Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1803

Plan van eene algemeene Brand-Guarantie Maatschappy voor de Stad Amsterdam; opgericht onder Directie van Adriaan Holtzman, als Directeur; R. Lubberts, A. Meynts en Mr. A.J. Cuperus, als Commissarissen. In 4to. 12 bl.

De geringste zom, voor welke men by de Amsterdamsche Brandmaatschappyen Assurantie kan bekomen, beloopt een quart percent van de waardye der bezitting, die verzekerd wordt. De Directeuren berekenen hunne moeiten en kosten op 3/16 percent, en dus wordt, voor het gevaar van brand, eigentlyk 3/16 perc. betaald. Indien zodanig eene berekening waarlyk met het eventueel gevaar van brand overeenstemde, zou daaruit moeten volgen, dat 'er jaarlyks, van de zestienhonderd verzekerde capitaalen, drie, - van de zestienduizend dertig, enz. door de vlammen moesten worden vernield. Op gelyke wyze dien graad van gevaar op de geheele Stad Amsterdam overbrengende, zou daaruit volgen, dat 'er, van de zeven-en-twintigduizend vythonderd huizen en gebouwen, uit welke deeze Stad bestaat, jaarlyks na genoeg vyftig in de assche moesten worden gelegd.

Wanneer men intusschen de ondervinding raadpleegt, blykt ras, dat het gevaar van brand, ten minsten voor Amsterdam, by deeze Maatschappyen veel te hoog wordt gesteld. Door elkander gerekend, ontstaat hier jaarlyks ongeveer agt maalen brand van eenig aanbelang: doch dan blyft het doorgaans

[p. 37]

nog maar by eene gedeeltelyke verwoesting van het brandend gebouw. De waarde der huizen door elkander bepaald zynde, zal blyken, dat 'er jaarlyks, door elkander gerekend, geen capitaal van drie huizen door het vuur vernield wordt. Zo men hierby nog in aanmerking neemt, dat de meeste geweldige branden ontstaan, in zulke gebouwen, in welke, ten dienste der fabriek, of des ambachts, 't geen aldaar wordt gedreeven, buitengewoon vuur gebezigd wordt, zo loopt van zelven in het oog, dat het gevaar van brand, voor gewoone burgerhuizen, in welke geen buitengewoon vuur gebruikt wordt, nog veel kleiner is.

De overweeging van deeze en meer andere zaaken heeft, by de Oprichters der nieuwe Guarantie-Societeit, het denkbeeld doen gebooren worden, dat men, door het oprichten van een Brandgenootschap, gegrondvest op onderlinge en wederkeerige verzekering, met aanmerkelyk minder kosten, aan het groot oogmerk, om brandschaden te vergoeden, zou kunnen voldoen. Om zulks werkstellig te maaken, bevat hun Plan verscheidene gewigtige bepaalingen, waarvan wy eenige der voornaamste zullen aanstippen. 1. Om den graad van gevaar voor ieder Intekenaar, zo veel mogelyk, gelyk te maaken, zyn uitgeslooten alle gebouwen, die, door het gebruik van buitengewoon vuur, 't meest aan brand zyn blootgesteld. 2. De Societeit, alleen bepaald binnen de muuren der Stad Amsterdam, neemt geene perceelen aan, dan de zodanige, wier waardye op eene behoorlyke wyze is getauxeerd. 3. Daar by de overige Maatschappyen geene schade, die beneden de 3 pCt. loopt, wordt betaald, bekomt men, volgens deeze inrichting, ook vergoeding voor dergelyke ongevallen. 4. Tot voorkoming van het gevaar eener groote uitgave, 't geen men, door onderlinge guarantie, zou kunnen loopen, indien het getal der Intekenaaren te gering was, heeft men vastgesteld, dat de Maatschappy niet in werking zal komen, dan nadat 'er voor een Capitaal van drie millioenen is ingetekend; terwyl dezelve ook de facto ontbonden zal zyn, zo het Capitaal der eens in werking gebragte Societeit, door vermindering van Intekenaars, weder beneden die hoofdzomme mogt komen te daalen. 5. By de intekening betaalt ieder ½ pCt. by wege van voorschot, 't geen men weder bekomt, zo men, te eeniger tyd, ophouden mogt, lid van deeze Maatschappy te zyn. - Ook zyn 'er, omtrent de bestuuring dier penningen, en tot het vermeerderen van het dus gebooren fonds, by het Plan zeer gewigtige bepaalingen gemaakt, om mettertyd uit de intressen van hetzelve de brandschaden, zo niet geheel, ten minsten gedeeltelyk, te kunnen voldoen.

Wanneer men verder het getal der huizen binnen Am-

[p. 38]

sterdam, gelyk boven gesteld is, berekent op 27,500, en ieder door elkander waardig stelt ƒ 3000, 't geen eene zeer laage berekening is, zo zou men daarvoor een Capitaal bekomen van 82 millioenen en vyfmaal honderd duizend guldens: terwyl men de jaarlyksche schade, door brand in die Stad veroorzaakt, met geene mogelykheid op 82,500 guldens kan begrooten. Hieruit volgt, dat de schadeloosstelling waarvoor ieder Intekenaar zich verbindt, volgens eene zeer gegronde kansrekening, vooral niet meer, dan één per duizend, kan bedraagen van dat Capitaal, waarvoor men ingetekend heeft. Dus zal hy, wiens huis waardig geschat is ƒ 5000, slegts, op zyn ergst genomen, vyf guldens behoeven te betaalen; hy, die een huis bezit, 't geen op ƒ 10000 getauxeerd is, tien guldens, enz. Voegt men hierby nog de onkosten der Directie tot 1/16 pCt., zo kost, naar alle waarschynelykheid, deeze Guarantie voor brand, aan ieder eigenaar van huizen of gebouwen, binnen deze Stad, over ieder ƒ 1000 waardye, die hy heeft laaten verzekeren, op zyn allermeest, ƒ 1-12-8; daar, in tegendeel, de verzekering, by de thans bestaande Brand-Assurantie Societeiten, met de gewoonlyk te betaalene courtagie, voor ieder ƒ 1000 beloopt ƒ 3-15-:, en zonder dezelve ƒ 2-10-:

Na eene onpartydige overweeging, komt het ons voor, dat dit Plan van Brand-Guarantie voor de Deelneemers veel voordeeliger zyn zal, dan het Lidmaatschap der thans bestaande Gezelschappen van dien aard. Wy raaden dus een ieder, die hier belang by heeft, om het Plan zelve naauwkeurig en onpartydig naar te gaan; en zo zulks geschiedt, twyffelen wy niet, of de Oprichters deezer zo wel uitgedagte en naauwkeurig omschreevene Societeit zullen hunne poogingen met een gewenscht gevolg bekroond zien.