Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

Grootmoedigheid van keizer Tiberius.

Het karakter van Keizer tiberius is zoo gehaat geworden, en wij beschouwen het met zulk eene ongunstige vooringenomenheid, dat, wat 'er ook in zijn gedrag zij, 't welk in een anderen Vorst onze toejuiching zou gewekt hebben, of geheel voorbijgezien, of met agterdogt en afkeuring wordt beschouwd. Hieraan moet toegeschreeven worden, dat de verzamelaars van historische schoonheden zoo luttel acht hebben geslagen op een geval, 't welk, indien het onder eene beter regeering gebeurd ware, zou hebben kunnen geschilderd worden als een der schoonste en treffendste tooneelen in de Romeinsche Geschiedenis. Ik zal 'er een eenvoudig verhaal van geeven, zoo als het voorkomt bij tacitus, een Schrijver inderdaad, die der gedagtenisse van tiberius niet al te gunstig was.

Bij het overlijden van zijnen eenigen Zoon drusus, met welken hij op den voet van vaderlijke liefde immer schijnt geleefd te hebben, eer nog het lijk ter aarde wierdt besteld, tradt tiberius in het Raadhuis, met vasten tred en opgeheven hoofde; en, den Konsuls, die, ten teeken van rouwe, hunne gestoelten verlaaten hadden, hunne waardigheid herinnerende, zeide hij tot de Vergadering, ‘Dat hij wel gevoelde, zich aan berisping bloot te geeven, door in hunne tegenwoordigheid te verschijnen, terwijl de oorzaak zijner droefenisse nog zoo versch was; dat het inderdaad het gemeen gebruik der rouwdraagers was, naauwelijks voor hunne naaste bloedverwanten, en nog minder in het openbaar te verschijnen: eene gewoonte, die hij niet, als den mensch onwaardig, wilde gispen; maar dat, wat hem betrof, hij eene meer afdoende vertroosting in den boezem zijner medeburgeren zogt.’ - Vervolgens zijn leedweezen betuigende over de hoogbejaardheid van augusta (livia), den tederen ouderdom zijner kleinkinderen, en zijne eigen afneemende gezondheid, begeerde hij, dat de kinderen van germanicus, de eenige

[p. 129]

hoop in den tegenwoordigen ramp, mogten binnengeleid worden. Diensvolgens gingen de Konsuls na buiten, en, naa de jongelingen tot het staatelijk tooneel te hebben voorbereid, bragten zij hen binnen, en stelden ze den Keizer voor. Hij vatte ze bij de hand, en sprak aldus den Raad aan: ‘Beschreevene Vaders! deeze kinderen beval ik, naa huns Vaders overlijden, aan de zorge van hunnen Oom, en verzogt hem, hoewel hij zelf kinderen hadt, dat hij hen eveneens wilde opvoeden, alsof zij zijn eigen bloed waren, en hen, om hun zelver en des naageslagts wille, ter deugd opleiden. Nu drusus ook hun ontnomen is, wend ik mij tot u, en bezweer u, bij de heilige naamen der Goden en van uw Vaderland, dat gij deeze afstammelingen van augustus, deeze jongelingen van het edelst bloed, in uwen schoot wilt opneemen. Neemt hen aan; weest hunne hoeders; vervult zoo wel mijne als uwe plaats. - Deeze, nero en drusus! moeten voortaan als uwe bloedverwanten beschouwd worden. Zodanig is uwe geboorte en rang, dat u niets goeds of kwaads kan overkomen, of het moet tevens invloed op het Gemeenebest hebben.’

De Histori eschrijver berigt ons, dat de geheele Vergadering in traanen uitberstte, gemengd met de vuurigste wenschen om den voorspoed en welvaart der doorluchtige broederen, hunner zorge aanbevolen. Hun Vader, germanicus, was de lieveling geweest van het geheele Romeinsche Volk; en indien echte natuurlijke gewaarwordingen ooit in eene Staatsvergadering kunnen verwekt worden, was het tegenwoordig tooneel, om dezelve gaande te maaken, berekend. Dat tiberius in dit staatelijk en wel volgehouden bedrijf een huichelaar was, verdient naauwelijks geloof; ook zal men bezwaarlijk kunnen aanwijzen, welke reden hij daartoe zou gehad hebben. Veele voorbeelden van zijn zuiver gevoel worden door den zelfden Historieschrijver vermeld, in de Jaarboeken van het vroegste tijdperk zijner regeeringe; en 't was alleen onder den invloed van jaloersheid en agterdogt, dat hij als een dwingeland zich gedroeg.