|
| |
Verslag van twee opmerkenswaardige lugtreizen, door den heer Garnerin, in Engeland, laatstleden herfstmaand, gedaan.
‘Men heeft, in de Nieuwsbladen van den dag, niet nagelaaten, nu korter, dan breedvoeriger, te gewaagen van de Lugtreizen des Heeren garnerin, in Engeland ondernomen en gelukkig volvoerd. Een omstandig Berigt van twee deezer, deels door hemzelven gegeeven, zal, zo wy hoopen, onzen Leezeren niet onwelkom zyn.’
De nieuwsgierigheid, te Bath, en in de ommestreeken dier Stad, opgewekt door de belofte van den Heer garnerin, om, den 7 van Herfstmaand, uit Sidney Gardens met zyn Lugtbol in de hoogte te stygen, werd ten dien dage vervuld, en leverde een verbaazend vertoon op.
| |
| |
Het vullen van den Lugtbol ving vroeg in den naamiddag aan. Zulks geschiedde op de genoeg bekende wyze. De Lugtbol stondt in een afgeslooten perk, te midden van den grooten wandelweg. Onmiddelyk vóór het opgaan werd de Heer garnerin met zynen Reisgenoot Mr. glassfurd, ten einde men een vol gezigt van den Lugtbol mogt hebben, op eene geringe hoogte, aan de touwen voortgetrokken tot het opperste der wandelplaatze, en na de ingeslootene ruimte weder terug gebragt.
Naa dat de Lugtreizigers, omstreeks half zes uuren, de vergaderde menigte gegroet hadden, steeg het Gevaarte langzaam op, volgde met een staatlyken voortgang de windstreek boven de valei, tot dezelve verdween agter de hoogten aan de regter hand van Prior-park. De omliggende hoogten waren vervuld met een vol verbaasdheid aanschouwende menigte, verlicht door de ondergaande Zon. De straaten, de daken der huizen, waren opgepropt van menschen; en de Lugtbol, grootsch voortgaande in het blaauwe uitspanzel, leverde eene vertooning op, die alleen begreepen kan worden door hun, die nevens ons aanschouwers deezer Lugtreize waren. Omtrent een kwartier over zeven uuren daalden de Lugtreizigers zeer gelukkig neder in een veld naby Mells, op een afstand van zestien mylen. - Wy zyn gelukkig genoeg, om de volgende byzonderheden deezer Lugtreize, naar het berigt van den Heere garnerin, te kunnen mededeelen.
Met groot genoegen mogen wy vermelden de schoonheid van het weêr, dat van heinde en verre duizenden van aanschouwers lokte, om getuigen te zyn van onze Lugtreize uit Sidney Gardens. Naa gelegenheid gegeeven te hebben om het vullen des Lugtbols te zien, gingen wy in het Lugtvoertuig, en lieten ons om de wandelplaats heen trekken; de vergaderde menigte, die angstig over ons scheen bekommerd te zyn, groetende.
Omtrent half zes uuren rees de losgelaate Lugtbol, met een zagt koeltje uit het N.O., opwaards, onder het gejuich van duizenden aanschouwers, wier gejuich beantwoord werd door de nog veel grooter menigte op nabyliggende bergen.
By het opgaan stondt de Barometer op 30 Duim, en de Thermometer op 62o, 10′. Wy waren gevoelig aangedaan door de traanen van teerhartige deelneeming, die
| |
| |
de oogen der Schoonen stortten; doch voelden het streelendst vergenoegen, op het zien van de schoone en schilderagtige tooneelen, welke zich aan ons oog opdeeden, wanneer de Lugtbol, staatlyk klimmende, ons de Reis deedt voortzetten.
Wy genooten dit vermaak, tot wy, 50 Min. over vyf uuren, eene sterke aandoening van koude gevoelden, en den Thermometer tot 52o gedaald zagen; een verschil van 10 Graaden, by toen wy opsteegen. De Barometer was tot 26 gevallen, 't welk ons eene hoogte aanduidde van 3, 420 Voeten. Op deeze hoogte vertoonde zich een onafmeetlyke horizont aan ons oog, die het schoonste landgezigt in 't klein opleverde: aan de regter zyde onderscheidden wy zeer duidelyk de Zee, op welke de straalen der ondergaande Zon zich als in een onmeetelyken spiegel vertoonden.
Naa verrukt te weezen over de heerlykheid van dit gezigt tot 12 Min. over zes uuren, ondervonden wy eene veel grooter maate van koude; de Thermometer was gedaald tot 46o, 't welk eene verandering van 10 Graaden in de lugtsgesteltenisse tekende. De Barometer was slegts een tiende gereezen; dus waren wy slegts 76 Voeten gedaald. Ik schreef deeze groote maate van koude toe aan eene dikke donkere wolk, boven den Lugtbol zweevende. Mr. glassfurd wilde daar door heen trekken; doch ik verzette my hier tegen, denkende dat deeze wolk electriek mogt weezen, en wilde het gevaar niet loopen om het lot van icarus te ondergaan. Nogthans naderden wy die wolk eenigermaate: de Thermometer bleef op dezelfde hoogte; doch de Barometer daalde tot 25¾ Duim, 't welk eene hoogte aanduidde van 3,620 Voeten.
