Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Voorschrift ter genezinge van de tusschenpoozende of zoogenaamde koude koortsen, door middel van tourniquets.

(Medegedeeld door h. de h. lemon, Med. Doct. te Amsterdam.)

Het mag den Geneesheer niet onverschillig zijn, om, in de tegenwoordige tijden, alle middelen gretig aan te nemen, welke, beproefd, den meer en meer in prijs toenemenden Koortsbast kunnen vervangen; althans in zoodanige gevallen, in welke dezelve voegelijk kan ter zijde gesteld worden. Dit schijnt het geval te zijn in de tusschenpoozende of zoogenaamde koude Koortsen. De onbemiddelde is niet meer in staat om den Koortsbast te betalen - en wanneer de zaken nog een geruimen tijd zoo blijven als zij nu staan, zal dezelve bijna in het geheel niet meer verkrijgbaar zijn. Wanneer men nu teffens in aanmerking neemt, dat een groot gedeelte onzer Landegenooten, in het voor- en najaar, zeer veel van de tusschenpoozende Koortsen te lijden heeft, zoo zal men genoodzaakt zijn, om meer en meer naar zulke middelen om te zien, welke, zoo als gezegd is, den Koortsbast minder noodzakelijk maken. Men heeft, wel is waar, al voor langen tijd, eenige middelen beproefd, als daar zijn, de Salix alba, de radix Caryaphillata of het Geum Urbanum, de Augustura, de Quassia, de Gentiana, de Card. benedict. of de Zuren van reich, en meer anderen: - maar alle deze en soortgelijke middelen zijn, (ik beroep mij op de ondervinding) in hardnekkige gevallen, althans in ons Land, onvoldoende bevonden.

[p. 188]

Het is derhalve noodzakelijk, en ik reken het mij tot een pligt, (met bescheidenheid zij het gezegd) dat ik mijne Kunstgenooten hier te Lande aan het voorstel herinnere, door kellie [een zeer ervaren Engelsch Scheeps-Chirurgus] reeds voor lang gedaan, en door denzelven als een zeer goed beproefd middel aan de hand gegeven, het aanleggen namelijk van twee Tourniquets met of bij het begin van de koorts-aanvallen. Dit zoo eenvoudige middel, waartoe men ook een paar zakdoeken of sterke windsels kan gebruiken, wordt op volgende wijze toegediend: Men laat een zacht laxeermiddel voorafgaan, en de Lijder blijft op den koortsdag te bedde; bij het begin van den aanval laat men den linker arm en de regter dije ieder met een Tourniquet, of sterk doek of windsel, zoo veel als de Patient verdragen kan, digt toebinden of wurgen, en laat deze banden op zijn minst zes minuuten aanleggen; dan neemt men dezelven weg, en men herhaalt dit telkens bij alle volgende aanvallen, wanneer men zal bevinden, dat de paroxysmi niet meer zoo sterk zullen zijn en allengskens afnemen, zoodanig dat de verdere genezing, zonder den Koortsbast, met de bekende zacht oplossende en bittere middelen, allergemakkelijkst voortgang zal hebben. Men late overigens den Lijder, in de koude, geene warme dranken gebruiken, daar dezelve, in de hitte, koude vochten mag tot zich nemen.

Doctor wallich, te Coblenz, betuigt, zich van bovengenoemde behandeling met veel succes bediend te hebben, zoo als men zien kan in de Medizinische National-Zeitung fur Deutschland, Julij 1798. s. 440.

Ik wensch, dat de Geneesheeren in ons Land, zoo als reeds eenigen mijner Vrienden, op mijn aanraden, daarmede een begin gemaakt hebben^(*), dit eenvoudig middel zonder vooringenomenheid mogen beproeven, en het resultaat hunner bevindingen publiek maken, ten einde den onbemiddelden met weinig kosten hulp te verschaffen, en de verschillende Theorien over de natuur en de oorzaak der Koorts-paroxysmi worden toegelicht.

(*) In een volgenden zal men welligt reeds in staat zijn, deswegen iet naders mede te deelen.