Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

[p. 499]

Opwekkingsrede over den invloed van het Evangelie op de godsdienstige verlichting en daaruit voortvloeijende maatschappelijke beschaving der Heidenen. Door G.J. Schacht, S.S. Theol. Doct. en Predikant te Dordrecht. Aldaar, bij A. Blussé en Zoon. In gr. 8vo. 65 Bl.

Al wederom eene Opwekkingsrede, gehouden bij gelegenheid van de jaarlijksche Algemeene Vergadering van het Nederlandsche Zendeling-Genootschap, te Rotterdam. De woorden van Paulus, aan Philem. vs. 11. Die eertijds u onnut was, maar nu u en mij zeer nuttig, worden eerst kortelijk verklaard, en dan ten grondslage gelegd eener Redevoering over den invloed van het Evangelie op de godsdienstige verlichting en daaruit voortvloeijende maatschappelijke beschaving der Heidenen. Deze is in dier voege ingerigt, dat eerst eene schets gegeven worde van de gesteldheid der Heidenen, daarna aangetoond, welk een dienst voor deze Volken van het Evangelie te wachten zij, en eindelijk eenige drangredenen voorgedragen tot deelneming, en tot meer ijverige deelneming, aan de uitbreiding van het Evangelie, bijzonder onder de Heidenen. Deze drangredenen ontleent de Redenaar, 1. Uit aanmerking van de eere Gods. 2. Uit de liefde voor de eere van den Zaligmaker. 3. Uit den eerbied, dien wij aan vele Goddelijke beloften schuldig zijn. 4. Uit den beklagelijken toestand der Heidensche Volken. En dan tracht hij ook deze en gene bedenkingen, die men er tegen inbrengt, uit den weg te ruimen, ontleend uit de onwaarschijnlijkheid, dat bij zulke woeste, wilde, geheel zedelooze en goddelooze menschen iets goeds zal kunnen uitgerigt worden, uit de natuur der zake, die schijnt te vorderen, dat men deze Volken vooraf beschave, eer men hun met eenige vrucht het Christendom kan leeren kennen, uit de groote behoeften van onze eigene Landgenooten, bij welken, zoo wij wat goeds willen bij de hand nemen, genoeg te doen wordt gevonden, en uit andere dergelijke redenen.

Er zijn achteraan eenige Literarische Aanteekeningen bijgevoegd, die de uitgave van deze Leerrede, zoo ze niet reeds op zichzelve meer tot aanprijzing had boven

[p. 500]

andere, des te meer goedkeuring zullen doen wegdragen.

In de daad veel waars, veel goeds, veel voortreffelijks is in dere Leerrede gezegd. Maar of nu daardoor de groote bedenkingen, zoo door anderen, als vooral onlangs door J. haafner, in de Verhandelingen van Teylers Godgeleerd Genootschap, Deel XXII, te berde gebragt, ten bewijze van 't geringe nut der Zendingen en Zendeling-Genootschappen, en van 't groote nadeel, dat dezelve veeleer gesticht hebben; of nu deze bedenkingen daardoor uit den weg geruimd zijn, dat mogen zij oordeelen, die er deze Verhandeling nevens zullen leggen, en de eene met de andere onbevooroordeeld vergelijken.