|
| |
Iets, over de bereiding en de beproefde kragten van het Vinum Chalyb. Londinense. Door D.A. de Graaf, te Dordrecht.
Daar, thans, door veele Geneesheeren, het Vinum Chalyb. Londinense, in meerdere of mindere giften, aan onderscheidene Lyders wordt voorgeschreeven, zoo blyft het onbetwistbaar zeker, dat, zal de Geneesmeester zig in zyne verwagtingen niet te leur gesteld zien, ook dit middel, door de Schei- of Artsenymengkundigen, zuiver, helder en kragtig diene bereid te worden; om welke reden ik my niet heb willen onttrekken, dit weinige, tot medewerking daar van, ter
| |
| |
neder te stellen; - vooral ook voor hun, wien deeze bereiding nog onbekend is. Zie hier het voorschrift.
℞ Limat. Mart.
per magnet. depur. ℥iβ. |
| Ciăoi. |
| Macis. ăā ʒiβ. |
| Vini Rhenani. ℥xxx. |
| Digere frigid. dies triginta. |
Over ieder deezer zelfstandigheden, haare wording, bestaandeelen, en derzelver byzondere kragten, of wat de Scheikunde daar uit zou kunnen daarstellen, zal ik niet spreeken, hoe deeze te zamengestelde geneesmiddelen op elkanderen werken, zal ik niet poogen op te lossen, maar om het voorgeschreevene geneesmiddel de vereischte gedaante, zuiverheid, en vermogen te doen erlangen, is myn doel. - Wat 'er dus tot deeze drie noodzaakelyke hoedanigheden vereischt worde, is, eerstelyk, dat men de Limatur. Mart., in weerwil aller bevestigingen van derzelver zuiverheid, door den Yzersmeeder, of Vyler, afgelegd, met eigen hand, door aftrekking van den Magneet, van het geringste koperdeeltje zuivere; ten anderen, dat men het Vinum Rhenanum echt, oud, en vuurschoon kieze; en, ten derden, dat men de Cinnamom. en Macis ook beide van de beste soorten bezige, by het voorige onder elkander werpe, en koud aftrekkende, dagelyks drie- of viermaalen omschudde, tot 'er volle dertig dagen verstreeken zyn: na welken tyd men door siltreering een helder roodverwig bruin gekoleurd Vinum zal zien te voorschyn komen, dat van die groenachtige olyfgedaante, welke men by veelen in dit geneesmiddel vindt, en altoos onzuiverheid of koperdeeltjes aanduidt, geheel vry zal bevonden worden. - Mogelyk zullen eenige Artsenymengkundigen, dit leezende, denken: dit alles is door ons in acht genomen, en echter ontfingen wy, by iedere nieuwe bereiding van dit middel, nooit de waare, maar altoos verschillende kleur en sterkte. Dan dit zal worden weggenomen, als men de Limat. Mart. niet in een Koperen, maar in een Yzeren Vyzel tot een Pulv. Subtiliss. doet stampen. Want het is onbetwistbaar beweezen, dat een zagter
| |
| |
metaal altoos wykt voor een harder, en iets van zyne zagte zelfstandigheid, door stamping of wryving, aan het harde mededeelt. Dit dus betoogd zynde, zou men kunnen denken: het voorschrift meldt geenzins van een Pulv. Subtiliss. Lim. Mart. Maar dit kan en moet men natuurlyk begrypen: hoe dikwyls schryft men zagter zelfstandigheden, die ligt doorweeken, en doortrekken of afkooken, enkel met hunne benaamingen voor, die men nogtans tot een Pulv. Gross. brengt of klein snydt, om dat hunne buitenste gedeelten het eerste vatbaar zyn voor doortrekking en mededeeling hunner kragten; hoe veel te meer dan het yzer? dat toch de bazis en het vermogen van dit middel uitmaakt, en veele Lyders herstelt. Wat het vermogen betreft, daar van heb ik kennelyke blyken gezien en ondervonden. Drie Lyders, zynde eene bejaarde vrouw, en twee jongens, de oudste veertien, en de jongste dertien jaaren, zal ik nu slegts aanhaalen, die door hetzelve geneezen zyn. De eerstgenoemde was onderhevig aan eene algemeene verzwakking, zo dat zy genoegzaam geen dag het eeten konde inhouden, zonder hetzelve weder uit te braaken; waar by haar ook, veele dagen agtereen, slegts door eenen enkelen stoelgang, de Endeldarm uitging, en niet dan met veel moeite weder in te brengen was; aan welker geneezing de kundigste en bekwaamste Geneesheeren met de kragtigste middelen te vergeefs hunne kragten beproefden; tot eindelyk een derzelven, die ik om reden niet noeme, het Vin. Chalyb. Lond. als een huismiddel voorschreef, met bevel, om drie maal daags daar van een eetlepel te gebruiken; waar door de Lyderes, na agt dagen tyds, reeds het eeten begon binnen te houden, de Endeldarm minder uitzakte, en zy eindelyk, na ruim zes weeken tyds, volkomen hersteld was. - By de twee laatsten, waar van de eene door verslyming, de andere door eenen dikken opgezetten en harden buik zodanig was aangetast geworden, dat men, by het verlies hunner kragten, aan beider
