Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

Bericht van Dr. G. Lentin, betreffende het Perkinismus.

Eindelyk heeft Dr. haygarth, door eene bondige proeve, het vermoeden bevestigd, dat de waare geneeskundige kragt der metaalen naalden van perkins alleen bestaan heeft in het opwekken der verbeeldingskragt. Het was hoog tyd, dat een man van gezag dit onderwerp naauwkeurig onderzocht, dewyl de aanhangers deezer Geneeswyze in Engeland dagelyks vermeerderden en aanleiding gaven tot groote misbruiken.

Daar het Perkinismus ook al mede naar Duitschland en Holland is overgevloogen, doch nergens, zo veel ik weete, veel opgang heeft gemaakt, zo vleije ik my, dat het aan 't nieuwsgierig Publiek niet onaangenaam zal zyn, te verneemen, wat, dien aangaande, onlangs in het Monthly Review is bekend gemaakt.

‘De metallike naalden van perkins (zegt Dr. haygarth) zyn te Bath, zelfs onder lieden van rang en beschaafdheid, in zo hoog een aanzien gekomen, dat zy de opmerkzaamheid der Geneesheeren ten hoogsten verdienen. Wy willen haare waarde onpartydig onderzoeken, om, zo dezelve op goede gronden steunt,

[p. 467]

derzelver aanzien te bevestigen, of om deeze dwaaling om verre te werpen, wanneer blyken mogt, dat men het Publiek had misleid. Zodanig een onderzoek moet op eene overtuigende wyze ondernomen, en zonder eenig vooroordeel uitgevoerd worden. Ten dien einde moet men een paar valsche naalden laaten maaken, die, voor het oog, volkomen gelyk zyn aan de egte, zonder daar van iets aan den zieken, of aan de omstanders, te laaten blyken. Vervolgens moet men het vermogen van beide zoorten van naalden onderzoeken, steeds een begin maakende met de nagemaakte. Voorts dient men den aard der aanweezende ziekten naauwkeurig te bepaalen, en, zo veel mogelyk, de uitwerkingen der valsche naalden, zo wel als die der waare, met de woorden der lyders zelve te beschryven.’

De uitwerkingen deezer valsche naalden (zegt de Schryver van 't Review) kwamen ten vollen met die geenen overeen, welke door de yverigste voorstanders van 't Perkinismus, met den grootsten ophef, waren aangekondigd. Hardnekkige pynen wierden verligt, en verlamde ledemaaten bekwamen hunne beweeglykheid weder, alleen door het stryken met Mahonyhouten naalden, die zodanig geschilderd waren, dat zy, voor het uiterlyke, de naalden van perkins ten vollen naarbootsten. Zie hier ten bewyze, uit een aantal anderen, de twee volgende gevallen, door Dr. smith waargenomen, en door Dr. haygarth medegedeeld.

I. John peacock, een zieke van Dr. new, leed zederd vier maanden veel aan eene zwakheid in de lendenen en aan Rheumatische pynen, die hy zich, door in vochtige koolmynen te werken, had op den hals gehaald. In den beginne (ik bediene my van zyne eigene woorden) veroorzaakten hem de valsche naalden hevige pynen en zeer ongeruste nachten: doch, na het herhaalen van eenige proeven, begon hy zeer gerust te slaapen, had weinig aanvallen van smerten, en scheen waarlyk gelukkig te zyn, door het vinden van een middel tegen zyne kwaal. By zodanig een voorwerp laat zich het gevolg gemakkelyk raaden. Eerlang kwam hy by my, om my voor myne genomene moeite en voor zyne herstelling te bedanken. Ook betoonde hy zyne erkentenis aan de Heeren gaitford en barton, die, in myne afweezigheid, de konstbewerking

[p. 468]

aan hem hadden in 't werk gesteld. Van eene omstandigheid, die by hem plaats had, moet ik nog gewag maaken. Eens kwam hy by my, met heevige klagten over eene vaste steekende pyn in het voorhoofd, die hem geweldig afmatte. Van zelven sprak het, dat wy tot ons kostelyk middel wederom toevlucht namen: ook was de pynelyke plaats, met de Mahonyhouten naalden, naauwelyks, geduurende anderhalve minut, gestrooken geweest, of de pyn begon te verminderen, en was na verloop van twee minuten geheelenal verdweenen. Na verloop van drie of vier minuten stond de zieke van zyn stoel op, en zeide: Ik danke u, Myne Heeren! thans bevind ik my geheel geneezen. In 't vervolg keerde die pyn maar eenmaal wederom terug, en wierd, op dezelfde manier, even zo goed als voorheen, weggenomen.

II. Edmund williams raadpleegde my over eene lastige Druppelpis, die hem, geduurende een langen tyd, gekweld had. Deeze arme zwakke man scheen vast overtuigd te zyn, dat geene gewoone middelen hem konden helpen, en was daarom gereed, om tot allerleye buitengewoone middelen over te gaan. Men besloot hierom, eene proef met het valsche Perkinismus te neemen. Naauwelyks hadden wy, geduurende eene minut, de gewoone strykingen over het bekken, in verschillende richtingen, gedaan, of hy zeide: Ik voel iets in myn lichaam opspringen. Na drie en eene halve minut was de trek des bloeds, tot de vaatjes der opperhuid, zeer kennelyk; bekomende de zieke daardoor een gevoel van warmte, 't geen hy zeide, in langen tyd niet gehad te hebben. Ten volgenden dage zeide hy my, dat het gevoel van warmte in zyne lendenen nog lang was overgebleeven; 't geen my bewoog met de proef aan te houden. By eene volgende proeve gevoelde hy, geduurende het eerste minut, pyn in de lendenen en warmte in de huid; in het volgend minut vermeerderde zich de hette, en na verloop van vier minuten hield ik op met werken, om dat de lyder thans klaagde, dat hy te veel door dit middel verhit wierd. Een der omstanders vroeg hem toen, of hy eenige beterschap bespeurde; waar op hy ten antwoord gaf: Ik zal het u aanstonds zeggen. Hierop ging hy zitten, en riep plotzelyk uit: Ja, ik ben beter geworden. Een der omstanders vroeg hem

[p. 469]

toen, waardoor hy dat wist: waar op hy ten antwoord gaf: Wanneer ik voorheen ging zitten, vloog my altoos een waterstraal uit de blaas; doch thans kan ik myn water houden. De proef wierd nog eenige reizen herhaald, en steeds met het zelfde gevolg. Ook behield de lyder veel meer vermogen, dan voorheen, om zyn water op te houden.