Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

Natuur- en Geschiedkundige Beschrijving van den Watervloed, tusschen den 14 en 15 Januarij 1808. Door J. de Kanter, Phil. z. Te Middelburg, bij H.A. Abrahams. 1808. In gr. 8vo.

Dit Werk heeft, onzes bedunkens, daarin deszelfs bijzonder nut, dat het onze Landgenooten met eene klare en beknopte aanwijzing in staat stelt, zich een duidelijk begrip te vormen van de gedurige oorzaken der hooge Vloeden, waarmede ons Land zoo bestendig gefolterd wordt. Hetzelve is verdeeld in vier Afdeelingen van dezen inhoud:

1^o) Eene Natuurkundige beschouwing van de oorzaken der Watervloeden. Niet voor Geleerden en deskundigen, en juist daarom, zelfs opzettelijk, hier en daar niet streng natuur- en wiskundig geschreven. - Deze Afdeeling prijzen wij allen Lezeren, die eene oppervlakkige en natuurlijk beredeneerde kennis van de oorzaken der Watervloeden verlangen te verkrijgen, ten sterkste aan.

2 Afdeeling geeft een kort verslag nopens eenige Watervloeden van vroegere tijden. - Een Kronijksgewijze gesteld berigt van alle de Watervloeden, welke, van den Kimberschen Vloed af, tot heden, op onze Kusten en in ons Land hebben plaats gehad; hier en daar met lezenswaardige Anecdoten doorvlochten.

3^o) Beschrijving van den jongsten Vloed van 15 Jan. 1. l. - Zeer naauwkeurig en lezenswaardig is dit verhaal.

4 Asdeeling vervat nog eene verzameling van Anecdoten van de verbazendste reddingen, welker lezing elk met een gevoel van verbazing over de wegen der Voorzienigheid in hopelooze omstandigheden moet treffen - en voorts eene naauwkeurige Lijst van alle de Liefdegaven, welke van alle zijden, zoo tot leniging der geledene rampen en ondersteuning der noodlijdenden, als tot her-

[p. 664]

stel der schaden, door edele menschenvrienden, in navolging van den Koning, welke ƒ 50000: - uit Hoogstdeszelfs bijzondere kas daarvoor geschonken heeft, ingekomen zijn.

Eene Noot van den Schrijver, in deszelfs Voorrede, kunnen wij niet nalaten, hier nog ten besluite bij te voegen: ‘Op bladz. 10 (in het berigt over de oorzaken der Vloeden) stelde ik het verhoogen en verzwaren van onze Dijken als bijna hopeloos. En wie zou aan de mogelijkheid van zoo iets niet getwijfeld hebben, daar het eeuwen lang niet was geschied; boezeer men, bij vorige Watervloeden, de noodzakelijkheid er van meer dan eens had ondervonden. Intusschen is, sedert ik dat schreef, dit allerbelangrijkst stuk, op bevel Zijner Majesteit, niet slechts een onderwerp van ernstig onderzoek, maar ook reeds van dadelijke uitvoering geworden. Ik verheug mij hartelijk, en zeker gansch Zeeland wel met mij, in dit opzigt alzoo gedwaald te hebben.’ - De jongste Storm heeft het nut hiervan reeds bevestigd.