|
| |
Uittreksel uit het reisverhaal van een heer, behoorende tot het Russische gezantschap, in de maand julij 1805 naar Pekin gezonden.
Eene menigte bezigheden verdrongen zich op den dag van mijn vertrek. Eenige zaken, tot mijnen post behoorende, moesten afgedaan worden, en de order, om Petersburg den 25 Junij voor den nacht te verlaten, was onherroepelijk. Vergeefs wilde ik om eenig uitstel verzoeken; de bedienden van den Gezant kwamen ieder oogenblik, om de toebereidsels tot de reis te bespoedigen, en te zien, hoe men er mede stond. Deze overmaat van strengheid in alle de bevelen, de krijgsplegtigheden, met welke zij omkleed werden, hadden haren grond in het begrip van de noodzakelijkheid eener meerdere ondergeschiktheid, dan in het jongste Gezantschap, in den jare 1792 naar Konstantinopel gezonden. Met reden voorzag men, dat op een zoo verren togt, door onbebouwde en woeste landen, de krijgstucht te noodzakelijker zou worden, naar gelange der menigte van behoeften
| |
| |
en gevaren. Daarenboven was het vertrek van het Gezantschap bepaald geweest tegen de jongstvoorgaande lente, en het was tijd om het niet langer uit te stellen.
Ik vertrok 's avonds ten elf ure. Ik bevond mij onder de dertiende en laatste afdeeling van het Gezantschap, staande onder het bevel van paul petrowitsch van caranlof, Officier der Keizerlijke Kamer.
Eene reis door het binnenste van Rusland vordert in den genen, die dezelve onderneemt, eene gezondheid en ligchaamssterkte, evenredig aan de ontelbare vermoeijenissen, aan welke men is blootgesteld. De wegen zijn dikmaals verschrikkelijk; men ontmoet er bijkans geene herberg; alle de voorwerpen van de eerste noodzakelijkheid moet men medevoeren. De boeren verkoopen thee en koffij; doch zij bedienen zich van de gelegenheid, om aan de reizigers, die er niet van voorzien zijn, dezelve tot een buitensporigen prijs te verkoopen. Zoo gaat het ook met de overige levensmiddelen.
Op den 9 Julij kwamen wij te Nowgorod, wiens alouden luister Petersburg heeft verdonkerd. Walday is door gansch Rusland vermaard om de fraaiheid zijner ligginge. Deze stad is gebouwd aan den oever van het meer van denzelfden naam, en stoot tegen de bergen, tusschen Petersburg en Moskou gelegen.
Deze bergen doen Moskou zeer veel naar de stad Neurenberg gelijken. Zij bevat binnen hare muren vele plekken lands, die zelfs nog niet ontgonnen zijn. De levensmiddelen zijn er veel beterkoop, dan die men onder weg moet koopen.
Den 19 Julij gingen wij op reis naar Siberie. Wij bereikten Wladimir. Deze aloude en beroemde stad, die de verblijfplaats van vele Vorsten is geweest, is zeer aangenaam gelegen tusschen bergen en midden in een vruchtbaren oord. Zij ontleent haren naam van haren stichter. Een der opvolgeren van wladimir, andreas bocolinbsky, bragt derwaarts den Koninklijken zetel over, die duslang te Kiew was geweest, en maakte haar tot de Hoofdstad van zijn Koningrijk. Hij vergrootte en verfraaide haar, en deed vele aanzienlijke geschenken aan de hoofdkerk van st. demetrius. Hij schonk haar een beeld van de H. Maagd, welk hij der stad Wuschegrad had ontnomen, en aan welk nog heden vele wonderwerken worden toegeschreven. Verscheiden opvolgers van wladimir zijn in de hoofdkerk begraven,
| |
| |
en de Priesters bewaren derzelver graven met alle de zorgvuldigheid, welke men voor de overblijfsels der Heiligen draagt.
