Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

[p. 238]

Levensbijzonderheden van Angelica Kaufmann.

Angelica kaufmann was de dochter eens Tirolschen schilders, die een zwervend leven leidde; zij werd geboren te Coire, in het land der Grisons. Haar vader, verbaasd over hare vroegrijpe begaafdheden, voerde haar naar Rome. Spoedig verkreeg zij hier de bekwaamheid, die te Londen haar zoo veel opgangs deed maken. Alle de aanzienlijke huizen werden voor haar geopend; Koning george de III deed zich door haar schilderen, en begeerde vervolgens de portretten van alle zijne Kinderen van hare hand.

Angelica wist zeer veel krachts in alle hare stukken te brengen; zelve was zij daarenboven met zeer aanlokkende ligchamelijke bevalligheden begaafd. Meer dan een huwelijksvoorslag werd haar gedaan, doch zij wees ze allen van de hand; zucht voor de kunst en voor onafhankelijkheid gingen bij haar alles te boven. Onder de mannen, die naar hare hand stonden, onderscheidde zich inzonderheid een Engelsch Kunstenaar, nog in leven, en lid van het tegenwoordige Parlement. Angelica's weigering verbitterde den Kunstschilder, die, met hulp van eenige goede vrienden, zich op de volgende wijze zocht te wreken.

Een jongeling uit de laagste klasse, doch fraai van gestalte, werd in een kostbaar gewaad gestoken, en onderrigt om de rol van een Baronet te spelen, die op angelica's bekoorlijkheden en talenten smoorlijk was verzot. De jonge Kunstenares werd in den strik gevangen; zij schonk eerst haar hart, en vervolgens hare hand aan den vermomden bedrieger. Het huwelijk was naauwelijks voltrokken, of de afgewezene schilder haastte zich om zijne list aan den dag te brengen. De ongelukkige angelica verviel tot eene wanhoop, die haar schier het verstand zoude gekost hebben. Hare vrienden haalden haar over om den schurk geregtelijk te vervolgen; zij zegevierde aldaar, en werd van haren ondeugenden echtgenoot gescheiden, doch op voorwaarde van hem een jaargeld voor zijn leven te moeten uitkeeren. Hij had er niet lang genot van; ligtmisserij bespoedigde zijn levenseinde.

[p. 239]

Van dien man ontslagen, trad angelica in den echt met een Venetiaanschen schilder, zucchi genaamd. Die man maakte haar gelukkig; maar in dit huwelijk werden geene kinderen verwekt. Naardien het nevelachtig klimaat van Engeland voor angelica's gezondheid nadeelig was, koos zij haar verblijf te Rome, welk zij slechts eenmaal verliet tot het doen eener reize door het Milaneesche.

Na zucchi's overlijden leefde zijne Weduw alleen voor de Kunst en voor hare vrienden. Haar huis stond inzonderheid voor vreemdelingen open; en de Italianen zeiden, dat het even weinig in eenen reiziger te vergeven was, te Rome te komen zonder angelica kaufmann, als zonder den Paus gezien te hebben.

Het getal der stukken, door het penseel dezer vermaarde Kunstenaresse gewrocht, gaat de verbeelding te boven; de graveerkunst heeft een gedeelte derzelven door alle Landen van Europa verspreid. Angelica muntte inzonderheid uit in het portretteeren; zij heeft portretten van allerlei grootte gemaakt. Wanneer zij voor zichzelve werkte, waren gemeenlijk hare onderwerpen Historiestukken, of verzierde Vrouwenbeelden. Zonder, veelligt, den hoogsten trap der wetenschap en van kracht van uitdrukkinge bereikt te hebben, onderscheiden zich althans alle hare stukken door eene verrukkelijke bevalligheid, en nog meer door een haar bijzonder eigen koloriet.

Indien het waar zij, dat een Kunstenaar, dien naam met regt waardig, zichzelven in zijne werken schildert, zal men over het karakter van angelica kaufmann een juist oordeel kunnen vellen. Eene treffende zachtheid verfraait hare stukken; eene onveranderlijke helderheid van geest heerscht in hare kunstgewrochten, zonder evenwel daarvan uit te sluiten eene vurigheid van geest, die in haar nimmer verdoofd werd. Zij, die haar in den ouderdom van zestien jaren gekend hadden, vonden in haar dezelfde kracht van verstandelijke vermogens toen zij zestig jaren oud was. Zij stierf te Rome, den vijfden November 1807. Hare overgewonnene nalatenschap was zeer aanzienlijk; zij verdeelde dezelve bij uitersten wille onder hare bloedverwanten en vrienden.