Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1808

[p. 65]

Katechismus der Verloskunde, ten dienste van Vroedvrouwen en eerstbeginnende Kunstbeoefenaren: de Leerwijze van Baudelocque, Osiander, Von Siebold en der verdere nieuwste en beroemdste verloskundige Schrijveren gevolgd, door Willem van Rees, Medic. Doct. Te Utrecht, bij G.T. van Paddenburg en Zoon. 1807. In gr. 8vo. 292 Bl.

Ofschoon het welligt bij sommigen een vooroordeel zal genoemd worden, wanneer Recensent verklaart, geen liefhebber te zijn van zoodanige werkjes, die uit vragen en antwoorden zijn zamengesteld, vooral dan, wanneer zij de wetenschappelijke kennis van datgene betreffen, hetwelk wij thans als een voorbeeld in den voor ons liggenden Katechismus voorgesteld zien; zal hij echter, aan den anderen kant, velen vinden, die met hem daarin overeenstemmen. Dat men de schriften voor jonge kinderen zoodanig inrigte, hiertegen heeft Rec. niets; maar dit omtrent dezulken in 't werk te stellen, bij welken men voorzeker meer gevorderde jaren, en geene geringe mate van ontleedkundige kennis, gevoegd bij die, welke ons den mensch in den gezonden staat doet beschouwen, moet onderstellen, is, dunkt hem, te schoolsch, wetende welk een verkeerd gebruik niet zelden van zoodanige Katechismussen gemaakt wordt, in dier voege dat men zich van eene bloote van buiten leering bediende, zonder opzettelijk na te denken, of de aangehaalde schriften na te lezen. - Deze aanmerking behoort echter niets te onttrekken aan de waarde van dezen Katechismus; wij scheiden zaken van voorstellingswijze af; en dit gedaan hebbende, kunnen wij niet dan denzelven volmondig aanprijzen.

De Grondbeginselen der Verloskunde van baudelocque uitverkocht zijnde werd de Vervaardiger van dezen Katechismus door de Uitgevers aangezocht om een dergelijk beknopt Handboek te ontwerpen; hetgeen dan ook de bekwame van rees op zich nam. De orde der Hoofdstukken en Afdeelingen, zoo als die in baudelocque voorkomen, is behouden; terwijl de Schrijver tevens de schriften van osiander, von siebold, ebermaier en anderen gevolgd heeft.

Nadat hij de verlossing en de verloskunde in 't alge-

[p. 66]

meen, de vereischte hoedanigheden en kundigheden van eenen verloskundigen behandeld heeft, gaat hij tot eene ontleedkundige beschrijving van het bekken, de harde deelen, en van de zachte deelen ter voortteling over. Daarna eenige algemeene bepalingen mededeelende, verdeelt hij de verlossingen, in het 4de Hoofdstuk, en onderzoekt de oorzaken en teekenen derzelven; handelt, in het 5de, over de regelmatige verlossing in het algemeen, dat is, die, welke door de krachten der natuur alleen voltrokken wordt; in het 6de, van hetgene de vroedvrouw bij eene regelmatige verlossing heeft in acht te nemen, zoowel gedurende als na dezelve, alsmede over de behandeling van het geboren kind, en over de nageboorte; in het 7de, over de verlossingen, welke niet aan de krachten der natuur kunnen overgelaten, maar alleen door de hand kunnen volbragt worden; in het 8ste, over de werktuigelijke verlossingen, dezulke, wier volbrenging, ter sparing van moeder of kind, of van beiden, het aanwenden van eenig werktuig vordert; in het 9de, over de weeën, de miskraam, de valsche bevruchting, de schuinsche ligging der baarmoeder, de verlossing van verscheidene kinderen, en de keering.

Deze behandeling komt voor het grootste gedeelte overeen met die, door den Heer bake, in zijn Leerboek der Verloskunde, gevolgd; met dit onderscheid echter, dat het Werk van dezen vollediger moet geacht worden, en alzoo, volgens van rees zelven, tot breedvoeriger uitgewerkte vraagbaak kan verstrekken. Wij beschouwden eerst de uitgave van een' Katechismus der Verloskunde, juist door het bovengenoemd Leerboek, als overtollig; terwijl het ons bevreemdde, dat deszelven Vervaardiger dat Leerboek zoo laat is ter hand gekomen, als de Voorrede ons meldt; hetzelve kwam immers reeds in 1806 van de pers, terwijl deze Katechismus op het einde des afgeloopen jaars het licht zag. Dan wij gelooven, dat de Vervaardiger reeds aan denzelven de hand gehad hebbe, voor dat het Werk van bake in druk verscheen, daar de Uitgevers reeds voorlang den Schrijver berigtten, dat de zoo zeer gewilde Grondbeginselen der Verloskunde van baudelocque uitverkocht waren, en door gedurig tusschenkomende beletselen het afdrukken van dezen hunnen plaatsvervullenden Katechismus telkens is vertraagd geworden.

[p. 67]

Wel verre echter van denzelven als overtollig te beschouwen, durven wij dien gerustelijk, met name aan Vroedvrouwen en eerstbeginnende Kunstbeoefenaren, aanprijzen; daar wij in denzelven eene duidelijkheid en gemakkelijkheid van betoog vinden, welke de vereischten zijn van onderwijs in eene wetenschap, die zoo zeer de naauwkeurigste aanwijzingen behoeft. De Vervaardiger, reeds door andere Werkjes als een man van oordeel en bekwaamheid bekend, verdient dus onzen dank; terwijl wij hopen, dat geen minder vertier van dezen Katechismus, als weleer van de Grondbeginselen van baudelocque, zijnen wensch, om nuttig te zijn, moge bekroonen.