Binnen den omtrek van Wladimir liggen verscheiden hoogten; zij zijn met kerken of kloosters bebouwd. De Kliasme heeft bevallige kronkelingen in de vlakte, en vertoont hier en daar schilderachtige gezigten.
Het distrikt, waarin Duratschewo ligt, en alwaar wij den 22 Julij aankwamen, is misschien eene der nijverigste provincien van geheel Rusland; er zijn over de twintig fabrieken, en onder deze zestien glasblazerijen.
Nischniy Nowgorod werd in den jare 1220 gebouwd, door Prins george wsewolodowitsch, en was, sedert vele jaren, de verblijfplaats zijner opvolgeren. Hare ligging, aan de zamenvloeijing van de Oka en de Volga, is voordeelig, en hare stand, op de toppen van twee bergen, geeft haar een zeer schilderachtig aanzien. De graan- en zouthandel is er zeer levendig; jaarlijks worden daartoe drieduizend rijtuigen gebruikt. Velerlei hout, doch vooral eikenkout, komt er, van Kasan af, de Volga afzakken. Men telt er zeventigduizend menschen, die in de provincie zich onledig houden met het bevaren van de Oka en de Volga, om binnenslands de koopwaren te verspreiden, welke zij van Nowgorod derwaarts voeren; van hier dat deze stad den naam van Continentiale (vastelands-) haven voert. De visch komt van Astracan, en van Serm wordt voor meer dan zeven millioenen zout gehaald.
Den 28 Julij bevonden wij ons te Liskowa. Het was op dien dag kermls te Makarief, hetwelk kort daar bij ligt; wij deden eenen korten uitstap derwaarts. Al voorlang had men het plan beraamd om deze kermis naar Liskowa te verplaatsen, alwaar de kooplieden in het algemeen beter zouden gerijfd worden; diensvolgens werd aan den Prins van Georgie de voorslag gedaan om die stad te verkoopen, welke hem toebehoorde, doch hij eischte duizend roebels voor ieder hoofd; die somme werd te groot geoordeeld, en Makarief behield zijne jaarmarkten. Deze zijn aanzienlijker dan die van Leipzig en Frankfort; de Europische en Asiatische koopgoederen worden hier tegen elkander verruild. De Gouverneur van Nowgorod, die er het oppertoezigt over heeft, en het best er over kan oordeelen, schat op meer dan vijftig
| |
| |
millioenen roebels de sommen, welke er bij deze gelegenheid, zoo in geld als in papier, in omloop zijn. Ten tijde der jaarmarkt zelve vindt men geene herberg te Makarief; men moet zelf een huis huren. De goede orde, die doorgaans in alle handelsteden van Rusland plaats heeft, is ook te Makarief ingevoerd. De kooplieden worden gerangschikt naar gelange van de soort der goederen, welke zij te koop veilen. De werklieden van allerlei aard, welke alsdan te Makarief zamenvloeijen, worden insgelijks in hunne bijzondere winkels geplaatst.
Ten tijde van Czaar basilius bouwde zekere makarief een klooster, werwaarts al gaande weg de Russen, op zekere tijden, bedevaarten deden; dit was de oorsprong dier jaarmarkten. Het klooster is dikmaals verwoest en weder opgebouwd; het is nog in wezen, en is eene aanzienlijke stichting. Gedurende de jaarmarkt is de Volga met barken bedekt, met allerlei koopgoederen beladen; zij zijn de eigendom van Russen, Polen, Siberiers, Perzianen, Turken, en vooral Baschkiriers.
