Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

Leven van Lord Horatio Nelson, Admiraal in Engelschen Dienst, Hertog van Bronte, enz. Naar het Engelsch, met Vermeerderingen en Verbeteringen. Met een Portrait. Te Haarlem, bij A. Loosjes, Pz, 1806. In gr. 8vo. 55 Bl.

Aan den van ouds bekenden eisch der billijkheid, dat men ook eens Vijands Dapperheid moet prijzen, wordt

[p. 212]

in de vertaaling van dit kleine Boekdeeltje voldaan, daar het de Afkomst, de Vorderingen, de Krijgsbedrijven vermeldt van den door zijne Landgenooten diep betreurden Zeebevelhebber, door verdiensten tot den hoogsten rang in het Engelsch Zeeweezen opgeklommen, en met veele Eerbetooningen beschonken, - horatio nelson.

't Zelve is opgemaakt uit onderscheidene bescheiden, en ingerigt tot eene vereerende bijdraage omtrent eenen Man, die de dankbaare Naagedagtenis van zijne Landgenooten en de Bewondering van Europa verdient.

Hij was eens Rectors en Predikants Zoon, den 29 Sept. 1758 gebooren. Naauwlijks twaalf jaar oud, tradt hij van de School aan 't boord eens Oorlogschips; Oorlogschepen waren vervolgens zijne Leerschoolen. Gelijk verscheide groote Zeehelden in hunnen vroegen leeftijd zonderlinge blijken van moed gaven, zo vinden wij van nelson hier opgetekend, dat hij, op de Ontdekkingsreize na den Noordpool met Lord mulgrave, wanneer de Schepen in het ijs vastzaten, eens een geheelen nagt vermist werd; men zag hem eindelijk 's morgens van verre op de ijsschotzen een Beer met zijn roer nazetten. Terug gekomen, beantwoordde hij de verwijtingen, die hem wegens zijne vermetelheid gedaan werden, met het naïf zeggen: ‘Ja, het is zoo; maar ik wilde zoo gaarne mijn' Vader dien beerenhuid medebrengen!’

Moed en onverschrokkenheid straalden in alle zijne volgende krijgsbedrijven door; meestal stelde hij zich meer aan gevaar bloot, dan een Scheepsbevelhebber verpligt is; dit deedt hem één oog, en naderhand zijn regter arm verliezen; bij welk laatste ongeval hij zich nog hartelijk kon verheugen, zijn zwaard met de linkerhand te hebben opgevangen, en alzo het geschenk van eenen Oom te behouden, waarop hij bijzonderen prijs stelde. Het krijgsgeluk verzelde hem veeltijds, doch niet altoos; maar nimmer ontbrak het aan menigvuldig betoon van persoonlijken moed; hij liet zich altoos op de bedenkelijkste posten en in 't hachlijkst gevaar vinden. Deeze Leevensbeschrijving is vol van blijken, door vriend en vijand erkend. In den slag bij Aboukir werd hij zwaar gekwetst; een afgesplinterd stuk hout deedt hem bijna het nog overgebleeven oog aldaar verliezen. Niettegenstaande deeze wond, vervolgde hij de bevogten zege. Dit leeven zo vol strijds, om zo te spreeken in alle wereld-

[p. 213]

