Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

Schets van de negers in hun geboorteland.

(Uit golberry's Travels.)

Alle de behoeften, alle de vermaaken van eenen Africaanschen Neger worden voldaan, zonder dat zij hem de minste vermoeienis des lichaams of inspanning van den geest kosten. Zijne ziel verlaat zeldzaam haaren zagten staat van ongevoeligheid; onrust, ongemaklijkheid en geweldige driften zijn hem bijkans geheel onbekend; ingevolge zijner omhelsde leer des Noodlots, wordt hij noch door hoop gedreeven, noch door vrees geschokt, en onderwerpt zich aan allerlei lotwissel zonder morren: in 't kort, hij slijt zijn leeven in bedaardheid en wellustige onbezorgdheid, welke zijn hoogst geluk uitmaaken. Ten deezen opzigte mogen de Negers onder het meest begunstigd Volk der Natuure gerekend worden.

Zodanig is de schilderij van den gelukkigen stand, waarin de Neger leest in eigen Vaderland. Zijne ziel is meest altoos bedaard en vergenoegd, en ongenaakbaar voor die verdrietlijkheid, dat heilloos vergift, 't welk alleen de rijke, de verlichte, de hoogmoedige en eerzugtige maatschappijen kwelt. Deeze menschen, die aan den Natuurstaat het naaste komen, zijn ontheven van de heillooze uitwerkzels deezes vergifts, 't welk grooter wanordes en schriklijker misdrijven te wege brengt, dan men zich konne verbeelden.

Even gelijk kinderen, besteeden de Zwarten van rijpe jaa-

[p. 173]

ren, geheele dagen lang, hunne aandagt aan nietsbeduidende bezigheden, en in gesprekken, welke bij ons alleen ijdel gesnap zouden heeten, maar welke, juist uit dien hoofde, onuitputbaar zijn. Met zulk een onderhoud vermaakt dit Volk zich bestendig; en dat met een vertrouwen en vrolijkheid, waarvan onze Europische gezelschappen zeer schaars een voorbeeld opleveren.

In alle de landen van Africa, welke ik doorreisd heb, trof ik die bijeenkomsten aan, welke de Africaanen den naam van Palavers geeven. Zij komen te gader bij zonne-opgang, en bestaan uit tusschen de dertig en veertig Negers van allerlei ouderdom. Zij vergaderen, of in eene groote kamer, bij hun Bentaba geheeten, of onder de breed uitgespreide takken van een ouden schoonen boom in de stad of het dorp hunner wooninge. - Zij gaan in een kring zitten; en de oudste van het gezelschap begint het onderhoud, door de kleine voorvallen van den laatstvoorgaanden avond op te haalen; doch deeze krijgen eenig gewigt en belangrijkheid, door de toepassingen, bedenkingen en herinneringen, waartoe zij aanleiding geeven. - Kort daarnaa komt de Tabakspijp te voorschijn: want de gewoonte, om tabak te rooken, is ongetwijfeld algemeen onder de menschen: alle deeze praaters rooken, de jongste van het gezelschap niet uitgezonderd; en het praaten gaat des te beter. Het tabakrooken schijnt hun verstand op te klaaren en hun vermaak te verhoogen, even gelijk wij onze keurige wijnen gebruiken, om de vriendelijke opgeruimdheid van geest bij onze maaltijden op te wekken, wanneer het aangenaame nog vermeerdert door de wederkeerige uitwisselingen van beleefdheid en vriendschap.

Naa dit alles komt het Spel ter baane; en twee van de sterkste speelers in het gezelschap worden uitgekoozen om tegen elkander te speelen; de belangneeming der overigen in het spel is verdeeld tusschen de beide speelers, doch zonder jaloezij, of eenigen den allerminsten twist. - Daar is eene soort van spel, waaraan ik dikwijls zag dat zij de voorkeus gaven. Het gelijkt eenigzins op het dam- en schaak-spel, en is zo zamengesteld, dat het moeilijk valt aan te leeren De grond of het zand dient ten speelbord: zij vervaardigen daartoe eene kleine vierkante oppervlakte, waarop zij, in zekere schikking, stukjes hout of stroo zetten. Het hangt van het wel plaatzen of wegneemen deezer nedergezette stukjes af, dat men wint of verliest.

De tijd, doorgebragt in dit vermaaklijk onderhoud, rooken en speelen, valt zo kort en is zo aanlokkend, dat zij niet kunnen besluiten om te scheiden voor dat het eetenstijd is; en veelen zouden liever hunnen maaltijd missen, dan dit vermaak laaten vaaren: maar de Vrouwen, die altoos goedhartig, oplettend en gedienstig zijn, vergeeten hunne Vaders, Egt-

[p. 174]

genooten of Broeders niet, maar brengen Kouskou of Rijst aan, waarbij zij altoos eenige lekkernijen voegen.

Op deeze wijze brengen zij den geheelen dag door; en omtrent den avond heb ik menigmaalen opgemerkt, dat die zelfde persoonen ter zelfde plaatze bijeen waren met dezelfde vrolijkheid en opgeruimdheid van geest; het onderhoud bleef zo leevendig alsof het eerst begon.

De nagt maakt toch een einde aan deeze Palavers, en het gezelschap schikt zich tot Dansen. Dit geschiedt, geduurende het drooge jaarsaisoen, in de open lugt, en als het regent, onder de Bentaba. De Negers zijn op deeze vermaakneeming zo zeer gesteld, dat, een geheel jaar lang, alle de Inwoonders van Africa in deeze streeken onledig zijn met dansen.

Een overdekte hut, welker bouw niets noemenswaardigs kost, eenige ellen gemeen linnen, en zes pond rijst elken dag, zijn genoegzaam, om een Vader, Moeder, en vier of vijf Kinderen, te huisvesten, te kleeden en te voeden. De Neger verzamelt zelf de stoffe, noodig tot het vervaardigen van zijne wooning, en hij is zelf de bouwer. De Vrouwen vervaardigen katoen, en maaken de kleederen: twintig dagen arbeids in een geheel jaar zijn genoegzaam om hun te verzekeren van een overvloedig voedzel: zo dat het bestaan van een Neger - gezin gezegd mag worden eene gunstige gave der Natuur te weezen, zonder kosten of vermoeienis. Van hier is de ongehuwde staat naauwlijks in Africa bekend: in de daad, dezelve is zo hoogst zeldzaam, dat hij tot schande strekt van hem, die deezen leevensstand omhelst.

Men hebbe op te merken, dat de algemeene gesteltenis der Negeren, in hun Geboorteland, hun het leeven doet slijten zonder arbeid, zonder kwelling, en zelfs zonder zorgen; altoos overgegeeven aan eene zagte hartstogteloosheid, bevrijd van de onrusten en kwellingen, die de Europeaanen bevangen. Sober en gemaatigd van aart zijnde, rekken de Africaanen hun leeven doorgaans tot vijf-en-zestig of zeventig jaaren, alleen eene langzaame verandering in gezondheid en sterkte ontwaarende; eene verandering, welke voornaamlijk moet toegeschreeven worden aan de geduurige en al te overvloedige uitwaasseming. En, wanneer het sterfuur komt, treeden zij den dood zonder het minste morren te gemoet, met eene volkomene onderwerping aan hun onvermijdelijk noodlot. Altoos onderwerpen zij zich, zonder klaagen, aan dit Noodlot, 't welk, naar hun begrip, alle de lotgevallen des leevens en het uur des doods bepaalt; en zij betaalen dien laatsten tol der Natuure, zonder onrust, en in volmaakte bedaardheid van geest.