Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Een genees-, natuur-zedekundig voorval, waargenomen in het militair hospitaal te Lubeck, door M. Moussaux, gewoon geneesheer van het groote leger, en medegedeeld door M. Desgenettes, in het Journal de Medicine, tom. 32, n. 141. 1808.

Een Jager te voet, van het 5de Regiment ligt voetvolk, werd in October van het afgeloopen jaar in ons Hospitaal gebragt; hij was door eene rotachtige wormkoorts overvallen, met diepe zwaarmoedigheid vergezeld gaande. Deze zware complicatie bij eenen zieken, welke zeer dikwijls doodelijk is, gaf tot gevaarlijke toevallen aanleiding; de ziekte nam echter een geluk. kigen keer, en de herstelling begon met den dertigsten dag; maar naauwelijks had deze eenige dagen aangehouden, wanneer deze man, op wiens gelaat diepe ingespannenheid des denkvermogens zigtbaar was, eensklaps door een woedend ijlen met een verschrikkelijk geschreeuw aangetast wierd. Hij verscheurde zijne kleederen, verbrijzelde al wat hij bekomen kon, en deed alles, wat eene volkomene verwarring der verstandelijke vermogens kenmerkt. Men sloot hem op, en sloeg zeer naauwkeurig acht op hem. De aanvallen hebben gedurende twee maanden aangehouden; zij vernieuwden bij iederen dag, tegen den avond met eene ongeregelde hevigheid, en hielden tot zeer laat in den nacht aan; zijn geschreeuw was zoo hevig, dat het de bewoners in den omtrek zeer hinderlijk werd. Deze toevallen zijn trapsgewijze verminderd en meer gematigd geworden. Daarop is de zieke tot den staat van volkomene verstandeloosheid vervallen. Van tijd tot tijd vernieuwden zich de aanvallen met de gewone hevigheid. Ik meende te bespeuren, dat het tijdstip, waarop er eene merkbare verandering in den dampkring voorviel, op deze vernieuwing eenigen invloed had.

[p. 539]

Te midden van deze verstandeloosheid namen de krachten van het ligchaam zeer weinig toe, ofschoon men op het versterken daarvan werkte. Maar de ongelukkige weigerde dikwijls allen voedsel; hij weende, wierp zich op de knieën, genade verzoekende; dan eens bleef hij somber, en prevelde eenige woorden. Een schurftachtige uitslag openbaarde zich na de asneming van den aanval, zonder verbetering voor de verstandelijke vermogens. Hij werd door de schurft aangetast, en zijn ligchaam nam merkbaar in welvaren toe. Toen hield ik mij bezig met zijne aandacht te bepalen en aan zijne denkbeelden eenige rigting te geven, of liever om ze te doen geboren worden; ik deed hem dagelijks onderscheidene vragen, omtrent zijn land, zijn geslacht, waaromtrent ik berigten had ingewonnen. Meest sprak ik hem met zachtheid, somwijlen met gestrengheid aan. Aldus zijne aandacht op iets trachtende te vestigen, beproefde ik te gelijk om zijne denkbeelden op te wekken; zoodra hij mij dadelijk antwoordde, herhaalde ik meer dan eens dezelfde vraag; dan gaf ik hem aan zichzelven over, om het uitwerksel van hetgene ik bekomen had niet te doen verloren gaan. Ik maakte uit zijne dadelijke of verkeerde antwoorden, of uit zijn stilzwijgen, datgene op, hetwelk men daarvan kon verwachten. Nadat ik dus gedurende eene maand zonder ophouden had volgehouden, begon ik eene zekere flikkering van goedwilligheid te bemerken; ik bepaalde mij onder andere tot een zijner denkbeelden, welk hij mij dagelijks herhaalde, om namelijk tot zijn Regiment terug te keeren. Ik vroeg hem, van welk een Regiment, van welk een Bataillon hij was, naar het nommer zijner Compagnie, naar den naam zijner Onderofficieren; en deze vragen, juist niet in die orde gedaan, waarin ik ze hier voordraag, maar nu eens afzonderlijk, dan weder te zamen genomen, en altijd met oogmerk om ze hem met elkander verbonden te doen gevoelen, hebben den gewenschten uitslag gehad, zoodat ik daarmede, na verloop van veertien dagen, merkbare vorderingen in zijne begrippen bespeurd heb.

Deze inleiding door gunstige gelegenheden willende doen achtervolgen, liet ik hem dagelijks bij het appel zijner medesoldaten brengen; ik duidde de wijze aan, hoedanig men daarvan omtrent hem gebruik moest maken. Kort daarop zijne verftandelijke vermogens blijkbaar hersteld zijnde, liet ik hem zijne wapenrusting en

[p. 540]

kruiddoos teruggeven, hem aansporende om dezelve schoon te maken; den volgenden dag vond ik hem daarmede bezig; hij voorzag zich van dezelve, en nu liet men hem exerceeren. Ik hield hem nog eenigen tijd in het Hospitaal, en dagelijks bespeurde ik nieuwe vorderingen.

Eindelijk zond ik dezen Soldaat, eene goede gezondheid genietende, en het gebruik van zijne verstandelijke vermogens geheel terug bekomen hebbende, naar zijn Regiment, op den 24 Februarij dezes jaars, terug, nadat ik vooraf zijn Sergeant-major ontboden had, wien ik de bijzondere zorg voor dezen man aanbeval.