Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

Geloofsbelydenis van wylen Alexander Geddes, L.L.D. en diens brief aan een bisschop.

Alexander geddes, die zich, in de Geleerde Wereld, bekend gemaakt heeft door eene Overzetting van den Bybel in 't Engelsch, tot de Roomsch-Catholyken behoorde, en desniettegenstaande op de Hoogeschool van Aberdeen den tytel van Doctor in de Regten verwierf, eene eer, zints den tyd der Hervorminge, nooit aan eenig Roomsch-Catholyk toegestaan, veroorzaakte door die Vertaaling en bygevoegde Aanmerkingen veel geschils wegens zyne gevoelens in den Godsdienst. Menschen, aan onderscheide Aanhangen onder de Belyders van het Christendom verkleefd, vroegen, ten zynen opzigte, of een Man, die zo veel toegaf, en zo weinig geloofde, een Christen kon zyn? Hy hadt deswegen veele onaangenaamheden; Roomschen en Onroomschen voerden tegen hem de pen.

In de Voorreden van zyne Critical Remarks doet hy deeze merkwaardige Geloofsbelydenis. - ‘Het Euangelie van jesus is myn Godsdienstig Wetboek. De Leeringen van jesus maaken myn hoogst genoegen uit: zyn juk is my zagt; zyn last is my ligt. Doch deezen Last zou ik niet op myne schouderen neemen; die Leeringen zou ik niet kunnen bewonde-

[p. 293]

ren; dat Euangelie zou ik niet voor myne Wet erkennen, - indien Rede, zuivere Rede, myne Aanmaanster en Voorschryfster niet ware. - Ik beken volvaardig, dat ik een opregt, schoon onwaardig, Leerling van christus ben. Christian is myn Naam, en catholyk myn Bynaam. Liever, dan deeze roemryke Tytels te laaten vaaren, zou ik myn bloed storten; dan ik zou geen druppel bloeds over hebben, voor 't geen noch Catholyk, noch Christlyk is. Catholyke Christenheid draag ik eerbied toe, waar ik ze aantref, en by welk eene Secte dezelve zich onthoudt; maar ik kan geen eerbied betoonen voor hooi en stoppelen, welke men onder die edele-gesteenten gemengd heeft, en die iedere Secte, aan welke ik kennis heb, meer of min verdooven en van aangebooren luister berooven.’

Een Christen van dien stempel bekreunde zich niets aan het aanschryven van een Apostolischen Vicaris, die hem het vonnis van opschorting, in zynen dienst als Priester, zondt, naa dat hy het Eerste Deel zyns Bybelwerks hadt in 't licht gegeeven. Hy, die vaststelde, ‘een Paus, en gevolglyk een Bisschop, kan verkeerd handelen, en indien hy zulks doet, mag een mindere hem zulks onder 't oog brengen,’ schreef, op het ontvangen deezer schorting, onder anderen het volgende: ‘Misschien, myn Heer! wenscht gy eene andere gelegenheid te hebben om uw Bisschoplyk Gezag uit te oefenen, en met kerklyke strafopleggingen te speelen gelyk kinderen met een nieuwen bal. - Ik wensch uw Lordschap veel vermaaks met dat speeltuig: doch draag zorg, myn Heer! draag zorg om 'er niet te dikwyls mede te speelen. Lees Vader chrysostomus over de Kerklyke Straffen, en leer van hem wat meerder gemaatigdheids. Vergun een Oud Priester, u te zeggen, dat zulks een Jong Bisschop tot een groot cieraad strekt.

Wat myzelven betreft, myn Heer! ik schroom niets voor uwe bedreigingen, en zal lachen met uwe kerklyke straffen, zo lang ik weet dat ik dezelve niet verdien. Ik zal nooit aan de opgelegde my onderwerpen; omdat ik het gedaane Verbod voorbaarig, belachlyk, en ongegrond keur. Indien gy denkt eene genoegzaame reden te hebben

[p. 294]

om my het uitoefenen van myne Priesterlyke Orde in het District van Londen te verbieden, die verklaaring mag goed voor u weezen! - De waarheid der zaake is, dat ik in uw District geene Priesterlyke verrigtingen uitoefen; in 't zelve heb ik, zints veele jaaren, niet gepredikt, of eenig Sacrament bediend; en het is ten minsten zes jaaren geleden, dat ik openbaare Gebeden deed in eenige openbaare Kapel. Om een Vriend of twee dienst te doen, heb ik zomtyds, schoon niet dikwyls, ten hunnen huize Gebeden gedaan; maar dewyl gy my het genoegen schynt te benyden om een Vriend te verpligten, ik vergeef u zulks ook.

Maar, myn Heer! gy kunt my niet beletten om t'huis te bidden; en t'huis zal ik bidden, in weerwil van al uw kerklyk verbod, zo dikwyls het my behaage. De Opperbisschop onzer Zielen is altoos genaakbaar; en door hem kan ik, ten allen tyde, vryen toegang hebben tot den Vader, die my niet zal verwerpen, dan om vrywillige en onverbeterde misdryven. Gedekt door de welbewustheid myner onschuld, zal de geheele donder van het Vaticaan te vergeefs het op myn hoofd gemunt hebben.

Gy ziet, myn Heer! ik heb den korten tyd, door u aan my vergund, om myne gezindheid ter onderwerping aan uwen Herderlyken Brieve te verklaaren, niet noodig gehad. Zulk eene onderwerping, myn Heer! zal nimmer gedaan worden door

alexander geddes,

Een Priester in de Catholyke Kerk.