Te Liskowa zijnde terug gekeerd, noodigde ons de Prins van Georgie ten maaltijd. Van zijne afhankelijkheid en de aanmerkelijke nadeelen, die hij heeft geleden, schijnt hij geen gevoel te hebben; niets ontbreekt er aan zijn hof, om hem dezelve te doen vergeten. Na onze komst te Tchougounu, den 31 Julij, trokken wij over de Soura, en kwamen te Wassilsoursk, van waar de post van Chmelewka vertrekt. De twee laatstgenoemde steden werden gebouwd in den jare 1524, op last van basilius iwanowitsch. Wassilsoursk beval 227 inwoners, hun handel bestaat in de voortbrengsels hunner velden en kudden. Op den 26 Augustus wordt te Chmelewka eene markt van deze goederen gehouden. De omliggende landen zijn aan herhaalde overstroomingen van de Volga en de Soura onderhevig. Hier en daar ziet men nog eenige sporen der reize van catharina, en eenige boomen, aan den weg geplant.
Niet verre van Emangach ontmoet men eene piramide, de grensscheiding van het gouvernement Nischniy Nowgorod aanwijzende.
Het gouvernement Kasan, 1044 vierkante mijlen beslaande, bevat slechts 764,000 zielen. Te Staroy Sundür ontmoet men een mengsel van Russen en Tschubachiers. De Tartaren hier te lande hebben reeds de ge- | |
| |
woonte om hunne paarden in het wild te laten loopen, en dezelve dan alleen te verzamelen, wanneer zij ze noodig hebben.
In de kleine landsteden van Rusland ziet men geenerlei bouworde; de straten zijn niet geplaveid; dikmaals bestaan zij uit aan elkander gevoegde balken. Gemeenlijk zijn de hoogten met kerken en kloosters bedekt. De handel, die langs de Volga wordt gedreven, bestaat meest in leder, was en tarwe.
Den 2 Augustus kwamen wij te Swiachk, hetwelk op eene hoogte is gebouwd. In den jare 1544 werd deze plaats versterkt, ter bevordering der middelen om den troon der Tartaren te Kasan om verre te werpen. Deze stad werd inderdaad in den jare 1552 bemagtigd; doch den Tartaren liet men hun geloof, hunnen eerdienst en hunne voorregten behouden. Nog heden hebben zij hunne mursas (edelen) en hunne mullas (priesters). Zelfs hebben zij te Orenburg eenen Mufti, welke met dien van Kasan over de opperhoofdigheid gestadig overhoop ligt. Op last der regeringe werden wij in de laatstgenoemde stad gehuisvest, en wij betrokken een fraai houten huis.
De ligging van Kasan is zeer ongezond. Het getal der gestorvenen overtreft jaarlijks dat der geborenen. De meren en de beken, die de stad omringen, zijn, misschien, de oorzaak dezer ongezondheid. De bovenstad is van steen gebouwd, volgens een nieuw plan, daartoe voorgeslagen. Het huis van den Grave van bestuschef rumini, die ons met veel beschaafdheids en op eene verpligtende wijze ontving, is in dit gedeelte gelegen; het is door de regering voor de Universiteit gekocht. De straat, in welke het staat, loopt regelregt op het kasteel aan, van waar men een zeer fraai uitzigt heeft. De Gouverneur houdt er zijn verblijf. Niets wordt er gespaard om de stad te verfraaijen; reeds ziet men er vele aanzienlijke gebouwen van eene fraaije bouworde, en zij zal hare plaats bekleeden onder de steden van den tweeden rang. Gedurende ons verblijf te Kasan aten wij verscheiden malen met de leden der regeringe, die eene gemeenschappelijke tafel houden, even gelijk in de meeste hoofdplaatsen der provincien van Rusland. Men vindt er zeer fraaije wandelwegen langs de rivier Kasanka, die vele eilanden bevat. Het hof van koophandel zal een der merkwaardige gedenkstukken van Kasan zijn, en binnen kort zijn beslag bekomen.
| |
| |
De hoofdkerk, in den jare 1561, door iwan wasiljewitsch den II gebouwd, is insgelijks een keurlijk gebouw; de koepel is verguld, en maakt bij het zonnelicht eene schitterende vertooning. Men ziet nog in deze stad eenige overblijfsels van Tartaarsche gedenkteekens; de reliquien van vele Heiligen worden er bewaard.