herstel begon te wanhoopen, hadden de behoeftige ouders dier kinderen vergeefs veele onkosten en de yverigste poogingen tot derzelver geneezing aangewend; waar door ik bewoogen werd, hun viermaal daags een paplepel van het voornoemde Vinum, om niet, te doen toedienen. De verwagting, die ik van dit middel in
| |
| |
hunne omstandigheden koesterde, deed my hoopen, niet vruchteloos te zullen uitkomen; dan de schielyke verandering van hun vrolyk voorkomen, de ontspanning hunner polsen, de opluikende kleur van hun aanschyn, de helderheid hunner oogen, en beider toeneemende kragten, verrasten my in de daad, eer ik zulks gedagt had; na ruim vyf weeken was de oudste, wiens maag al het ingenomene voedsel tot slym scheen te herscheppen, volkomen gezond, en de jongste begon allengs dunner van buik te worden. Ik liet nauwkeurig op zyne stoelgangen acht geeven; dezelve waren, na het voorgemelde gebruik, niet meer dan twee- a driemaalen daags, en deeden taaije, harde en kluitsgewyze stoffe te voorschyn komen, in plaats van die wateragtige en slymige uitwerpselen, waaraan hy te vooren op éénen dag zo menigmaal was onderhevig geweest; en dit gevoegd by zyne toeneemende vrolykheid, dunte des lichaams en kragten, zag men niet anders te gemoet, dan eene voorspoedige geneezing; maar eensklaps veranderde zyne gesteldheid, de stoelgangen werden minder, en loomheid, droefgeestigheid, krimpingen des buiks, en bleekheid des gelaats, scheenen de tolken te zyn van de mislukking van het voornoemde medicament; dus liet ik by voorraad deszelfs toediening staaken, en gaf hem het volgende:
| ℞ Pulp. Cass. rec. Express. ℥iβ. |
| Pulv. Rhei elect. ℈i. |
Ol. Ricin. rec. Express. ℥β.
M. f. Electuar. |
Hier van beval ik, den jeugdigen Lyder om de twee uuren een eijerlepeltje te geeven, en zo hetzelve eene ruime ontlasting had veroorzaakt, dien dag het daar by te laaten; 't welk, na het gebruik van ongeveer de helft, geschiedde. Weldra ontdekte zig nu by hem eene aanmerkelyke beterschap. Zyn gelaat werd vrolyk, zyne buikpynen minder, en het bloed scheen weder een leevendiger en natuurlyker loop op zyne wangen aan te duiden, 't welk zyn pols bevestigde. Echter bleef zyn eetlust agter; waarom ik hem den volgenden dag alle medicamenten deed onthouden, maar den derden dag de helft van het overige gedeelte van het Electuarium op nieuw liet toedienen, 't welk zyne stoel- | |
| |
gangen deed aanhouden, en veele stoffe te voorschyn komen. Niets scheen dus klaarblykelyker by zyne toeneemende beterschap, dan dat de belette stoelgangen hem zulks hadden veroorzaakt; waarom ik hem het laatste gedeelte van het laatstgenoemde van lieverleede beval in te neemen. - De natuur dus weder langzaamerhand tot gezette stoelgangen gebragt zynde, maar geene volkomen slinking van den buik ontdekkende, schoon de pynen nu geheel geweeken waren, beval ik hem weder, de drie volgende dagen, des morgens een paplepel van het meergenoemde Vin. Chalyb. Lond. te neemen, en zo met drie dagen een lepel opklimmende tot men op den zevenden dag; als te vooren, des morgens; des namiddags, en des avonds, den Lyder een paplepel deed gebruiken; by welks gebruik ik hem, in ruim negen weeken tyds, tot eene volkomen gezondheid bragt, en hy tot nog toe, zo ver ik weet, gezond gebleeven is.
Deeze en meer andere geneezende uitwerkselen, die my, toen nog in Amsteldam woonagtig zynde, door verscheiden Geneesheeren, zo in de zogenaamde Engelsche Ziekte, als van derzelver overgebleevene verlammingen, zo duidelyk gebleeken zyn, spoorden my aan, dit te melden, niet alleen om het voorgenoemde Geneesmiddel onverbeterlyk te doen bereiden, maar ook, ware het mogelyk, om hetzelve der vergetelheid te ontrukken, en een aanzienlyken rang onder de Geneesmiddelen te doen behouden.
|
|
Auteursrechtvrij