Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

Bericht, aangaande eene zeer voordeelige manier, om het Rood Precipitaat van Kwik te bereiden.
Door J.W.C. Fischer, van Berlyn.

Schoon dit middel doorgaans, in het groot, in de Fabrieken, bereid wordt, zou een Apotheker, zo door omstandigheden, als tot zyn eigen vermaak, toch ook bewoogen kunnen worden, om de bereiding daar-

[p. 341]

van zelve te onderneemen. Den zodanigen zal het voorzeker aangenaam zyn, eene manier van werken te leeren, die meerder voordeel aanbrengt, dan de gewoone.

In het twaalfde Stuk van het Algemeen Journaal der Scheikunde, p. 242, vestigde de Heer van mons de aandacht der Scheikundigen op deeze waarheid, dat 'er, geduurende de bereiding van den rooden geprecipiteerden Kwik, door middel van het Salpeterzuur, eene grootere menigte van Kwikzilver geoxydeerd kan worden, dan tot hier toe plaats heeft gehad. Ja hy geloofde, men zou het 'er toe kunnen brengen, om, door twintig deelen maatig geconcentreerd Salpeterzuur, eene genoegzaame hoeveelheid Zuurstof daar te stellen, tot oxydatie van vyftig deelen Kwik.

De Heer schmidt, Apotheker te Sonderburg, zogt het door den Heer van mons voorgeslagene door proeven te onderzoeken, en ondernam, zo tot dit, als tot andere einden, eene bewerking, die in het agtentwintigste Stuk van 't Algemeen Journaal voor de Scheikunde, van p. 355 tot p. 366, is medegedeeld. De Proeven des gemelden Scheikonstenaars waren voornaamelyk ingericht, om eene grootere hoeveelheid van Kwik, dan gewoonlyk plaats heeft, met het Salpeterzuur te vereenigen, en daardoor eene grootere menigte van Rood Precipitaat, zonder eene merkelyke verspilling van Salpeterzuur, te bekomen. Intusschen mislukte deeze onderneeming.

De Heer j.w.c. fischer was gelukkiger in de uitvoering van de denkbeelden, door den Heer van mons daargesteld, door, met eene bepaalde hoeveelheid van Salpeterzuur, eene grootere hoeveelheid van Kwik, dan tot hier toe had plaats gehad, te oxydeeren. Volgens hetgeen, ten opzichte zyner ontdekking, is medegedeeld, in het drieënveertigste Stuk van 't Algemeen Journaal, p. 55-57, heeft hy het volgende waargenomen. Hy ontbond vierhonderd deelen Kwikzilver, in een geschikt glas, met eene kookende hitte, door zo veel, van tyd tot tyd, bygevoegd Salpeterzuur, tot dat hy eene volkomen verzadigde vereeniging, tusschen het Kwikzilver en het Salpeterzuur, bekwam. De daardoor bekomene ontbinding dampte hy, in eene glazen schaal, af, tot droogwordens toe; waarna hy, al wryvende, daar nog onder meng-

[p. 342]

de vierhonderd deelen loopende Kwik, 't geen, met elkander, een zwartachtig poeder daarstelde. Tot het verkrygen eener volkomene vereeniging, tusschen het Kwikzilver-oxyde en de bygevoegde Kwik, wierd het poeder, door byvoeging van water, tot de zelfstandigheid van een pillendeeg gebragt, waardoor het mengzel eene graauwachtige kleur aannam, en 'er nu vervolgens maar vyf minuten tyds noodig waren, om het nog niet ten vollen verbonden Kwikzilver, door wryven, verder geheel onzichtbaar te maaken. Vervolgens wierd het vogtig deeg, op de kagchel maatig gedroogd, in eene Retort gedaan, en aan eene plotzelyke hitte blootgesteld. Reeds, na verloop van drie minuten, openbaarde zich het, uit de beärbeide materiaalen opstygend, Zuurstofgaz, ten teken van het eindigen der bewerking: hebbende thans het mengzel zyne witgraauwe kleur in eene donkere, zwartroode verwisseld. Wanneer hierop de arbeid wierd geëindigd, en alles was koud geworden, zo bevond men, dat het mengzel van eene schoone gelykformige roode kleur was, volkomen overeenstemmende met die van het gewoon Precipitaat, 't geen, door wryving, tot zyn grootsten trap van fynheid is gebragt; eene bewerking, die aan het, op deeze nieuwe wyze bereid Precipitaat, niet in het werk behoeft gesteld te worden, om dat hetzelve, uit eigen aard, een allerfynst poeder is. Hier kon insgelyks het voortgebragt middel, zonder eenige moeite, uit de Retort worden geschud, zonder derzelver verbreeking noodig te maaken. In den aangelegden ontvanger bevond zich geen loopend Kwikzilver, ten bewyze, dat alles in Oxyde veranderd was geworden.

Zeer in het oog loopend zyn de voordeelen, welke door deeze manier van werken bekomen worden, en wel;

1^o. De bespaaring van meer dan de helft Salpeterzuur, en de mogelykheid, om dezelfde Retort nogmaals, tot denzelfden arbeid, te gebruiken.

2^o. De bespaaring des tyds en der moeite, om het Precipitaat tot een fyn poeder te brengen; dewyl hetzelve, volgens deeze bewerking, zo fyn, als mogelyk is, gebooren wordt.

3^o. De bespaaring des tyds en der brandstoffen, anderzins, tot het maaken van rood Precipitaat, vry aanmerkelyk. Door, immers, volgens deeze manier te werken, is men in staat, binnen den tyd van een half uur, ette-

[p. 343]

lyke ponden wit Kwikzilverdeeg in een rood Oxyde te veranderen: dewyl by de hoeveelheden, waarmede de proeven genomen zyn, maar eene plotzelyke hitte van drie tot vyf minuten noodig was, om de bewerking ten einde te brengen.

Deeze voordeelen, geloove ik, zouden nog voor vermeerdering vatbaar zyn, zo men, daar 'er toch bevogtiging noodig is tot het vereenigen des Kwikzilvers met het Salpeterzuur Kwikzilver-oxyde, de afdamping der Kwikzilver-ontbinding maar deed gaan tot de dikte van eene bry, en niet tot die van een poeder: naardien daardoor, by de bewerkingen in het groot, eene aanmerkelyke bespaaring, zo van tyd, als van brandstoffen, plaats zou vinden.