Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

De veldslag van Sempach.

Leopold de III, Hertog van Oostenryk, in den Jaare 1386, eenen inval in Zwitzerland gedaan hebbende, besloot aan den uitslag van éénen Veldslag alles te waagen. Een enge en oneffene vlakte verkozen hebbende, alwaar de Ruitery van kleinen dienst kon weezen, geboodt hy alle de Edellieden en gewapenden af te stygen. Deeze uitgeleezene benden plaatsten zich in het eerste gelid, vast beraaden om in de eere van den dag te deelen. Veelen zyner vrienden raadden den Hertog, om, te paard zittende, aanschouwer van het gevegt te blyven; doch het dapper Opperhoofd weigerde zulks. ‘Ik stryd, zeide hy, voor myne vrienden en voor myn erfdeel. - God verhoede, dat gy zoudet sterven en ik in voorspoed leeven! - Ik wil het goede en het kwaade met u deelen. - Heden wil ik met myne Ridders en Onderdaanen sterven, of de overwinning met hun genieten.’ - De beide Krygsbenden rukten aan. De Oostenrykers bestonden uit vierduizend man, de bloem van Duitschland; zwaar waren hunne harnassen, en hunne lange lanzen hielden den vyand op eenen afstand; in de gedaante van een langwerpig batailjon rukten zy langzaam aan, met geslotene gelederen, even als eene beweegende vesting van staal. - De Zwitzers waren ongeveer dertienhonderd man sterk, slegt gewapend, zonder harnassen, voerende slegts een korten hellebaard en zwaard, en een klein schild aan hunne armen, om de eerste slagen af te keeren. Zy rukten aan in de gedaante van een Driehoek, en met den eenen hoek vooruit begonnen zy den aanval. Vrugtloos egter waren alle hunne poogingen, om in het vyandlyk batailjon door te dringen; van de lange Lanzen der Oostenrykers wierden zy doorboord, eer hunne korte Zwaarden konden treffen. Reeds hadden zy verscheiden vrugtlooze aanvallen gedaan: zestig van hun waren 'er gevallen, en van des vyands zyde geen man gesneuveld. Met de Helvetische vryheid ware het misschien gedaan geweest, hadde niet arnold winckelried zulks verhoed. Zich tot zyne Landslieden wendende: ‘Ik wil sterven, riep hy, voor u en voor myn Land - draagt zorge voor myne vrouw en

[p. 135]

kinderen. Gedenkt aan my, en volgt my!’ Straks stelde hy zich aan 't hoofd van zynen Driehoek - wierp zyne wapens neder - greep zoo veele Lanzen aan als hy kon vatten, en liet zich doorbooren op de plaats, alwaar hy viel, om voor zyne landgenooten den weg ter overwinninge te baanen. Toen drongen de Zwitzers door het Oostenryksch batailjon, zwaaiden met hunne hellebaarden aan alle zyden, en dreeven welhaast den vyand op de vlugt. De Oostenrykers, zwaar gewapend, van vermoeidheid en hitte overmand, en met hunne lange Lanzen verlegen, hadden het nadeel op hunne zyde; de Edellieden beklaagden, toen het te laat was, het verlies van hunne paarden; aan 's vyands genade waren zy nu overgelaaten; zy bezwoeren den Hertog, dat hy toch wilde wyken: doch de grootmoedige Prins hernam: ‘God verhoede, dat ik zou vlugten! - Hebben zoo veele dappere Mannen, Graaven, Ridders en Voetknegten, hun leeven voor my gewaagd, en zal ik hen verlaaten? - Neen, liever wil ik met eere sterven, dan zonder eere leeven.’ Thans de Oostenryksche banier in gevaar ziende om veroverd te worden, en den Standaartdraager om hulp hoorende roepen, wierp hy zich in het digtste van 't gevegt, snelde na zyne banier, en sneuvelde in haare bescherming. - Zodanig was het roemryk einde van dien Prins, in het dertigste jaar zyns ouderdoms. Omtrent zevenhonderd Edelen lagen rondom hem op het Slagveld. Veele doorluchtige Huizen wierden vernietigd; en naauwlyks was 'er een Geslagt in Opper-Duitschland, den Elzas en Swaben, 't welk geen rouw droeg. De Standaartdraager wierdt dood gevonden, met een gedeelte van het vaandel in den mond; het overige hadt hy doorgeslokt, ter verhoedinge dat het in 's vyands handen viel. Des Hertogs Lyk wierdt weggedraagen in een Kist, die gevuld geweest was met Stroppen, bestemd om 'er de Inwooners van Sempach aan op te hangen.