In deezen toestand was de ontvlambaare lugt zeer uitgezet, en de Lugtbol in evenredigheid gezwollen. Wy vonden ons met een damp omgeeven. De Thermometer daalde 3o en tekende 43o; de Barometer was gezonken tot 24¾ Duim, en gaf dus eene vermeerdering van 274 Voeten aan de bovengemelde hoogte. - Wy bevonden ons midden in eene wolk, welke ik oordeelde zeer sterk met electrieke stoffe belaaden te weezen. De Lugtbol nu geheel en sterk uitgespannen zynde, scheen aan te duiden, dat de minste hooger verheffing dezelve zou doen barsten, door de meerdere ylheid des dampkrings. Het noodig oordeelende my uit dien stand te
| |
| |
redden, opende ik een der beneden-aanhangzels, die vaardig zamenwerken met de bovenklep. De Thermometer daalde, 40 Min. over zes uuren, tot 41o; maar de Barometer rees tot 26½ Duim. Ik giste de dikte der wolk op 1031 Voeten. Uit de waarneeming van den Thermometer bleek, dat het benedenste gedeelte veel dikker was dan het bovenste: want de koude was zo sterk, dat wy ons in onze mantels inwonden; de Thermometer stondt slegts vier Graaden van het Vriespunt. Dan dezelve rees, 52 Min. naa zes uuren, tot 46o, en de Barometer tot 29 Duim, wanneer wy oordeelden ons op 874 Voeten van de aarde te bevinden, en ons vermaakten met over de bosschen te zweeven, 't welk het gevederd choor ontrustte, 't geen scheen te denken dat wy hun grondgebied hun wilden betwisten.
Ik stelde aan glassfurd voor, om neder te stryken in een veld, 't geen zich als daartoe zeer geschikt aanboodt. Dan myn Reisgenoot zeide: Neen! neen! wy moeten nog hooger klimmen! Om aan deeze begeerte te voldoen, wierp ik twintig ponden ballast uit, en wy steegen met eene verbaazende snelheid in een spiraallyn opwaards. Weldra waren wy door verscheide wolken heen getoogen; de Thermometer daalde tot 40o, en de Barometer tot 24½ Duim. Alle deeze wolken te boven gesteegen zynde, voelden wy de streelende straalen der ondergaande Zon. - De Thermometer was, 59 Min. over zes uuren, tot 36o en de Barometer tot 23. 1. gedaald, 't welk een geschatte hoogte geeft van 5,420 Voeten.
De ontvlambaare lugt zeer sterk uitgezet zynde, maakte ik toestel om neder te daalen, en deed zulks 20 Min. over zeven uuren. By ons nederkomen ondervonden wy den vriendlyken bystand des Volks, 't geen met veel schrooms ons nederdaalen aanschouwde. Wy streeken neder in een veld by Mells-park, het Landgoed van thomas horner, Esq., zestien mylen van Bath gelegen.
De andere Lugtreize, allergedenkwaardigst door het nederdaalen des stoutmoedigen garnerin in de Parachute, volvoerde hy op den 21 van Herfstmaand. De toestel daartoe was gemaakt in St. Georges Parade, North-Audley-Street.
's Naamiddags ten vier uuren was de Lugtbol genoeg- | |
| |
zaam gevuld; dan men zette dien arbeid nog een half uur voort. Omtrent vyf uuren was de Lugtbol tot opvaaren gereed, en werd terug gehouden door magt van volk.
De Loots-lugtbol, bestemd om de Windstreek aan te duiden, was omtrent agt voeten hoog en zes wyd; deeze rees zeer schoon tot eene ontzettende hoogte, en nam eerst een N.O. richting, aanwyzende welk een koers de groote zou volgen.
De Heer garnerin hadt de toebereidzels gemaakt tot de ontzettende onderneeming om met de Parachute neder te daalen. De katoenen stoffe, waaruit dezelve bestondt, en die digtgevouwen gelegen hadt omtrent de tinnen pypen des middelpunts, op de wyze van een digtgedaanen zonnescherm, werd aan het boveneinde uitgebreid, gebonden aan een hoep van agt voeten diameter, met eene ronde opening van één en een half voet diameter in het midden. In deeze opening eindigde de buis, waarin het touw was, 't welk de Parachute aan den Lugtbol vastmaakte. De zyden van de Parachute waren, als dezelve hing, omtrent vyftien voeten lang. Het schuitje, 't welk tot hiertoe aan den Lugtbol vastgebleeven was, werd nu weggenomen, de koorden byeenverzameld, en vastgemaakt aan het touw van de Parachute. Vooraf hadt men een Papier aan den Lugtbol gehegt, eene belooning aanbiedende aan den geenen, die denzelven zou vinden. - Een kwartier vóór zes uuren zette zich de Heer garnerin in de holte van de Parachute; de zyden daarvan reikten tot aan zyne borst. De koorden, waarmede die holte of bak was vastgemaakt aan het katoen, vormden een knoop boven zyn hoofd, zo dat hy 'er niet uit kon vallen. De Parachute hing vry verre van den Lugtbol verwyderd. De Lugtbol zelve was omtrent zestig voeten hoog, en de geheele toestel kon, wanneer de bak, waarin de Heer garnerin zich bevondt, den grond raakte, niet minder dan honderd-en-twintig voeten hoog zyn.
