Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

De opspooring van het geluk. Door den Heer Wilson.

Op zekeren dag, als de Goden in merkelijken getale bijeen waren, en, naar der menschen doen, over het nieuws van den dag praatten, herinnerde zich de Dondergod, de Godin geluk op de aarde te hebben gezonden, om de menschen gelukkig te maaken, maar dat zij reeds zints zoo lang afweezig was, dat hij vreesde dat zij verongelukt ware. Hierom wierdt hij te raade, hermes te zenden, om te gaan verneemen, in welk land die zwersster was verdwaald, met verzoek om hem te komen verslag doen van de kundschap, welke hij aangaande haaren togt hadt kunnen inwinnen. Het bevel was niet gegeeven, of de bode der Goden nam zijnen gevleugelden hoed en zijnen staf, en, den Noordewind in spoed voorbijstreevende, vloog hij, met de snelheid van den bliksem, na het Eiland Groot-Britannie.

Om de Godin op te spooren, vervoegde hij zich ten hove, in het denkbeeld dat zij de paleizen ter wijkplaatze zou genomen hebben: doch opgemerkt hebbende, dat de troon van zorgen was omgeeven, besloot hij 'er uit, dat zij dien nooit was genaderd. Toen vloog hij na de Staatsdienaars, en vondt, dat de loots, die aan het roer van Staat zat, door sterk redentwisten schor was geworden; zelfs beleedt hij hem, dat, hoewel de lach geduurig op zijne lippen zat, en de bedaardheid op zijn gelaat heerschte, 'er nooit voor hem geluk geweest was, zints hem de teugels van den Staat waren toevertrouwd.

Van daar begaf zich hermes na de kinderen der kabale, die roepen en raazen om de Oppositie partij te versterken;

[p. 35]

doch aan de trekken van hartzeer, op hun gelaat gedrukt, zag hij, dat vergenoegdheid en tegenstand niet te samen konden woonen.

's Anderendaags vloog hij na eenen Bisschop, wien zijne verdienste de Mijter en den Staf hadt bezorgd. Eene maand lang vondt hermes genoegen in zijnen luisterrijken stand, en bekende, zijn onderzoek niet verder te kunnen uitstrekken; zelfs stondt hij op het punt van te verklaaren, dat hij geluk hadt gevonden; maar den Kerkvoogd in zijn gebed om hooger bevordering hoorende bidden, wierdt hij daarover verontwaardigd, en verliet spoedig zijn paleis.

Hermes, geheel van zijn stel gebragt, tradt in een herberg, alwaar een vrolijk feest gevierd wierdt; de blijdschap; de vrolijkheid blonken op aller aangezigten; en sprongen nevens den Champagnewijn; doch het bleek hem; dat de luidruftigheid der drinkers uit het zap des wijnstoks haaren oorsprong nam, en daarmede uitwaassemde: hij besloot 'er uit, dat bacchus noch comus geluk konden huisvesten.

Van daar begaf hij zich na een drietal klappeijen, die zich vermaakten met lieden van naam te schenden of zwart te maaken. Naa haar, zoo lang zij wilden, te hebben hooren lasteren en kwaadspreeken, vertrok hij, tot zich zelven zeggende, dat de boezem van den Nijd nooit het Geluk hadt beslooten.

Toevallig ontmoette hij een troep Jaagers, wier eenige bezigheid en vermaak was, over heggen en slooten te springen, en de bosschen van het gedruis hunner jagthoornen te doen weergalmen. Openhartig beleeden zij hem, dat zij het Vermaak naajaagden, maar het nooit konden agterhaalen. ‘Oh! oh!’ sprak hermes tot zich zelven, ‘die luiden zouden niet door de velden zwerven, indien zij overtuigd waren, dat het Geluk in hunne huizen woont.’

Hermes vondt in de Kollegien van Oxford en Cambridge de kelders wel voorzien, maar een nog grooter voorraad van Akademische kundigheden. Met veel deftigheids mat aldaar een Hoogleeraar met zijne leerlingen, door middel van een Quadraat, de hoogte van een toren; anderen namen de maat van den sprong van een vloo, en berekenden, in hoe veele sprongen zij de Maan zou kunnen bereiken; doch te midden van deeze gewigtige proeven ontdekte hij veel gemelijkheids en misnoegdheids, zoodat hij het Kollegie verliet zoo als hij 'er was binnen gekomen: want niemant kende aldaar het Geluk; allen beleeden hem eenpaarig, dat deeze Godheid, even als de Waarheid, zich in eene put verborgen hieldt.

Hij doorliep de legers, zoo te lande als ter zee, gelijk ook de regtbanken; doch hij vernam, dat het Geluk zoo min in den Oorlog als in den Vrede aanweezig was. Hij onderzogt

[p. 36]

alle leevensperken en beroepen; 't was altijd, geen Geluk.

