Het is wel zoo! Maar de avondwolke hangt tog ondertusschen zwaar en treurig! - “Wel 't oog zoo veel te hooger gewend naar den Hemelschen dageraad. Die im-

[p. 157]

mers moet, in 't einde, de eenige steun en leidstar worden!” - Ach mogt hij maar ras verrijzen! - “Wilt gij ingezameld worden, eer gij rijp zijt?” - Neen! ik weet het, dit zou mij zelven al te nadeelig zijn. - “Wel even daarom zegt het gezang, zij, die gelooven, haasten niet! Wagt dan uwen tijd af. Gaa slegts werwaarts God u beveelt, of wenkt. Doe overal zijnen wil, en zijnen wil alleen; en 't einde zal heerlijk, heuchlijk zijn. - Of wilt gij de grootste weldaad, de voltooiiing missen?” - Neen dat vooral niet! - “Verslap dan niet, in den laatsten strijd. Laat u de overwinning niet, uit de handen, rukken, op 't oogenblik, daar de Kroone u toegereikt wordt. Voelt gij u zwak, roep de hulp van uwen Veldheer in, hij zal den afgestreedenen Krijgsknegt niet verlaaten in den jongsten nood. Want hij is de getrouwe Hoofdman, zoo wel als de getrouwe Herder.”’