Dan ik kon slegts een smalle streek Basalten ontdekken, die, een halve mijl agter Belem beginnende, gedeeltlijk verdwijnt omtrent Quelus; dezelve loopt onafgebroken voort agter Belem en de valei van Alcantara na de hooge boogen der waterleiding; voorts wendt dezelve zich in de rigting van Bemfica en Bellas, en voegt zich dus aan den eersten tak.
Basalt vormt doorgaans alleen hooge toppen; dan hier vertoont zij zich in de gedaante van heuvels, die allerwegen door hooger liggende kalkagtige bergen overdekt worden. Hieruit gis ik, dat de kalksteen de Basalt insluit (een zeer zeldzaam verschijnzel); en de naauwere bezigtiging van eene bijzondere plek gronds aan den oever der riviere heeft mij in dit begrip versterkt: dan het is teffens mogelijk, dat de kalksteen nedergestort is van eene hoogere bergreeks, en dat de Basalt zich gevormd hebbe aan de zijden van het kalkagtig gebergte. De smalle Basaltstreek, welke wij aan Kaap Vincent opmerkten, hadt het zelfde voorkomen.
Voor het overige kunnen wij geen blijk van Basalt of van weezenlijke Volcanos ontdekken. Herbaalde waarneemingen hebben mij verzekerd, dat het gedeelte der Stad Lissabon, waarin de Aardbeeving de grootste verwoesting aanrigtte, rust op een kalksteenen grond. De oorzaak der Aardbeevingen, welke die zijn moge, huisvest beneden de kalkaartige beddingen. Portugal levert, in dit geval, eene proeve op. Dit Land heeft eene groote menigte warme of heet-water-bronnen; volgens vasconsellos klimt derzelver getal tot tweehonderd; en, schoon die berekening wat vergroot moge weezen, dusdanige Bronnen zijn 'er zeker talrijker dan in eenig land van dezelfde uitgestrektheid in Europa. - Het verdient eene bijzondere opmerking, dat het grootste getal en de heetste dier Bronnen uit Granit opwellen, die de vroegste bergen uitmaakt. Wij weeten, dat de Granit de algemeenste grondslag is van alle soorten van steenen, dat dezelve door andere overdekt wordt, en dat men geene daar onder ontdekt heeft. Het beginzel, derhalven, 't welk de hette aan deeze Bronnen geeft, bestaat of in of beneden de Granit; en de heetste worden bekoeld, als zij door eene andere soort van steen gaan. Van hier de gemaatigde hette deezer Bronnen, die door kalkaartige of zandsteenige heuvels loopen. Die diepliggende oorsprong van heete Bronnen, van Volcanos en van
Auteursrechtvrij