Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Iets over de thee

De Thee, in 't Latijn Thea frutex, in 't Chineesch Theh, in 't Japansch Tᴐ͑jaa, of Tᴐ͑janoki, is eene heesterplant, groeijende in het Keizerrijk China en Japan; zij bereikt de hoogte van een vadem, en somtijds meer; aan zichzelve overgelaten, zoude zij ter hoogte van acht of tien voeten opschieten. Haar blad gelijkt naar dat van den Kersenboom; de bloem, zeer helder van kleur en zeer aangenaam van reuk, in 't begin van den Zomer, gelijkt naar de Veldroos. Het blad der bloem is onaangenaam van smaak en eenigzins bitter. Hare vrucht heeft slechts een, twee of drie doppen, van grootte als wilde pruimen. De dop bevat een bast, eene kleine noot en de pit.

Inzameling.

Gedurende de drie eerste jaren worden de bladeren van den Theeboom niet ingezameld; doch vervolgens heeft men jaarlijks drie oogsten; de rijkste is die van de maand Maart; de andere inzamelingen geschieden in April en Mei.

Zoo dra de bladeren geplukt zijn, worden ze uitgespreid op eene ijzeren plaat, van onderen van vuur voorzien; en wanneer zij doorheet zijn, worden ze op eene zeer fijne roode mat met de handen opgerold; drie of vier malen worden ze over het vuur gelegd, tot dat ze geheel gekronkeld zijn; thans zoekt men de bladeren uit.

De landlieden doen het werk korter af; zij vergenoegen zich met het roosten van de bladeren in ijzeren of aarden potten, zonder verderen omslag; hunne Thee wordt daarom van de kenners niet minder geacht, en zij is niet zoo duur.

Onderscheidene benamingen der Thee.

Keizerlijke Chinesche Thee. Deze is die soort van

[p. 632]

Thee, wier eerste bladeren geplukt worden, die zich naauwelijks ontwikkeld vertoonen aan de einden der kleinste takjes; hoe de bladeren grooter zijn, hoe zij minder kosten.

Keizerlijke Japansche Thee. De Thee, welke in Japan meest wordt gezocht, is die van Udsi, eene stad, nier verre van Mecao gelegen; zij is voor den Keizer en de Keizerlijke familie bestemd, en is zeer duur, uit hoofde van de uitgelezenheid harer bladeren, en haren fijnen en aangenamen geur.

Karavane Thee. Deze is geene andere, dan die door Karavanen te Petersburg wordt aangevoerd; zij heeft een zeer liefelijken violierachtigen reuk, welken de Thee, die over zee wordt aangebragt, niet heeft. De Chinezen beweren, dat deze geur niet natuurlijk is, en dat de Kooplieden haar denzelven geven.

Groene Thee. De groene Thee bestaat uit langwerpige bladeren, sterker gerold dan de Keizerlijke Thee, eenigzins groenachtig van kleur. De inzameling geschiedt in April en Mei.

Thee bout. De Thee bout, Bohea of roode Thee genaamd, bestaat uit al te sterk gerooste bladeren.

Thee Pekao. Dezelve heeft witachtige punten; hare bladeren zijn lang en smal. In Frankrijk wordt zij alleen als geneesmiddel gebruikt.

Thee Saot Chaon. Deze is van eene rosachtig zwarte kleur.

Thee Kamphou. Dezelve ziet eenigzins uit het groene.

Er zijn slechts vier soorten van Theeboomen, en de onderscheidene namen, die aan de Thee worden gegeven, hebben hunnen grond in den tijd, als zij wordt ingezameld, in de jonkheid of den ouderdom der plant, en in de onderscheidene provincien, alwaar zij gekweekt wordt.

De Japannezen en Chinezen gieten kokend water op de bladeren; zij gieten het aftreksel af; om de bitterheid te temperen, verlengen zij hetzelve met een weinig zuiver water. Wanneer de Indianen Thee drinken, houden zij een stukje kandijsuiker in den mond.

De Thee moet slap gedronken worden; al te sterk gedronken, doet zij het bloed te veel gisten: alsdan moet zij met water verlengd worden. Ik beklaag hen, die dit slechts warm water noemen; ik beklaag hen, omdat zij een af keer van het water hebben; nogtans is het noo-

[p. 633]

dig tot wasschen en besproeijen; met Thee verzadigd, geeft het vloeibaarheid aan het bloed; het opent de poren; het verdrijft de verstoppingen, die den doortogt voor de vochten beletten. De Chinezen zijn van gedachten, dat aan het veelvuldig gebruik daarvan moet worden toegeschreven, dat zij bevrijd zijn van het podagra, de heupjicht en den steen. In Japan dient het als het voornaamste tegengift tegen de verzwakking van het gezigt.

Het gebruik van de Thee des morgens is volstrekt noodzakelijk voor hun, die 's nachts sterk doorwasemen. Het overmatig gebruik van de Thee is nadeelig, inzonderheid terstond na den maaltijd, vermits het de spijsvertering verhindert en de vochtigheid des ligchaams doet opdroogen; de Chinezen en Japannezen zijn hieromtrent zeer zorgvuldig.