Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803
(1803)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–
AuteursrechtvrijDe verongelukking van het schip De Vreede, op de hoogte van Dunchurch, den 23 november 1802.De nacht vliedt van den hemeltrans,
En 't stargewelf verbleekt;
De dageraad, in purp'ren glans,
Die door de dunne wolkjens breekt,
Ontdekt het blaauwend strand.
De zee wiegt zacht op 't oeverzand;
En slechts in 't onbegrensd verschiet,
Ruischt, van den Zephyr zacht gewekt,
Die over 't vlakke water trekt,
Het golfjen van een' vliet,
God regeert. Zyn alvermogen
Strekt zich over zee en land.
Met één' wenk slechts van zyne oogen
Steekt hy 't vast gebergte in brand.
Op zyn' stemme woên de stormen
Aan den Noord- en Zuider-As.
Hy kan brullende onweêrs vormen,
Waar nog straks de Lente was.
Hy gebiedt - de orkanen zwygen,
En de donder rolt niet meêr.
Hy doet straks de Schepping hygen -
En nu rust die Schepping weêr.
ô Schepeling! vertrouw de diepe stilte niet.
Hy, die 't Heelal gebiedt,
Kan in een' oogenblik den Oceaan doen brullen,
Nu zacht bewogen door den vloed;
Dien effen' hemel in de zwartste wolken hullen,
Waar aan slechts hier en daar het oog een wolkje ontmoet.
| |
[pagina 41]
| |
Nog duurt de stilte voord.
Geen windjen wordt gehoord:
En ieder tuurt het strand
Van 't magtige Engeland,
Langs eene vlakke baan,
Met vrolyke oogen aan,
Onkundig van den nacht,
Waarop het onweêr wacht.
Zoo ziet de tortel rond,
Langs een' bebloemden grond,
Gezeten in een' boom,
Zich spieg'lende in den stroom;
Zy waant zich immer vry,
En kirt en huppelt bly: -
Daar schiet een roofdier uit,
En 't duifjen wordt zyn buit.
Hoe ak'lig wordt de stilte in 't onafmeetbaar rond!
Zoo zwygen ouderen met bleek bestorven' mond,
Daar zy de doodmaar van hunn' een'gen zoon bekomen,
Terwyl na dezen schrik hunn' tranen sterker stroomen.
't Wordt avond, en de Zon zinkt in den Westervloed,
En verft den hemel met een' ak'lig rooden gloed:
Die gloed verflaauwt allengs. Aan de effen' Zuiderkimmen
Verspreidt zich luchtig zwerk. De held're starren glimmen
Niet meêr. Een witte streep, die uit het Westen koomt,
Gelyk aan 't Noorderlicht, dat langs den hemel stroomt,
Schiet achter eene bank van saamgepreste wolken.
De heele Schepping zwygt. Maar in de diepe kolken
Der zee hoort men gedruis als van een dond'rend weêr,
De wimpels hangen op de bruine zeilen neêr.
Eene yslyk zwarte lucht bedekt en Zuid en Noorden.
Men hoort een ligt geruisch van Eng'land's verre boorden.
Daar barst de stormwind los; daar bruischt de ontstoken zee,
En rukt de zware kiel op woeste golven meê.
Een donk're nacht gebiedt; en 't klett'ren van den regen
Loeit met den fellen wind 't gebrul der baren tegen.
De orkaan smyt steng en zeil in 't koken van den vloed.
Het roer slaat van de kiel. Een groote zee verwoed,
Rolt over 't sling'rend Schip, en stort al schuimend neder;
Maar, waar zy nederstort, daar woedt zy loeiend weder.
Wie zal u, Scheep'ling, hulpe biên?
De noodkreet moog' den toon verheffen;
Waant gy, ô worm! zyn' hand te ontvliên,
Op wiens bevel de donders treffen?
ô God! daar stoot het Schip - een golf - het scheurt vaneen.
't Gekerm van jong en oud dringt door de wolken heen'.
| |
[pagina 42]
| |
Een enkel oogenblik, - en honderden verdrinken,
Die huilend met een wrak ten duist'ren afgrond zinken.
De een reikt zyn' zwakke hand nog zynen lieven vrind,
Terwyl de wilde zee hen beiden ras verslindt.
Hem, die den wissen dood nog worst'lend hoopt te ontkomen,
Wordt door een' rukwind straks de ranke mast ontnomen.
