Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

[p. 376]

Algemeene Beschouwing van de Geschiedenis der Koepokken, en derzelver Inenting, als het zekerste en heilzaamste middel, ter geheele uitroeijing der Menschenpokken, enz. Door H.J. Goldschmidt, Med. Doct. te Frankfort aan den Main. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, by J. Allart. In gr. 8vo. 123 bl.

In deeze voortreffelyke en naauwkeurige Verhandeling bewyst de geleerde Schryver, met klemmende redenen, de gevaarlykheid der Natuurlyke Pokjes, en de onschadelykheid der Koepokken, wier geschiedenis hy met de noodige uitvoerigheid behandelt, om overtuigende te doen zien, het gewigtig onderscheid, tusschen de waare en de valsche Koepokken, 't geen van zo veel belang is, om dat de eerstgemelde alleen eene voorbehoedende kragt bezitten tegen de Natuurlyke Kinderziekte. Vervolgens handelt hy over de verschillende manieren, om de Koepokken in te enten, en over alles, wat, geduurende haar beloop, gemeenlyk waargenomen wordt: besluitende hy zyne Beschouwingen met de oplossing van eenige zwaarigheden, die doorgaans, tegen deeze konstbewerking, worden te berde gebragt. Vooraf gaat eene Plaat, op welke de Koepokken, zo als zy zich in verschillende tydperken voordoen, worden afgebeeld.

Tot eene proeve zullen wy hier een der berichten des Schryvers mededeelen, aangaande het gevaarlyke der Natuurlyke Kinderziekte; en een, betreffende het heilzaame der Koepoks-inenting.

‘'Er zyn Epidemien, tyden van besmetting, geweest, wanneer van honderd kinderen, die door de Natuurlyke Kinderziekte wierden aangetast, de helft een roof des schrikkelyksten doods wierd; ja men heeft, in eenige Landen, Kinderpokken-ziekten waargenomen, waar in de evenredigheid der sterffelykheid nog veel grooter was. Epidemien, wanneer vyftien of twintig van de honderd sterven, zyn in menigte opgetekend. In het Jaar 1796, en de twee volgenden, heerschten in Frankfort, en in de omliggende Landstreek, boosaartige Kinderpokken, waaraan byna de schoonste en gezondste kinderen stierven, en het was, als of de dood ze voor

[p. 377]

zich uitgezocht had. Op denzelfden tyd woedden zy ook in Hanau en in Mentz schriklyk. Zo bespeurde men ook onlangs in Weenen eene zeer boosaartige Kinderziekte, waar tegen alle hulp en geneesmiddelen te kort schooten. In Darmstad stierf, in het voorleden jaar, aan boosaartige Kinderpokken, bykans eene geheele generatie uit. Ook overleden aldaar eenige kinderen aan de gewoone Inenting.

Onlangs heerschten weder in Hanau, in Giessen, in Bamberg, en in Rödelheim, een klein uur gaans van Frankfort gelegen, boosaartige Kinderpokken, welke het derde kind wegraapten. Te Adorf, eene plaats in het Keur-Saxisch Voigtland, heerschte, slechts korten tyd geleden, eene zeer boosaartige en schriklyke Kinderpokken-epidemie. Daar stierven ook twee van de zestig perzoonen, welken de Kinderpokken waren ingeënt.’

Zo akelig als dit tafereel van 't beloop der Natuurlyke Kinderziekte is, zo vleijend is daarentegen dat der Koepokken. Uit de menigvuldige bewyzen voor het heilzaame dier Konstbewerking, door onzen Schryver verzameld, zullen wy alleen de volgende aantekening afschryven.

‘In Frankfort zyn, sederd het begin van Dec. 1800, tot het laatst van Maart 1801, tusschen de 6 en 700 kinderen gevaccineerd. By niet een derzelven heeft zich, gedurende den loop der ziekte, een toeval van eenige beduidenis geopenbaard. Geen een derzelven wierd, naderhand, door de natuurlyke Kinderziekte, besmet, niet tegenstaande veele gevaccineerde kinderen, opzettelyk, met waare Pokkenkinderen, in gemeenschap, in naauwen omgang gebragt wierden.

Nog merkwaardiger waarneemingen leveren zodanige plaatzen en landstreeken op, alwaar, kort voor de invoering deezer weldaadige Koepokken inenting, de doodelykste Kinderziekte woedde, en daar nu deeze zachte Koepokken den Worg-engel, in zyn geduchten loop, stilstand gebieden. Dit heeft men, in de dorpen Rödelheim en Kronenburg, beiden niet verre van Frankfort gelegen, duidelyk kunnen waarneemen. Daar heerschten zeer kwaadaartige Kinderpokken, waar aan zeer veele Kinderen stierven; maar naauwelyks waren, op elke dier kleine plaatzen, omtrent 50 kinderen gevaccineerd, of men bespeurde reeds eene duide-

[p. 378]

lyke vermindering der Epidemie, welke eindelyk geheel ophield. Geen een der gevaccineerde kinderen wierd aldaar, geduurende de sterkste woede der Epidemie, besmet. Zulke gevallen verdienen, myns dunkens, by die andere proeven niet de werkelyke Kinderpokken-inenting, die op andere plaatzen gedaan worden, bygevoegd te worden.

Hiertoe behoort ook het volgend bericht, 't welk Dr. hessert en Dr. pilger, uit Giessen, den 7den February 1801 bekend maakten. ‘Hier en in de nabuurige landstreek, voornaamelyk in Butzbach, zyn nu bereids meer dan 300 kinderen, en volwassenen, met Koepokkengift, ingeënt. In weerwil der overal heerschende Kinderziekte, welke hier het derde kind wegraapte, (van 222, die de Kinderziekte kreegen, stierven 'er 76) is nog geen een Inenteling, die de Koepokken werkelyk gehad had, op nieuw daar door aangetast, ook is niet een gevaarlyk ziek geworden. Wy daagen een ieder uit, om ons het tegendeel te bewyzen. Zo lang dit niet geschieden zal, moet ieder rechtschaapen mensch die geenen die, door verspreiding van valsche geruchten en leugens, ouders van de inenting hunner kinderen te rug houden, (want reeds veelen worden op die wys een offer des doods) voor verachtenswaardige lasteraars houden. Om alles gedaan te hebben, 't welk in onze magt is, en om alle verwarringen voor te komen, herhaalen wy nogmaals: Inentingen, slechts met etter, zo dun als water, gedaan, waar by zich waare inentings-puistjes, peripherische roodheid, of ontsteeking, en koorts openbaaren, beveiligen tegen de besmetting der Kinderziekte. - Hessendarmstad. Landz. 1801. No. 20.’