Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

De Surinaamsche elektrieke aal.

De Heer humboldt en zijn reisgenoot, de Heer bonpland, hebben zeer keurige waarnemingen gedaan omtrent den Surinaamschen Elektrieken Aal (Gymnotus electricus.) Deze visch is vrij algemeen in zekere poelen van Guyana, en geeft schokken, sterk genoeg om de paarden te verdooven, te doen vallen, en gevaar te doen loopen van verdrinken. Op deze wijze wordt ook de Aal gevangen, omdat zij door het bij herhaling geven van schokken zichzelven verzwakken, en zij alsdan zonder gevaar kunnen aangevat worden. De Heer humboldt, zijne beide voeten op een Aal zettende, die uit het water was gehaald, gevoelde eene zoo hevige pijn, dat de indruk daarvan den ganschen dag duurde, en hij den aard daarvan niet kon onderscheiden. Maar wanneer men zich aan slechts flaauwe schokken blootstelt, bespeurt men eene bijzondere beving, een snellen sprong der trekkers.

[p. 135]

die in de gewone Elektrieke schokken geene plaats heeft. Die der Gymnooten gelijken meer naar de pijn, die door het Galvanizeeren van eene wonde wordt verwekt. Zij hangen af van den wil des diers, welk hetzelve doet ontstaan, zonder eenige zigtbare beweging te maken, en dezelve naar goedvinden rigt. Hoe de visch meer gevoed, en het water, waarin hij leeft, meermalen wordt vernieuwd, hoe de schokken sterker zijn; doch zij houden eensklaps op, wanneer het hart en de hersenen worden weggenomen. De schokken dringen door de zelfde ligchamen als die der Elektriciteit; intusschen is de enkele aanraking van het water, waarin de visch zich bevindt, niet genoeg; daarentegen is het niet noodig, eenen cirkel te maken, of den visch op twee plaatsen aan te raken.