Kasan werd in den jare 1257 door den Tartaarschen Khan saïn, zoon van den verwoester batjef, gebouwd. Langen tijd was het de hoofdstad van een aanzienlijk Koningrijk, tot hetwelk zelfs een gedeelte van Bulgarie behoorde. Van ouds werden de ommestreken beter bebouwd en waren rijker dan tegenwoordig; de puinhoopen, die men er ontmoet, kunnen daarvan getuigen. Na langdurige en bloedige oorlogen, onderwierpen zich de Czaars van Kasan, omtrent het einde der XVde eeuw, aan iwan wasiljewitsch den I, een Russisch' Prins; en sedert dien tijd hadden de Russen den grootsten invloed op het lot der Tartaarsche Monarchen. Nogtans hielden de oorlogen aan tot in den jare 1552, toen Kasan voor de laatste maal door iwan wasiljewitsch den II werd ingenomen; dit maakte een einde aan de Tartaarsche Monarchie. De plaats wordt nog gewezen, alwaar de Russen storm liepen.
Toen wij het kasteel bezagen, hetwelk door Tartaren wordt bewoond, werden wij met veel vriendelijkheids ontvangen door hunnen Mulla, of eersten Priester. Zij hebben acht Moskeeën met minarets.
Den 9 Augustus van Kasan vertrokken zijnde, kwamen wij te Tchurila, hetwelk door Tartaren wordt bewoond en door vierhonderd Russen, die hen trachten te beschaven. Dezelfde mate van geduld en zachtmoedigheid zoude er in de meesters vereischt worden, als van goedwilligheid en verstand bij de leerlingen.
Het geheele land, tot aan Arsk, is zeer vruchtbaar in koorn en vrij volkrijk; ook ontmoet men er aanzienlijke bosschen; voor een groot gedeelte wordt het van Tartaren bewoond. Meestal dienden zij ons voor koetsiers, en in dit nieuw bedrijf voor hun vonden wij hen niet zoo onbedreven, als men zou gedacht hebben. In het algemeen bekleeden zij de posten, die hun worden toevertrouwd, met al den ijver en werkzaamheid, voor welke zij berekend zijn. Het is een zachtzinnig en eerlijk volk, en eene verstandige regering zou er alles van kunnen maken wat zij wil.
| |
| |
Iangul ligt in een bergachtig land. Onze weg liep door onmetelijke bosschen, die zich tot aan de IJszee uitstrekken.
Wij gingen te scheep op de Kama, bij de Votiakken onder den naam van Viaka-Cam, bij de Tcheremissen onder dien van Naukat-Witsch, en bij de Tartaren onder dien van Neurkat-Idel bekend. De woorden Kam, Vitch en Itel beteekenen, in deze onderscheidene talen, eene rivier, en alle de benamingen, aan eene zelfde plaats verbonden, zijn over het geheel niets anders dan vertalingen.
De Tartaren en Votiakken, die deze gewesten bewonen, hebben eerst onlangs het herdersleven verlaten, om vaste woonplaatsen te betrekken, en landen te bebouwen. Door dit land trekkende, hadden wij altijd Kosakken bij ons, die ons vooruitreisden, om ons van levensmiddelen en paarden te voorzien.
De regering had ons een geleide gegeven van Kosakken van de oevers van den Don. In alle provincien heeft men er een zeker getal, en zij worden als renboden gebruikt. De Kosakken zijn afkomstig van zwervende Russische en Sclavonische benden. Voormaals maakten zij in Servie eenen afzonderlijken Staat uit, en leiden zich van de kindsheid af op het krijgsbedrijf toe. Russische en Tartaarsche Prinsen verkozen hen tot hunne Eerewacht, en tot onderscheidene togten. Er waren reeds Tartaarsche Kosakken, voordat men van Russische Kosakken had hooren spreken; maar het waren allen gevangenen, op de Russen veroverd, welke de Tartaren tot Ruiterbenden vormden, en die aldus genoemd werden. Zij zijn derhalve van de zelfde afkomst, en alle de Kosakken van den Don, Astracan, de Boug, klein Rusland, Orenburg en de Oural, behooren tot het zelfde Russische en Sclavonische geslacht.
