Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

[p. 248]

Waarnemingen omtrent de Ziekten, welke in de Jaren 1797 en 1798 in het Nosocomium Clinicum van de Hoge School van Stad en Lande van Groningen zijn behandeld. Door Ev. J. Thomassen a Thuessink, A.L.M. Med. & Phil. Dr., Med. Theor. et Pract. &c. Professor, &c. &c. Te Groningen, bij J. Oomkens J. Zoon. 1805. In gr. 8vo. 332 Bl.

Dit uitnemend Werk bevat een veertigtal zeer belangrijke praktische Waarnemingen, gedaan in het Groninger Akademie-Ziekenhuis door den Hoogleeraar thomassen a thuessink in de Jaren 1797 en 1798, te voren reeds door denzelven in het Geneeskundig Magazijn stuksgewijze van tijd tot tijd medegedeeld, maar nu, ten dienste zijner toehoorderen, in een bundel verzameld en weder uitgegeven. Vooraf gaan eenige zeer korte aanteekeningen der maandelijksche weêrsgesteldheid in het Jaar 1797 en de helft van 1798, welker invloed op ligchaams- en ziekte-gesteldheid in die Jaren insgelijks slechts kortelijk wordt aangewezen. De orde, die onze Schrijver ter rangschikking der hier voorkomende Gevallen gekozen heeft, is volgens de Nosologie van cullen: zoodat hier eerst die gene, welke onder de Pyrexiae (Koortsen), dan die onder de Neuroses (Zenuwziekten), vervolgens die onder de Cachexia (Kwaadzappigheid), en eindelijk die onder de Locales (Plaatselijke Ziekten) t'huis behooren, behandeld worden. De leer, door onzen Autheur omhelsd, en de geest, waarin dit zijn Werk geschreven is, moge uit zijne eigen woorden blijken. ‘Ik weet zeer wel, (zegt hij bl. 5.) dat men bijna deze namen (namelijk van Slijmachtige, Catarrhale en Gastrische) niet meer durft gebruiken, zonder voor een humoralist, een voorstander van reeds lang verworpene gevoelens, een Boerhaviaan, Stolliaan enz. te worden uitgekreten: dan, ik zal mij dit gaarne getroosten, en alleen, vooral tot leering zoo wel van mijne voormalige als tegenwoordige leerlingen, kort herhalen wat wij zagen, en welke het gevolg was van onze behandeling. Wij zullen eerst de meer eenvoudige Gastrische Koortsen, daarna die, welke met meer plaatselijke Catarrhale toevallen gepaard waren, nagaan, en hier en daar eenige korte ophelderende aanmerkingen over deze ziekte bijvoegen, welke ik wel geheel niet voor nieuw opgeve,

[p. 249]

maar die echter, naar mijn inzien, niet te veel herinnerd kunnen worden, daar men ook al in ons land voorstanders vindt van een kwalijk verstaan en nog veel slechter toegepast dom Brunonianisme, waarvan ik nog niet zeer lang geleden de slagtoffers met aandoening beschouwde.’ - De toon en wijze van uitdrukking in deze laatste periode hadden wij gaarne wat zachter en minder partijdig gewenscht. Loffelijk is het, dat men den dwalenden met bondige redenen van het dwaalspoor (zoo hij waarlijk doolt) zoeke terug te brengen; maar dat men hem met harde woorden aanvalle, komt noch met de welvoegelijkheid, noch met het gewigt en de waardigheid der edele Geneeskunst overeen. - In het gansche Werk heerscht voor 't overige de ware praktische waarnemingsgeest, dien wij dikwijls in dergelijke Werken te vergeefs zochten. Het Historische der Ziekten is zeer volledig en naauwkeurig, en verdient het volle vertrouwen. De oorzaken, verschijnselen en natuur der Ziekten worden met alle oplettendheid opgespoord en ontleed; naauwkeurig is insgelijks derzelver onderscheiding; oordeelkundig en volgens de regelen der Kunst, de behandeling. Overal ontmoeten wij hier zeer gegronde en gepaste aanmerkingen, nuttige en leerzame gevolgtrekkingen. De moeijelijkste en twijfelachtigste gevallen zijn hier ex professo behandeld, en de gevoelens des Autheurs met die der beste oude en nieuwere Practici vergeleken en gestaafd. In de keuze der Geneesmiddelen is Zijn Hooggel. zeer kiesch; eenvoudig voor 't overige zijne manier van voorschrijven, en echter zeer aan de aanwijzing beantwoordende. Ook vindt men in dit Werk de beste, meest beroemde en werkzaamste Geneesmiddelen, door de onvermoeide vlijt des Waarnemers beproesd, en het nut daarvan aan den dag gelegd; de nieuwere en veel geruchts makende met omzigtigheid aangewend; derzelver uitwerksels en gevolgen met oplettendheid nagegaan, en met onpartijdigheid beoordeeld en opgeteekend. - Dit zij van dit Werk genoeg gezegd; plaats ontbreekt ons, om in bijzonderheden te treden; wij vergenoegen ons des, de aankomende Artsen, en allen, die zich op de Geneeskunde toeleggen, dit zeer belangrijk praktisch Werk bij uitnemendheid te hebben aanbevolen.