Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

[p. 237]

Joannes de Doper. Een Leesboek voor den Tegenwoordigen Tyd. Door Jo. Herm. Krom, Predikant te Gouda. In Drie Stukken. Iste Stuk. Te Amsterdam, by J.W. Yntema en Comp., 1803. In gr. 8vo. 112 bl.

De Goudasche Prediker krom doet zich, door de uitgave van dit Godsdienstig Geschrift, als een bekwaam Schriftverklaarder, en regtschapen Godsdienstleeraar, kennen. Het bevat in zich eene voortreffelyke Bydraage tot regt verstand en nuttige leezing der Bybelsche Geschiedenissen, en eene by uitneemendheid geschikte Handleiding voor nadenkende Godsdienstvrienden, om in 't byzonder de Euangelische Verhaalen, omtrent johannes den dooper, in 't waare licht te beschouwen, en, ter bevordering van Christelyke stichting, te gebruiken.

'Er zyn drie hoofdpunten in johannes leevensloop, waarnaar de Leeraar zyne beschouwingen van dezen grooten Man verdeelt en leidt. (1) Johannes was reeds, vóór dat jesus optrad, werkzaam aan het Godsryk. (2) Gelyktydig met jesus zettede hy zyn werk nog voort. (3) Kort daarop werd hy geroepen tot zynen Heer, eer jesus zyne taak nog had afgewerkt op de Wereld. - Het eerste gedeelte der Geschiedenis, Joannes de Doper vóór de prediking van den Zaligmaker, is alleen, in dit Stuk, bearbeid. In geval van gunstig onthaal, waaraan wy geenzins twyfelen, heeft men het tweede en derde Stuk, denkelyk dan in eens, nog dit jaar te wachten.

Na eene voorafgaande algemeene beschouwing over het belangryke, dat johannes de dooper en zyne Geschiedenis nog voor ons heeft, worden van 't geen nopens hem, als Voorganger van den Zaligmaaker, is aangeteekend, de volgende byzonderheden onderscheidentlyk overwogen: Aankondiging, Geboorte en Opvoeding van johannes den dooper. - De Geest der Prediking van johannes. - Het booze hart wordt ontrust. Eerste pooging der boosheid tegen de Prediking van johannes. - Johannes de dooper in de daad van god gezonden. - Johannes de dooper verricht geene Wonderen. - Des Doopers strenge Leevenswys.

[p. 238]

De Eerw. krom heeft deze stoffen voor zyne Gemeente, in Leerredenen, behandeld. Het draagt onze volkomenste goedkeuring weg, dat hy niet deze, maar liever beknopte Verhandelingen, over dit leerryk onderwerp, geheel ontdaan van den omslag van gewoone Kerkelyke Redevoeringen, in 't licht geeft. De Leeraar toont zyn stuk regt meester te zyn, en het diep nagedacht te hebben. Hy is zeer ingenomen met den Man, wiens lofrede hy schryft, en wiens prediking en geheele leef- en handel-wyze hy, ook nog in den tegenwoordigen tyd, regt bruikbaar en hoogst belangryk oordeelt. 't Geen hy daarin meest karacteristiek vindt; aandrang, sterken, allernadrukkelyksten aandrang op de noodzaaklykheid van zedelyke reinheid, om een deelgenoot van het Heilryk van den Messias te worden, met bygevoegde allerernstigste waarschouwingen voor geduchte Godlyke straf, aan hun, die onverbeterlyk blyven; daarop komt hy telkens terug. Dezelfde zaak wordt meermaalen herhaald, en uit verschillende oogpunten beschouwd, met den blykbaaren toeleg, om te overtuigen, en een diepen indruk achter te laaten. Logische orde, en naauwkeurig aaneengeschakelde redeneeringen, moet men daarom hier niet zoo zeer zoeken. Het zyn beschouwingen, in een lossen styl voorgedraagen. De taal is die van het hart tot het hart; zoo echter, dat aan het leergierig verstand te gelyk toereikend voedsel wordt medegedeeld. Meermaalen ontmoet men nieuwe gedachten, nieuwe oogpunten, en overvloedige stoffe tot verder nadenken. Of evenwel alle denkbeelden van den Schryver even zeer gegrond, en of sommigen althans niet wat overdreeven zyn, willen wy niet beslissen. Aan de meesten zouden wy gaarne ons zegel hangen; en wy twyfelen niet, of zeer veelen zullen met ons de volgende Stukken met reikhalzend verlangen te gemoet zien.