Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

Gedichten van Bernardus Bosch. Te Leyden, by P.H. Trap, 1803. In gr. 8vo. Iste Deel 332 bl. IIde Deel 322 bl.

Voor ettelyke jaren was Ds. bosch, door zyne uitgegevene Leerredenen, en ook door enige vruchten zyner Godsdienstige Muse, niet onvoordelig bekend; - zyn Dichtstuk De Eigenbaat bragt zynen naam echter nog verder; en niettegenstaande de vervolging, die hy na 1787 lyden moest, en waarover hy zich nu nog beklaagt, ontving ons lezend publiek verscheidene stukjes, met of zonder naam, van zyne hand. Enen geruimen tyd genoot hy by een goed deel der Natie goedkeuring en toejuiching; en zinds 1795 werd hy, by zynen politieken loopbaan en werkkring, lange het voorwerp van aller aandacht en vele gesprekken. Nu, evenwel, scheen hy byna geheel vergeten; dan hy vindt goed, het publiek aan hem te herinneren, en geeft nu deze Verzameling zyner vroegere en latere Gedichten in het licht. Zyne eer, zegt hy, vorderde ene verzamelde uitgave van dezelve, daar men enige stukken, die nooit uit zyne pen zyn gevloeid, op zynen naam heeft verkogt. Liefde tot de kunst was voor het overige zyne voorname dryfveer; misschien, dacht ik, (zo drukt hy zich uit) breng ik hierdoor iets toe, om die schoone kunst in myn Vaderland te doen herleeven. In de uitvoerige Voorrede zegt hy het een en ander over den Dichter en zyne Kunst, dat, hoewel geenzins nieuw, echter lezenswaardig is. Wat de hier verzamelde Gedichten zelve betreft, het zyn voor ons, en zeker ook voor velen onzer Lezers, voor een goed deel oude bekenden; 's mans Eigenbaat, 't Is weêr avond Julia, en meer anderen, zyn in aller handen. Over 's mans waarde als Dichter behoeven wy dan ook nu niet te richten; daaromtrend weet het publiek, uit vroegere bevinding, reeds genoeg. Alleen moeten wy toch zeggen, dat het ons voorkomt, dat 's mans latere stukken, de kleinere vooral, die grotendeels op politieke gebeurterissen in ons Vaderland gesteld zyn, juist gene grote bewyzen opleveren van zyne vorderingen in de kunst. Ziet hier iets ter proeve uit het stukje, 't welk den tytel heeft: Iets over het besluit ter daarstelling van eene Nationaale Con-

[p. 355]

ventie, genomen ter vergadering van de Staaten Generaal in den Haag, den 25 Nov. 1795; waaruit men dan ook kan oordelen over den geest, die in zodanige dichtstukjes heerscht, indien men anders daaromtrend onzeker was.

De aloude Constitutievrind,

Despootsch veel meer dan Prinsgezind,

Knerst, woedend, al zyn tanden stukken.

Van hoop op meerder winst beroofd,

Krabt zoon en neef en vriend het hoofd:

Hun listig plan wou niet gelukken.

't Is uit met hun - de zege is groot;

Het zevenhoofdig Beest is dood;

De Leeuw stortte in zyn pylen neder:

Al 't gochelspel, provintiaal,

Of Stads, of Dorps - der burgren kwaal,

Verdween, gelyk een donderweder.

Piet slymbuik worstelt met de koorts,

En brandt, gelyk een zwaveltoorts;

Baas luikes heeft een leverteering,

Hy zucht, of kermt, of bidt, of ylt;

Wyl langbast heel zyn maag verkwylt:

Matthys gebruikt Oranjesmeering.

Een slimme Doctor heeft bedacht,

Dat dertig oesters in één' nagt,

(Doch 't moesten juist coröesters wezen,

En wél in eenen put gespeend)

Getrouw gebruikt, als Doctor meent,

De slymkwaal mooglyk zal genezen.

Doch Doctor, welk een goede bloed!

Heeft juist daardoor het slym gevoed:

Baas luikes loopt gevaar van sterven,

En piet zit met de kwaal in 't been:

Wat nadeel voor het algemeen!

Dan Braaven zullen 't loon niet derven.

Hoe juicht der patriötten trouw,

Bezield door menig koene vrouw:

Wil Neêrlands heil alom gewaagen!

Het leelyk zevenhoofdig Beest,

Te lang 's lands goliath geweest,

Is door held david doodgeslagen. enz.

[p. 356]

Onze Lezers willen voorzeker niet, dat wy meer zullen afschryven. Onder deze coupletten bericht ons de noot, dat g. david jordens by Hun H. Mog. de conclusie voor de Nat. Conventie geslagen heeft; en dat de Amsterdammers het een en ander van Piet Slymbuik, enz. het best verstaan zullen. En, voegen wy 'er by, al verstaan zy 't ook niet, zy zullen 'er niet by verliezen. Waartoe toch, thands vooral, de uitgave van stukken van dezen stempel?

Het derde Deel zal 's mans Vertalingen der beste Dichtstukken van lavater, en nog eenige andere Dichtstukken, bevatten. Hy belooft by hetzelve eene korte schets te geven van zynen tot hier toe volbragten levensloop. Zodanig ene schets, indien dezelve getrouw gegeven wordt, door enen kenner van zyn eigen hart, met een leerzaam en zedenkundig doel, - met één woord, als dezelve gegeven wordt, zo als wy het van enen Leeraar van den Christlyken Godsdienst gaarne willen hopen, - kan zeer veel goeds stichten, en ene en andere vlek - waarvoor wy toch (by alle des Schryvers verontschuldigingen) sommige uitdrukkingen in zyne vaderlandsche stukken, en de tegenwoordige uitgave van dezelve, houden - wederom vergoeden.