Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1806

Bijvoegzels op Hollands Arcadia, of Wandelingen in de Omstreeken van Haarlem, door A. Loosjes Pz. Met eene Kaart. Te Haarlem, bij A. Loosjes Pz. 1805. In gr. 8vo. 70 Bl.

Een wenk, bij 't laatste Stukje der Hollandsche Arcadia, van welke wij eene beoordeelende Aankondiging gaven, deedt ons Bijvoegzels te gemoet zien, welker vermelding wij niet mogen agterwege laaten.

De Schrijver oordeelde, om, zo veel mogelijk, volkomenheid aan dit onderhoudend Werkje bij te zetten, naa de uitgave van 't zelve, alle poogingen te moeten aanwenden, om zodanige bijzonderheden en berigten in te winnen, als met eenigen grond zouden kunnen geoordeeld worden aan zijn Werk te ontbreeken. Hij slaagde niet zo volkomen als hij wenschte; dewijl veelen, hoe genegen, om hem onderrigtingen, wegens Oudheden, zo in Dorpen en Gehuchten als Hofsteden, mede te deelen, uit mangel aan bescheiden, zich daartoe niet in staat bevonden. Dan hij schenkt in deeze weinige bladen, 't geen hij heeft opgedaan tot volmaaking zijns Werks.

[p. 80]

Wel hadden wij gewenscht, dat hij vollediger geslaagd ware; dan wij treffen in deeze Bijvoegzels nog al 't een en ander aan, 't geen den Oudheidminnaar van ons Vaderland, en inzonderheid de Bewoonders deezer aangenaame streeken, of derzelver bezoekers, niet onwelkom kan weezen, en tevens leerzaam.

Wij zullen des geene optelling doen, maar slegts eene en andere bijzonderheid aanstippen; als de bescheiden wegens de Kerk te Bennebroek en te Bloemendaal; de onderrigting ten aanziene van het vernietigen der Lazarus-kleppen. Inzonderheid vonden wij wegens de Heerlijkheid Zaanen een vrij breed en dit duister stuk toelichtend berigt: dit mogen wij ook zeggen wegens Schooten en eenige plaatzen daar bij gelegen: ten opzigte van de Beverwijk is hij in het opdoen van kundschappen gelukkig geslaagd.

Hoe rijk die oord in Hofsteden is, zal de vermelding der Buitenplaatzen, met de naamen van derzelver Eigenaaren, uitwijzen.

Een Naamlijst van de voornaamste Bloemisten in de omstreeken van Haarlem kan in den Bloemtijd eenigzins den Liefhebberen ten gids verstrekken. En, hoe zeer de Lijnwaat en Garenbleekerijen in Haarlems nabuurschap verminderd zijn, levert de Schrijver een Naamlijst der tot in 1805 overgebleevenen.

Bovenal geviel ons de Kaart, door g. van der paauw az. vervaardigd, van de ommestreeken der Stad Haarlem, zo verre de Arcadische Wandelingen zich hebben uitgestrekt. Deeze kan den Wandelaar ten zekeren gids strekken. Wij meenen, dat ze ook afzonderlijk te bekomen is. Zij loopt van de Beverwijk tot Hillegom.

Hoe waardig is dit hoekje Lands, bezien, bewandeld en in opmerking genomen te worden! Wij kunnen te deezer gelegenheid niet nalaaten te melden, dat een Heer van onze kennis, die onlangs uit Frankrijk en Italie terug kwam, openhartig bekende, op zijne reizen geen oord aangetroffen te hebben, 't welk, in alle opzigten, de streeken, in de Hollandsche Arcadia beschreeven, overtrof. - Geen wonder dan ook, dat, van vroeg af, dit brokje Lands zo gezogt en gewild geweest is! Deert ons het afbreeken van veele Lustplaatzen, zulks moet deels toegeschreeven worden aan den loop der tijden. - - - Dan, terwijl wij dit schrijven, ontvangen wij de tijding van den getroffen Vrede op 't Vasteland! - Deeze Vrede verhoedt mogelijk den val veeler Buitenplaatzen! Deeze Vrede wekt misschien tot het aanleggen van nieuwe op! - en mogten dezelve ingerigt weezen, om den Landbouw, op den voet van eenige braave Vaderlanderen, te verbeteren en uit te breiden! Deels toch is deeze Hollands Rijkdom.