Eindelijk begaf hij zich na Drury - Lane, in de overtuiging, dat lieden, die Komedie speelden, en te midden van toejuichingen leefden, met hun lot moesten te vrede zijn; doch naauwelijks is hij agter de schermen gekomen, of hij hoort een gemompel, 't welk tot schreeuwen zou geklommen zijn, indien men niet gevreesd hadde, de aanschouwers te zullen hinderen. De Akteurs betwistten elkander de rollen; de eene voer uit over eenen Journalist, de andere over eenen Autheur; de eene wilde een geheel aandeel, de andere eene representatie ten zijnen behoeve hebben: de Aktrices waren wanhoopig, omdat men haar noodzaakte, op den ouderdom van vijstig jaaren voor Moeders te speelen; andere, omdat eene, die voor 't eerst het tooneel betradt, wierdt toegejuicht. Te midden van dit alles schikte eene éénige, met eene soort van uitsluitend genoegen, haare juweelen; maar haar minnaar, een dol speeler, hadt haar reeds een fraai Solitaire ontnomen, en maakte toestel om ook het overige te pakken. - Hermes begreep, dat het school van thespis niet dat des Geluks was.

Moede en mat, en wanhoopende, de Godheid niet te kunnen aantreffen, en zonder gids om haare schuilplaats te vinden, wist hij niet meer, werwaarts zijne onzekere schreden te zullen richten, wanneer hij, aan den rand van een bosch, eene eenzaame hut in 't oog kreeg, van ruwe aarde gemaakt en met riet gedekt. Voor dezelve lag een veld, waarin een troep schaapen graasde; op eenigen afstand beklauterden geiten den top eenes heuvels, met wijngaarden beplant. Hermes bepaalde een oogenblik zijne aandagt bij dit nederig verblijf, welks ligging hem behaagde, en besloot, er binnen te treeden. Een herder zat bij een vrolijk vuur; zijn gelaat kondigde de bedaardheid zijner ziele aan, en de zindelijkheid zijner klederen een eerlijken overvloed. Zijne vrouw, wier zedige opslag en beschroomd zwijgen ten voldoenden bewijze van haare liefde en hartelijke onderdaanigheid dienden, zat te spinnen. De God zag rondom zich heen, en zag, met het uiterste genoegen, dat zijn zoeken met den besten uitslag was bekroond: want het Geluk huisvestte bij deeze tedere echtgenooten, die, door een vrolijk humeur, de zorgen, angsten en smarten des leevens tragtten te verdrijven. Naadat de Godin en hermes, over hunne ontmoeting verrukt, elkander gegroet en wederzijdsche pligtpleegingen hadden afgelegd: ‘Hoe lang is het geleeden,’ vraagde mercurius aan het Geluk, ‘dat gij bij darbij en jeannette gewoond hebt?’ Op eenen toon vol zagtheids antwoordde hem de Godin: ‘Sints drie weeken zijn zij getrouwd; ik ben met de vrouw gekomen; maar, voor zoo veel ik heb kunnen bemerken,

[p. 37]

zullen zij 't niet lang eens zijn: want voorleeden nacht heest de vrouw mij op een vrij onbeschoften toon aangezegd om te moeten vertrekken, en ik ben voorneemens, nog deeze week te verhuizen.’

Hier eindigde de zamenspraak. Straks bondt de God zijne vleugels aan zijne hielen, en maakte zijnen staf gereed. Hij omhelsde Vrouw geluk, alsmede de jonggehuwden; voorts zich in de lucht verheffende, keerde hij terug na den Olympus, alwaar hij aan het hof van jupiter verslag deedt. Jupiter luisterde naar zijn verhaal; en daarop, in zijne verontwaardiging dat de Godin des Geluks zijne oogmerken niet hadt bereikt, beval hij hermes, om, van eene menigte Godheden verzeld, haar in de ondermaansche gewesten van nieuws op te spooren, en na het hemelsch verblijf terug te voeren. ‘Gij zult,’ voegde hij 'er nevens, ‘het Geduld medeneemen; maar gij zult het daar laaten, omdat het 't eenige geluk op aarde is, 't welk den stervelingen kan bekend zijn, als wier leeven een mengzel is van rampen en onheilen, die uit hunne driften, grillen en eigenzinnigheden ontstaan. Daar zij de volmaakte Vergenoegdheid onder hen niet willen ontvangen, dat zij dan ten minste het Geduld koesteren, en ophouden van klaagen!’ Bekoord over hunne zending, vertrokken zij met een vrolijk hart, en bragten het Geluk terug; doch zij lieten het Geduld op de aarde, hetzelve gelastende, het menschdom te vertroosten en op te beuren, met bevel, indien de menschen het Geluk begeerden, het hun toe te staan, wanneer het hen des hemelschen verblijfs waardig zou gemaakt hebben.