Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

[p. 579]

Uittrekzel uit een brief van dr. Jenner aan Dr. Marcet, over eene byzondere eigenschap van de koepokstof.

Londen, den 23 February 1803.

Het Rapport, te Coppenhagen in het licht gegeeven, aangaande het gevolg der Koepok-inenting, is even voldoende, als dat van andere Gewesten. Ik kan my intusschen niet ontslaan van de verdenking, dat de stoffe, van welke men in Denemarken gebruik maakt, waarschynelyk eenige verandering hebbe ondergaan. Deeze ontaarding beneemt dezelve wel niet de eigendommelyke hoedanigheid, van de vatbaarheid voor de besmetting der Kinderziekte, in het menschelyk gestel, te vernietigen, maar het brengt daar in eene kleine verandering, of eene geheele ontaarding, te wege. Men zegt immers in dit Rapport, dat de ingeënte voorwerpen dikwyls door eene uitbotting worden aangedaan. Terwyl ik in dit Land, by het groot getal der geenen, die door my zyn behandeld, (een getal, 't geen, die, welke door myne Neeven ingeënt zyn, daar by gerekend, niet minder dan tienduizend zal bedraagen) noch gezien, noch gehoord heb, dat 'er ooit eene uitbotting heeft plaats gehad: ten zy men dien naam wil geeven aan het niets betekenend uitslag, waar over ik geschreeven heb, in myne eerste Werken, 't geen eenigzins gelykt aan de vlek, welke zomwylen, door het tanden-krygen, wordt veroorzaakt: doch ook dit geval is zeer zeldzaam.

Zo hier, als elders, heeft men uitkomsten gezien, overeenkomende met de Deensche waarneemingen. Hetzelfde heeft onder anderen plaats gehad in 't land van Hanover en in eene streek van Schotland.

Den oorsprong deezer afwyking schryve ik hier aan toe, dat men de Koepokstoffe genomen heeft uit eene gevorderde puist, die reeds eenige ontaarding had beginnen te ondergaan, welke haar in de onmogelykheid bragt, om naauwkeurig die zelfde uitwerking daar te stellen, welke zy zou hebben volbragt, zo men die stoffe wat vroeger had genomen. Verscheiden voorbeel-

[p. 580]

den schynen voor deeze stelling te pleiten. 'Er kan een onbepaald aantal trappen van ontaarding in de Koepokstoffe bestaan, tusschen het tydperk, in 't welk dezelve de eenvoudige en waare Koepok daarstelt, en dat geene, waar in zy in de volkomen valsche Koepok ontaart. Want men moet aanmerken, dat eene ontaarde puist, door inenting haarer stoffe, eene zal te voorschyn brengen, die volkomenlyk dezelfde ontaarding daarstelt. Men heeft het voorbeeld deezer wyziging gezien, toen de inenting der Koepokken, op het vaste land, in gebruik begon te komen, in 't geval van dien Heer van Vienne, wiens valsche puist eene etter verschafte, welke door twaalf op elkander volgende generatien (te weeten van Inenting) even veel maalen die zelfde valsche Pok te voorschyn bragt. Dezelfde gebeurtenis is herhaald in America, toen men aldaar de Inenting der Koepokken begon in het werk te stellen; en ik moet met leedwezen bekennen, dat zulks ook meermaalen in Engeland is gebeurd.

Ik moet hier nog byvoegen, dat eene ontaarding in de vogten der ingeënte Persoonen zomwylen ook eene verandering in de pokstof te wege brengt; waar van de etterachtige Koepok tot een voorbeeld kan dienen. Dikwyls heb ik waargenomen, dat, wanneer een kind, 't geen bezet is met een korstigen hoofduitslag, (en bovenal met den Daauworm) met de zuiverste Koepokstof wordt ingeënt, by hetzelve eene puist zal te voorschyn komen, die met geene heldere Koepokstof, maar met een etterachtig vogt, door alle haare tydperken, gevuld is. Wanneer ik met deeze stoffe inent, ben ik genoegzaam zeker, dat ik eene gelykzoortige etterhoudende puist zal voortbrengen. De korst, die alsdan gebooren wordt, heeft ook niet de hardte en de donkerbruine kleur, die aan de gewoone Koepok eigen is, maar zy is teder en heeft eene amberachtige kleur, gelyk zulks plaats heeft by de korsten der gewoone Kinderpokjes.