Een nieuwe golf bruischt aan, - en alles is vernield;
En vader, broeder, zoon en vriend zyn alle ontzield.
Hy, die nog op een plank was naar het land gedreven,
Laat tegen 't klippig strand zyn afgemarteld leven. -
Ach, God! ... maar neen, aanbid, ô nietig Sterveling!
Ook waar zyn' hand ons treft, daar schenkt zy zegening.
God is groot. Zyn' wyze wegen
Blyven boven ons verstand.
Wat wy schepselen verkregen,
Gaf ons zyne algoede hand.
Hy wil, dat wy tranen plengen,
By een' smartelyken dood.
Zo wy hem die hulde brengen;
‘God is liefde - God is groot.’
Schreit met my, natuurgenoten,
't Is de menschheid, die 't gebiedt.
Ied're traan door u vergoten,
Rolt vergeefs op 't aardryk niet.
Ied're traan vereêldt uw wezen,
En herinnert u uw lot,
Doet den dood u minder vrezen,
En voert uwe ziel by God.
Schreit met my, ô Batavieren!
Heft een' bitt'ren klaagtoon aan.
Uwe wimpels mogen zwieren
Op den breeden Oceaan;
Ach! als de Almagt, door orkanen,
Uw' gewaande magt verslindt,
Waar toch spelen dan uw' vanen
Met den zachten Zuidenwind?
Beeft, wanneer g' op Dunchurch's stranden
't Bruischen van de baren hoort;
Waar de zee, in 't heftig branden,
Vriend en broeder beeft gesmoord.
Yst als g' op die nare boorden
Naakt gekneusde lyken ziet;
En de stilte van die oorden
Diepen eerbied u gebiedt.
| |
[pagina 43]
| |
Daar ligt een Jongeling, met half geslotene oogen,
Nog naauwlyks schreiende der oud'ren arm onttogen,
Geworpen op een strand, waar hem geen sterv'ling kent,
En waar geen maag of vriend zich naar zyn' grafplaats wendt.
Ongunstig door Fortuin in 't Vaderland bejegend,
Wierd elders ligt door haar zyn jeugdig lot gezegend;
Maar, waar zyn loop begon, daar eindigt dien de dood.
Hier rust een Jongeling,Ga naar voetnoot(*), wiens ziel, zoo eêl als groot,
Zich yv'rig, door geen gift van laf vermaak bedorven,
In Nederland een schat van wysheid had verworven;
Hy liet twee broeders daar, - keert naar zyn Vaderland,
En hier sneeft hy, helaas! aan een verwyderd strand.
Ginds, aan den voet der rots, met lillend schuim omgeven,
Vertoont zich 't lyk eens Mans, nu hier dan daar gedreven;
Zyn' wonden zyn een blyk van zyn' standvasten moed:
Ligt stortte korts zyn' hand nog 't ongewroken bloed
Des trotschen vyands, en by 't dond'ren der mortieren
Deed ligt zyn stalen vuist zyn' bende zegevieren:
Door 't lot zoo lang gespaard, zyn Vaderland gewyd,
Sneeft hy, daar hy niet meer voor haard en altaar strydt:
Plengt op zyn dierbaar lyk uwe ongedwongen' tranen;
Zy zyn hem tot een zuil, versierd met eerevanen.
Hier ligt, gelyk een bloem van haren steel gerukt.
Of door de dart'le hand eens wand'laars afgeplukt,
Een Meisjen, jeugdig, schoon, maar met verbleekte lippen,
Die nog de laatste zucht des levens schynt te ontglippen:
Haar' handen, waar zy mede om redding had gebeên,
Zyn nog te saam' geklemd: haar' net gevormde leên
Zyn deerelyk gewond. - Ach! neen, Ellendelingen,
Gy eischt niet om de lier voor dit taf'reel te dwingen,
Gy vraagt een schildering van alle uw' rampen niet,
Terwyl de oprechte traan der Batavieren vliet:
Die hulde zal den glans des schoonsten zangs verduist'ren,
En 't nageslacht nog naar uw' naam en ramp doen luist'ren.
God is groot. Zyn' wyze wegen
Blyyen boven ons verstand.
Wat wy schepselen verkregen,
Gaf ons zyne algoede hand.
Hy wil, dat wy tranen plengen,
By een' smartelyken dood.
Zo wy hem die hulde brengen;
‘God is liefde - God is groot.’
23 December 1802. K........ g. |
|