oorden gevoerd, eindigde hij kortlings, zeven-en-veertig jaaren bereikt hebbende, in den jongsten overwinnenden Zeeslag, door hem op de Fransche en Spaansche Vlooten bevogten, in den bekenden Zeeslag bij Kaap Trafalgar; in de jongste oogenblikken dien moed en die standvastigheid van geest betoonende, welke hem altoos bezield hadden. Scott, zijn Secretaris, die in dien slag naast hem stondt, kreeg een schot door het hoofd en viel dood neder, wanneer ook onze Held, doodelijk gewond, in de armen van Kapitein hardij nederzeeg; beneden gebragt, zag hij aldaar meer gekwetsten, en verzogt den Chirurgijn, die zijne wond wilde onderzoeken, slegts de overigen schielijk te verbinden en hem nog te laaten wagten: en daarna, bij het verbleeken des Heelmeesters, zeide nelson met voorbeeldelooze koelbloedigheid: ‘Ik zie aan uw gezigt, dat mijne wond doodelijk is.’ - Als een anderen trek van die koelbloedigheid, welke ook bij het opmerkelijkst voorgevoel van zijnen dood hem niet verliet, tekenen wij nog deeze Anecdote op. Zijn Kist, die van den grooten mast van het bij Aboukir in de lucht gesprongen Admiraalschip l'Orient was vervaardigd, stondt bij een Schrijnwerker te Londen: nelson ging, kort voor dat hij met de Vloot uitzeilde, naar dien man toe, en begeerde, dat eene schriftelijke bevestiging, dat deeze Kist in de daad van den mast van l'Orient was gemaakt, op het dekzel wierd geplaatst; daar zeer luchtig nevens voegende: ‘Zeer waarschijnlijk zal ik bij mijne terugkomst van de Kist gebruik maaken.’ - Zijne zinspreuk bij den naderenden slag was: De Overwinning of de Westmunster Abdij! Hij werd egter, gelijk bekend is, niet daar, maar in de St. Pauls Kerk begraaven: 184 Koetzen verzelden de Lijkstatie. - Als eene bijzondere toevalligheid wordt opgetekend, dat hij juist zo veele vijandlijke schepen veroverd heeft, als hij jaaren bereikt hadt.

Dit Leeven diens Helds, in hoe kort een bestek ook begreepen, is geen dor verhaal of eene kronijk van zijne verrigtingen. De Schrijver is 'er op uit om 's Mans Character in veele bijzonderheden te doen kennen.

Ten opzigte van zijnen Moed waren de beoordeelingen zijner Tijdgenooten eenstemmig; niemand betwistte hem den roem eens Helds: de Leevensverhaaler merkt onder andere op, dat nelson in alle gevallen eene onbegrens-

[p. 214]

de liefde tot de Regtvaardigheid betoonde, en ook ieder, zelfs zijne mededingers, regt liet wedervaaren; dan, voegt hij 'er bij, staaltjes deswegen opgehaald hebbende, ‘alleen jegens de Franschen, welke zijne verklaarde vijanden scheenen te zijn, liet hij de regtvaardigheid niet blijken, die anders tot de heerschende trekken zijns Characters behoorde; en zelfs veele zijner vrienden hebben het in hem berispt, dat hij gemeenlijk wat met te veel minachting van de Franschen sprak.’ Tegen het verwijt, menigmaal gedaan, dat nelson een ruw Krijgsman was, wordt hij verdeedigd, en beschreeven als een dankbaar Zoon, een teder Egtgenoot en getrouw Vriend.

Schoon de Partijdigheid, den Engelschen Schrijveren zo zeer eigen, wanneer het op de Eer huns Lands en hunner Landgenooten aankomt, in dit Werkje niet bijzonder doorstraalt, hadden wij verwagt, dat de Schrijver, van het tweemaalig verblijf des Zeevoogds te Napels spreekende, iets zou vermeld hebben van het aldaar met de Engelschen voorgevallene, en waarin nelson deelde, - het schreeuwend schenden van een aangegaan Verdrag, waarvan de oorspronglijke stukken voorhanden zijn in Juffrouwe williams' Schetzen van den staat van zeden en gevoelens in de Fransche Republiek.

Met genoegen hebben wij het vloeiend vertaalde Stukje geleezen, en twijfelen niet of het zal Leezers in overvloed vinden, die, het uitgeleezen hebbende, zullen erkennen, dat nelson zich, gelijk wij elders opgetekend vonden, te regt ten motto uitgekoozen hadt, Palmam qui meruit ferat.