Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

[p. 153]

Waarom is het getal der stervenden grooter onder het manlyk dan onder het vrouwlyk geslacht?

By verscheiden naauwkeurige Waarneemers van den staat van het Menschdom, met naame by den vermaarden Dr. price, ontmoet men de volgende aanmerkingen, dat de alwyze en weldaadige Schepper der Natuur zorge heeft gedraagen, dat 'er een grooter getal van het Manlyk dan van het Vrouwlyk geslacht wordt geboren; dat 'er onderscheid plaats heeft tusschen de stervenden van beide geslachten; en dat het menschlyk leeven broozer is in de Mannen dan in de Vrouwen, alleenlyk in gevolge van toevallige oorzaaken, of van eenige byzondere zwaklykheid, welke plaats heeft in beschaafde en wellustige maatschappyen, en in 't byzonder in groote steden. De gegrondheid deezer opmerkingen rust op ontegenzeggelyke daadzaaken - op Sterflysten, met de meeste naauwkeurigheid, over een aanzienlyk getal jaaren, opgemaakt. Van dit verschynsel heeft men de volgende oorzaaken aangevoerd:

1. Dat Jongetjes, in de Baarmoeder, alles gelyk gesteld zynde, eene meerdere grootte bekoomen, dan de Meisjes, en, diensvolgens, by de geboorte, aan meer zwaarigheids en beschadiginge onderhevig zyn. Het gevolg daarvan is, dat bykans de helft meer Jongetjes dan Meisjes dood geboren wordt.

2. De Natuurkundigen zyn het eens, dat het hoofd van een menschlyk foetus, naar evenredigheid van deszelfs lichaam, grooter is dan dat van eenig ander schepsel: van hier dat geen dier zyne jongen met zo veel smart en gevaar, als eene vrouw haare kinderen, ter waereld brengt.

3. Gelyk het hoofd, tot het in stand houden van het leeven, een allerweezenlykst gedeelte van het lichaam is, kan eenig hinder of letsel, by de verlossing daar aan toegebragt, hoewel het zich niet onmiddelyk openbaare, nogthans ten gevolge hebben, dat, in 't vervolg, het gestel weezenlyk gekrenkt wordt.

4. Dat gelyk de stamina van een Jongetje den natuurlyken aanleg hebben, om zich tot meerdere uitge-

[p. 154]

breidheid dan een Meisje uit te zetten, een grooter toevloed van voedsel in de Baarmoeder tot deszelfs groei noodzaaklyk vereischt wordt. Menigvuldiger, en, diensvolgens, meer doodlyk, zyn de gebreken van deezen aart in groote steden, dan ten platten lande, ontstaande, voornaamlyk, uit de ongesteldheden der moeder, haare tederheid van gestel, onmaatigheid, gebruik van verhittende dranken, en veele andere ongeregeldheden, welke, hoewel de Jongetjes het geluk hebben van leevende geboren te worden, hen meer onderhevig maaken aan kwynende zukkeling, of te sterven aan het gebruik van schadelyke middelen. - Hier nevens heeft men verder aangemerkt, dat indien elke moeder in eene groote stad, zo wel als elke moeder ten platten nabuurigen lande, verplicht ware, haar eigen kind te zoogen, van de eerste niet eene goede voedster onder de vyf, onder de laatste niet eene slechte onder de tien, zou gevonden worden. Ligt te begrypen, hoewel kwalyk te berekenen, zou de meerdere sterfte zyn onder de Jongetjes dan onder de Meisjes, hier uit ontstaande. Wy voegen hier nog nevens, dat de gemiddelde evenredigheid van de hoofden van nieuw geboren Jongetjes en Meisjes is, als die van 7 ponden 5 oncen en 7 dragmen tot 6 ponden 11 oncen en 6 dragmen.