Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

[p. 17]

Berigt, wegens de invoering der vaccine aan de Kaap de Goede Hoop. Door den Heer Peron, Natuurkundige, behoorende tot de Expeditie der Ontdekkingen aan de Zuid-Eilanden, (Terres australes.)

(Overgenomen uit het Journal de Medecine, Chirurgie & Pharmacie, Tome IX. p. 17.)

Het is algemeen genoeg bekend, welkeschrikbarende verwoestingen de Kinderziekte in de Europische Volkplantingen aanrigt; en het is voornamelijk onder de lieden van de kleur (Zwarten) (welke hiervan ook anders de reden moge wezen) dat dezelve een groot aantal slagtoffers maakt. Ook bevatten alle Reglementen van algemeene Politie in die landstreken zeer vele en gestrenge maatregelen tegen het aanbrengen dier Ziekte. Alle aankomende schepen worden ten naauwkeurigste onderzocht, en aan ieder schipper, welke eenige teekenen dezer Ziekte aan boord van zijn schip mogt hebben, zonder dit te openbaren, zeer zware straffen opgelegd. Op het geringst vermoeden worden zulke schepen uit de havens of van de reeden geweerd, en genoodzaakt, onder naburige en onbewoonde Eilanden, quarantaine te houden. De reeds, voor de Europische Gewesten, zoo groote weldaad der Koepok-inenting wordt dus nog gewigtiger en belangrijker voor onze Volkplantingen in Indiën en in Amerika.

Reeds sedert eenigen tijd was deze gewigtige ontdekking op Isle de France en Isle de Bourbon gunstig ontvangen. De verlichte ijver van de Bestuurders dier Koloniën, de edelmoedige hulp van de Heeren la borde, barrault, stademan, bergstein en guillemeau, Geneesheeren in het N.N. Westelijk gedeelte van Isle de France, hadden over de, tegen deze gewigtige nieuwigheid, gevestigde vooroordeelen mogen zegepralen. Ook had de beroemde tegenproef^(*) van het Eiland

(*) Deze tegenproef namelijk had hierin bestaan: op een schip, op hetwelk zich de Kinderziekte had geopenbaard, had nam eenige slavenkinderen geplaatst, welken de Koepokken te voren waren ingeënt; een edelmoedig Geneeskundige ging mede op dit schip; - de gezegde slavenkinderen werden, gedurende den geheelen tijd dat men dit schip onder het Eiland Coëtivy quarantaine liet houden, op allerlei wijze aan de besmetting der Kinderziekte blootgesteld, en bekwamen er geen letsel van.

[p. 18]

Coëtivy, die voor eenigen tijd door alle de nieuwspapieren was bekend gemaakt, alle onzekerheid te dezen opzigte doen ophouden.

Niettegenstaande de Kaap de Goede Hoop niet verre van Isle de France ligt, was die Kolonie nog geene deelgenoote van deze weldaad geworden, wanneer op den 18 November 1803 het Portugeesch schip Belisario in de Tafelbaai ten anker kwam. - Weldra berigtte de Gezondheids-Commissie aan den Hr. r. de klerk dibbetz, Inspecteur-Generaal der Hospitalen van de Kaap, dat de Vaccine aan boord van dat schip was. De Hr. dibbetz koos terstond zijne partij. Onder voorwendsel van, nopens deze ontdekking, van welke alle nieuwspapieren om strijd de voordeelen verbreidden, eenige berigten te gaan vragen, verkreeg deze verlichte Geneesheer de toestemming der Regering, om den Portugeeschen Kapitein voor eenige oogenblikken te gaan spreken, onder voorwaarde echter dat niemand aan boord van het schip zoude mogen komen. De Hr. dibbetz bekwam, zonder dat het volk van zijne sloep het merkte, een draad met stof. - Aan de Kaapstad terug gekomen, maakte hij, in stilte, een begin met zijne nuttige waarnemingen, herhaalde dezelve zorgvuldig, en vermeerderde ze spoedig. - Zeker van de voordeelen dezer praktijk, vervoegde hij zich bij den Hollandschen Gouverneur, den achtingwaardigen janssens, en gaf hem rekenschap van zijn nuttig bedrog, en van de proeven, welke hij, met zoo veel voorzigtigheid als geheimhouding, herhaald had. Voorts drong hij bij hem aan, vertoonde hem de belangrijke vruchten van eene dergelijke invoering, en verkreeg eindelijk de toestemming, om zijne navorschingen op een klein, nabij de Kaap gelegen Eiland, het Paarden-eiland genaamd, te vervolgen.

Toen was het, dat, de proeven en waarnemingen zich, ten voordeele der Koepok-inenting, vermenig vul-

[p. 19]

digende, de Regering weldra datgeen toejuichte, hetwelk dezelve tot dien tijd toe had tegengewerkt. Men rigtte een Hospitaal op, onder de vestingwerken van de stad; en het is daar, dat ik zelf den Hr. dibbetz zijne waarnemingen met de grootste zorgvuldigheid heb zien herhalen. Dit Hospitaal wordt volmaakt wel bestuurd; deszelfs ligging is zeer gezond en ruim; ook had, tot op het oogenblik van mijn vertrek van de Kaap, de Directeur niets dan gelukkige gevolgen gehad, zonder eenig inmengsel van ongeluk of tegenspoed.

De Hr. dibbetz, de edelmoedigste kieschheid met den verlichtsten ijver vereenigende, zond den Portugeeschen Geneesheer, aan wien hij, in naam der Kolonie, een brief van dankzegging schreef, een prachtige doos met chirurgicale instrumenten ten geschenke.

Een, in alle opzigten, zoo lofwaardig gedrag doet te veel eer aan de Geneeskunde zelve, dan dat ik mij niet verpligt zoude rekenen om het algemeen bekend te maken.

Kan er vleijender zegepraal zijn voor de Kunst, dan de beschouwing van een kundig en edelmoedig Man, zich aan gevaren blootstellende, en zijne pogingen en opofferingen vermenigvuldigende, om hoogst schadelijke vooroordeelen te doen verdwijnen, en een geheel Volk te noodzaken eene weldaad aan te nemen, welke het verstoot en miskent?

Bijvoegsel van den Vertaler.

Wij kunnen hier nog, met volkomene zekerheid, bijvoegen, dat de kundige en menschlievende Geneesheer r. dibbetz na dien tijd de kunstbewerking der Koepok-inenting bij een ongemeen groot aantal van allerhande voorwerpen heeft in het werk gesteld, en dat hij daarvoor niet alleen plegtig is bedankt geworden door de toenmalige Kaapsche Regering, maar dat dezelve hem ook daarenboven door een aanzienlijk geschenk hare dankbaarheid heeft betoond.