Het laatste touw, 't welk dit gevaarte vasthieldt, werd 10 Min. vóór zes uuren afgesneeden; de Lugtbol ging uit den noordoosthoek der Paradeplaats op, en rees, met eenen deftigen opgang, tot eene ontzettende hoogte. Garnerin wapperde met de driekleurige vlag. De klaarheid der lugt bragt te wege,
| |
| |
dat men al den tyd deeze heerlyke vertooning op de volkomenste wyze kon aanschouwen.
Wanneer de Lugtbol zich bevondt boven Tottenhamcourt-weg, en tot eene verbaazende hoogte was opgesteegen, begon de avond te vallen, en garnerin sneedt het touw af, waaraan de Parachute hing; deeze spreidde zich uit, en daalde zo zagtlyk nederwaards, dat dezelve naauwlyks scheen te beweegen: de Lugtbol bleef als op dezelfde hoogte. Toen de Parachute nader onder 't oog der aanschouweren kwam, zag men dat dezelve op eene zeer sterke wyze heen en weder ging. Garnerin slingerde van den eenen na den anderen kant, gelyk de slinger van een uurwerk. Deeze werking was zo geweldig, dat garnerin somtyds op den rand der Parachute kwam, en men vreesde, dat hy 'er overheen zou slingeren, en het geheele voertuig omver tuimelen.
Op den afstand van omtrent zestig voeten boven den grond zynde, sneedt garnerin een gewigt af; dit Brak den val, en hy streek neder in een veld, agter de huizen aan de wegzyde van het Kinderpokken-Hospitaal na de St. Pancras Kerk. De slingerende beweeging, welke de bak onder het nederdaalen hadt, verminderde zeer, toen hy de aarde naderde; en wanneer hy tot tweemaal de hoogte der huizen was nedergedaald, begon de Parachute zich eenigzins te sluiten, en de nederdaaling schielyker toe te gaan. De bak, nederkomende, raakte met den rand den grond, en kantelde. Onverwyld schoot 'er een man toe, om garnerin te helpen, die voor een korte poos op diens arm leunde, alzins blyk van vermoeienis geevende. Hy kwam binnen kort tot zyn adem; doch de menigte drong van alle kanten op hem aan, vraagende of hy ook eenig letzel bekomen hadt. Hy scheen rust te begeeren, en beduidde met zyne hand dat men hem met vrede zou laaten. Om hem ruimte te geeven, liet een Heer hem op zyn paard stygen. Garnerin bekwam ten vollen, slingerde zyne vlag boven de hoofden der toekykeren, die hem, wegens de behoudene nederdaaling, geluk wenschten.
De Parachute en de daaraan gehegte toestel werd opgepakt, en door zes man na de Herberg Adam en Eva gedraagen. Garnerin reedt na het Kinderpokken-Hospitaal; verscheide Heeren te paard reeden hem vooruit,
| |
| |
om den weg te baanen; een deezer zwaaide met de driekleurige vlag.
De opklimmende Lugtbol en de nederdaalende Parachute werden overal in de Stad gezien. Volgens de gissing van den Heere garnerin, hadt hy in het opstygen de hoogte van 4,154 Voeten bereikt. - De Lugtbol kwam 's volgenden daags neder by Mr. abraham hardings, digt by Frencham-mill, drie mylen boven Farnham, in Surry.
Garnerin heeft zints een Verhaal uitgegeeven van deeze Lugtreize, Waarin hy opmerkt: ‘Het is noodig, wanneer ik de proeve met de Parachute doe, dat ik den staat des dampkrings kenne, om my te kunnen verzekeren van den koers, dien ik zal neemen, en alle voorzorgen te draagen, om my van eenen gelukkigen uitslag te verzekeren. Omtrent drie uuren in den naamiddag had ik het genoegen van eene eerste aanwyzing te krygen, door een Montgolfier-Lugtbol, uit den omtrek van de St. Georges Paradeplaats opgelaaten, en die de richting nam over de Maryle-bonne velden.’ - Hy voegt 'er nevens: ‘Het welslaagen deezer Proefneeminge vermeldende, kan ik niet nalaaten myne gedagten mede te deelen over het gevaar van by nagt Proeven met Lugtbollen te neemen, welke by lange na niet altoos geschieden door Lieden, genoegzaam der zaake kundig. Men beeft, met rede, op de gedagte, dat een Machine van deezen aart kan vallen op eene plaats, waar brandstoffe is, op het want van een Schip, en dus den deerlyksten brand veroorzaaken. In Frankryk is het opzenden van Nagt-lugtbollen verboden, en de Consulaire Regeering heeft aan my alleen het bestuur opgedraagen van de Nagt-lugtbollen, door my uitgevonden en by de Nationaale Feesten in zwang gebragt.’
|
|
Auteursrechtvrij