De Kosakken zijn in den eigenlijken zin de veroveraars van Siberie geweest. Hun opperhoofd, iermek, voorzag zelf dat hij geen meester kon blijven van deze onmetelijke veroveringen, en stond ze af aan iwan wasiljewitsch den I, in den jare 1581. - De Kosakken hebben hunne bijzondere legerplaatsen, of verschanste dorpen, ieder van welke twee kerken en eenen Ataman of Opperste heeft. Aan Rusland kunnen zij vijf-en-twintigduizend man leveren, en in dringenden nood bijkans honderdduizend man. De moeite, welke de Regering
| |
| |
tot heden toe zich heeft gegeven, om hen aan een stil en landbouwend leven te gewennen, heeft geen gevolg gehad. Zij hadden hunne bijzondere wetten tot op de regering van catharina de II; een Ukase van 6 Februarij 1804 heeft hen aan een afzonderlijk krijgsbewind onderworpen. De eerbetooningen, welke aan velen hunner zijn bewezen, hebben ongetwijfeld veel bijgedragen om hen te meer aan Rusland te onderwerpen, door den invloed, welken het op hen heeft verkregen. De inwendige organisatie der regimenten, die de oevers van den Don bewonen, is tegenwoordig van de Russische regering afhankelijk. De veranderingen, welke deze in hunne aloude krijgstucht heeft daargesteld, hebben de veelvuldige muiterijen veroorzaakt, welke er hebben plaats gehad, alsmede die, welke de tien laatste jaren der jongstvoorgaande eeuwe heeft geduurd, en zeer weinig bekend is geworden.
De Votiakken, die langs de boorden van de Viatka en de Kama wonen, verstaan zeer weinig Russisch. In hunne taal noemen zij zich Uoty, Uolmirty of Morty. Zij zijn ten getale van ongeveer vijftigduizend mannen, behalve de vrouwen en kinderen. Zij hebben dorpen gebouwd, sints zij van de heerschappij der Tartaren onder die der Russen zijn overgegaan. Hunne taal is van Finschen oorsprong. Het letterschrift kennen zij nog niet; om hunne denkbeelden mede te deelen, bedienen zij zich van andere teekens. Men ontmoet onder hen vele rosharigen. De adel heeft veel van zijn voorgaand aanzien verloren; dezelve leeft in een gelukkigen middenstand. De vrouwen gaan gemeenlijk ongekapt. Sommigen van dit volk zijn nog Afgodendienaars; doch, uit vreeze voor de Russen, offeren zij alleen heimelijk. De meesten zijn gedoopt. Die aan het Heidendom zijn getrouw gebleven, aanbidden, behalve den Hoogsten God, de Zon en andere mindere Godheden. Hunne oudsten, Tony genaamd, bekleeden het priesterschap; in het diepste der bosschen en in het lommer van eenige overoude en eerwaardige boomen vieren zij de plegtigheden van hunnen eerdienst. Hunne voornaamste feesten zijn het nieuwe jaar, de zaai-, oogst- en hooitijd; alsdan wordt er een paard of een schaap, een gans, een eendvogel geofferd; de ingewanden en het vet worden verbrand, het overige op het feest genuttigd. De openbare gebe- | |
| |
den worden gedaan met zonneöpgang en op den middag.
De voornaamste voortbrengsels van dit gewest bestaan in tarwe, honig, was en vlas: dezelve worden heel tot naar Archangel verzonden. De Votiakken, die den doop hebben ontvangen, maken vlijtig werk van den landbouw en het kweeken van bijen. Zij zijn zeer herbergzaam, en zacht van zeden.
Na Tchepzy, de laatste plaats in de provincie, komt men in Siberie.
(Het vervolg en slot in het volgende Stukje.) |
|
Auteursrechtvrij