Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1802

Aanmerkingen over de eigenschappen der slange.

(Uit een ongedrukt Fransch Werk van chateaubriant.)

Laten de gemeene en bekrompen verstanden een' laffen spot dryven met de verleiding der Slange; wat ons betreft, die sedert onze jeugd ons overgegeven hebben aan het onderzoeken der Natuur, en ons leven dikwyls in woestynen doorbragten, om de werken des Allerhoogsten naar te sporen, ons is de Slang dikwyls onder het oog gekomen, en wy hebben de vervloeking niet kunnen ontkennen, die haar na haare misdaad getroffen heeft. Vanwaar die geheime schrik, die de menschen op haar gezigt aangrypt? Alles is geheimzinnig, verborgen en verwonderlyk in dit onbegrypelyk kruipend gedierte. Zyne bewegingen verschillen van die der alle overige dieren. Men kan niet zeggen waar het beginsel van zyne erplaatsing huisvest; want het heeft noch vinnen, noch voeten, noch vleugels, en evenwel het vlugt als eene schaduw; het bezwymt toverachtig voor de oogen, verschynt, verdwynt weder, gelyk een kleine azuuren rook, of het schitteren van een zwaard in de duisternis. Nu vormt het zich als een cirkel, en steekt eene vurige tong uit; dan, overeinde op het uiterste van zyn' staart, loopt het in eene recht op staande houding, als door betovering, werpt zich in bogten, krimpt zich in en rekt zich uit in de lengte, rolt zyne kringen als golven, kronkelt om de takken der boomen,

[p. 137]

sluipt onder het groen der weiden, of op de oppervlakte der wateren. De dans van ariadne had minder slingeringen, de doolhof minder omwegen, dan de streepen door dit dier getrokken. Zyne kleuren zyn zo min evenredig als zyn gang; en, even als zyne bewegingen, hebben zy al het valsch schitterende en de bedriegelyke verscheidenheden der verleiding. Nog meer verwonderlyk in het overige zyner zeden, weet by, even als een mensch met moord bezoedeld, zyn met bloed bevlekt kleed weg te werpen.

Door eene byzondere begaafdheid kan de Slang de kleine monsters weder in haaren schoot doen kruipen, die de liefde daar uit heeft doen komen. Zy sluimert gantsche maanden lang, bezoekt de graven, bewoont onbekende plaatsen, vergaêrt zonderlinge vergiften, die verkleumen, verbranden, of het ligchaam van het slagtoffer met dezelfde kleuren verwen, waarmede zy zelve gemerkt is. Daar verheft zy twee dreigende hoofden; hier doet zy een schelletje klinken; zy fluit als een bergarend, zy brult als een stier, haar adem blaast amber of de pest. Overal, een voorwerp van afgryzen of aanbidding, hebben de menschen een' onverzoenlyken haat op haar, of knielen voor haar neder. Mengeling van het vreeslykste of het zagtste, begunstigt zy de kunst van hippokrates of de boosheden der canidiën; zy staat de wraak der dwingelanden ten dienst, en de dochters der weelde maken hals- en armsieraaden van haar; zy is uit de woning der menschen verbannen, en op de tafels der vorsten versiert zy de schoonste antieke vaazen; zy wentelt zich in het slyk der aarde, en nogthans, gemeenzaame geest der dichters, smaakt zy het ambrozyn der Zanggodinnen. De logen roept haar, de voorzigtigheid neemt haar ten zinnebeeld, de nyd draagt haar in het hart, de koophandel en welsprekendheid slingeren haar om hunnen staf, in de hel wapent zy het geesseltuig der Furiën, aan den Hemel maakt zy het symbolum der Eeuwigheid uit. Zy bezit nog de kunst om de onnozelheid te verleiden: haare oogen betoveren de vogelen in de lucht, en in den stal laat haar het schaap zyne melk over. Doch ter straffe der trouwlooze taal, die zy tegen onze Moeder voerde, laat zy zich zelve betoveren door zoete geluiden; en, om haar te bedwingen, heeft de herder niets nodig dan zyne fluit.

In de maand July 1791 reisden wy in Opper-Canada met eenige wilde huisgezinnen van de natie der Onnoutagen. Op zekeren dag, dat wy ons in eene groote vlakte ophielden, aan den oever van de rivier Genesia, kwam 'er eene Ratelslang in ons leger. 'Er was een Canadiër onder ons, die de fluit speelde. Hy wilde ons vermaken, en ging de Slang te gemoet met zyn nieuwe soort van wapentuig. Op het naderen van zyn' vyand rekte dit vreeslyk dier zich in de lengte uit, trok zyn' kop plat, blies zyne kaaken op, trok zyne lippen weg, ontblootte zyne vergiftige tanden en bloe-

[p. 138]

dige keel, zyne dubbele tong flikkerde als twee vlammen, zyne oogen waren gloeijende koolen, zyn ligchaam, van woede opgezwollen, ging op en neder als een Smits blaasbalg, zyn taai vel wierd kreukelig en schubbig, en zyn staart, die een akelig geluid maakte, sloeg met zulk eene snelheid, dat hy een ligten damp geleek.

Toen begon de Canadiër op zyne sluit te spelen. De Slang maakt eene beweging van verbaasdheid, en trekt den kop achteruit; zy sluit een weinig haare vlammende keel. Naar mate het betoverend uitwerksel haar treft, verliezen haare oogen hunne vurigheid, de trillingen van haaren staart worden langzaamer, en het gerucht, dat hy maakt, neemt af, en houdt allengs op; minder uitgestrekt, rekken de kronkels van het betoverd dier zich uit, en leggen zich na elkander op de aarde in kleine cirkels. De schakeringen van azuur, groen, wit en goud hernemen haare schittering op zyn bevend vel; en het hoofd zagt omwendende, blyft de Slang onbeweeglyk in de houding van aandacht en vermaak.

In dit oogenblik gaat de Canadiër eenige schreden voort, uit zyne fluit langzaame en smeltende toonen halende. De Slang, haar' geschakeerden hals buigende, steekt haar' kop tusschen de kruiden door, en begint te kruipen op het spoor van den Muzykant, die haar medelokt, stilstaande wanneer hy stilstaat, en hem weder volgende als hy weder voortgaat. Zy wierd dus buiten ons leger gebragt, in tegenwoordigheid van eene menigte aanschouwers, zo wel Wilden als Europeaanen, die naauwelyks hunne oogen konden geloven. Op deze wondere uitwerking der melodie, vormde de gantsche vergadering slechts ééne stem om deze Wonderslang te laten ontkomen.