Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

De Burger B.S. Sinkel, over zynen weg der vereeniging voor alle Christenen, Roomsch en Onroomsch, vriendelyk onderhouden. Door Gerbrand Bruining, Leeraar der Remonstranten te Berkel. Te Amsterdam, by H. van Kesteren, 1797. In gr. 8vo. 20 bl.

De Eerw. bruining, zeer getroffen over de wyze, waarop de Burger Sinkel zich heeft beklaagd, dat de Remonstranten zich ook niet tot het Roomsch Kerkgenootschap vervoegd hebben, en over dezen gedaanen stap der Gecommitteerden van zyne Broederschap ook, zoo 't schynt, niet wel te vreede, vond zich verplicht, om denzelven over zynen voorgeslagen weg van vereeniging voor alle Christenen, Roomsch en Onroomsch, te onderhouden. Hy ontwikkelt eerst de redenen, waarom men onder de Remonstranten vry algemeen eerder tot de mede Protestanten, dan tot het Roomsche Kerkgenootschap, meende te kunnen naderen. Men heeft namelyk dit Kerkgenootschap nog een grooten stap verder van zich gerekend, ten aanzien van den grondslag, waar op de onderscheidene gezindheden hunne leerstellingen doen rusten. Deze grondslag bestaat by de Roomschgezinden in de H. Schrift, benevens een aantal Overleveringen, welker inhoud, in de Handelingen der Kerkvergadering van Trente, als in een zamenstel, begreepen is. - Hieraan grenst de grondslag van het leerstellige der Calvinisten, of zoogenoemde Hervormden, welk, volgens

[p. 110]

hun zeggen, wel eeniglyk op de H. Schrift gebouwd is, maar evenwel, zonder behulp van hunne Formulieren, niet kan worden staande gehouden. En tusschen de Hervormden en Remonstranten vinden de onderscheidene aanhangers der Augsburgsche Confessie hunne plaats, met de verschillende soorten van Doopsgezinden, van welke laatsten eene soort, ten aanzien van den grondslag van het leerstellige, genoegzaam instemt met de Remonstranten. Deze meenden ook grond te hebben, om te denken, dat zelfs de Hervormden hun merkelyk zouden te gemoet komen, waarin zy zich evenwel grootelyks hadden bedrogen.

Dit maakt verre het grootste deel van dit geschryf uit, en is doorweeven met aanmerkingen, die wy hier niet zouden gezocht hebben. 'Er volgen alleenlyk nog eenige weinige en zeer oppervlakkige aanmerkingen, over 't voornaame geschilpunt, ter oplossinge van in 't midden gebragte zwaarigheden, die den Advocaat Sinkel, en, zoo als hy ons verzekert, ook een aantal zyner Kerkgenooten, hoe genegen anders, om zich met de Remonstranten te verbroederen, nog weerhouden, om de H. Schrift, met uitsluiting van alle menschelyke voorschriften, voor het eenige voorschrift, of den eenigen regel, van geloof en leeven te houden. Het komt, zoo wy 's Mans bedoeling wel vatten, hier alleen aan op bewyzen voor de echtheid van die verzameling van Schriften, waaruit wy de zedelyke en godsdienstige leevensregels der eerste Christenen leeren kennen, terwyl wy daarnaar ons zedelyk en Godsdienstig leeven schikken, en ons geloof aan het oorspronglyk Christendom willen gelykvormig maaken. Andere Schriften kunnen niet gezegd worden, even zeer een regel van geloof en leeven te bevatten. Derhalven is de H. Schrift ook de eenige regel van geloof en leeven. - Dictum sapienti sat est!