Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Byzonderheden by verscheide volken op hunne maaltyden.

(Uit het Fransch.)

De Inwoonders der Maldivische Eilanden eeten alleen. Zy versteeken zich in het verborgenste gedeelte hunner Huizen, en trekken de kleeden, die tot vensters dienen, neder, ten einde zy onwaargenomen eeten moogen. Eenigen geeven voor reden van deeze zonderlinge gewoonte, dat de Wilden, in den eersten tyd der Maatschappye, om te eeten zich verstaken, uit vreeze dat een ander, even hongerig, doch sterker dan hy, mogt komen, en hem zyn Maaltyd ontrooven. - Daarenboven zyn de denkbeelden van Betovering wyd en zyd verspreid onder deeze Eilanderen, en zy vreezen niet weinig, dat 'er eenige Beleezing in meer openbaar gebruikte spyzen mogt geworpen worden. - Anderen geeven nog eene andere reden op van dit eenzaam eeten. Zy verkiezen niet, zo verre zyn zy verwyderd van het denkbeeld der Gelykheid, spyze te gebruiken met iemand, die beneden hun is in geboorte, rykdom, of aanzien; en, vermids het zeer bezwaarlyk valt deeze Gelykheid te bepaalen, vinden zy zich verweezen tot deeze ongezellige leevenswyze.

Het tegenbeeld van deezen leveren de Inwoonders op van de Philippynsche Eilanden. Wanneer een hunner zich zonder gezelschap vindt om met hem te eeten, loopt hy zo lang zoeken tot dat hy iemand aantreffe om met hem spyze te neemen: en men verzekert, dat, hoe sterk zyn honger weezen moge, hy het niet waage, zonder een gast, aan dien trek te voldoen.

De Tafels der ryke Chineesen zyn heerlyk gevernist, en overspreid met keurlyk gewerkte tapyten. Zy kennen het gebruik niet van messen of vorken; maar elke gast heeft

[p. 408]

twee kleine yvoiren of ebbenhouten stokjes, met welke zy zeer behendig weeten om te gaan.

Hoe zeer de Otaheiters van eenen gezelligen aart zyn, en vry beschaafd in hunne manieren, eeten zy elk afzonderlyk. Op het uur des maaltyds scheiden de Leden eens Huisgezins zich van elkanderen af; twee Broeders, twee Zusters, en zelfs Man en Vrouw, Vader en Moeder, hebben ieder hun afzonderlyke schotel. Zy zetten zich op den afstand eeniger voeten van elkander neder; keeren elkander de rugge toe, en houden den maaltyd in de diepste stilte.

De gewoonte, om te drinken op verschillende uuren dat men eet, treft men aan by verscheide wilde Volken. Dit ontstondt in den beginne uit noodzaaklykheid. Het was eene hebbelykheid geworden, welke stand bleef houden, ook als zy een Fontein digt by zich hadden. - Een Volk, in een ander klimaat overgebragt, behoudt menigmaalen iets van den oorspronglyken staat, waarin het leefde. Zo onthouden zich de Indiaanen van Brazil zorgvuldig van eeten, als zy drinken; en van drinken, wanneer zy eeten.

Op plaatzen, waar welvoegelykheid, of beschaafdheid, niet heerscht, is de Man, die zyne Vrienden te gast noodigt, zeer verlegen om zyne Gasten hoogagting te bewyzen, en eenig vermaak aan te doen; de vreemde gast, oordeelt hy, legt hem onder deeze verpligting. - By veelen der Americaansche Indiaanen, is de Gastheer onophoudelyk en onvermoeid bezig om zyne Gasten tot eeten aan te zetten; doch raakt zelve geen spyze aan. - In Nieuw Frankryk mat hy zich af met lustig op te zingen, en, op dit gezang, de Gasten, terwyl zy eeten, te onthaalen.

In een verder gevorderden staat van Beschaafdheid is men 'er op uit om blyken van vertrouwen aan zyne Vrienden te geeven; men behandelt ze met vertrouwen, als bloedverwanten. - Men verhaalt, dat het in China de gewoonte is, dat de Gastheer, om een blyk van zyne beleefdheid te geeven, zich uit het vertrek verwydert, terwyl zyne gasten zich aan zyne tafel vermaaken, en ongestoord den maaltyd houden.

De betooningen van Vriendschap in den wilden en onbeschaafden staat hebben niet zelden iets grofs en ruws. Zo trekken de Tartaaren iemand by de ooren om hem

[p. 409]

tot drinken aan te porren: en zy houden aan met hem op deeze wyze te pynigen, tot hy den mond opent. Als dan klappen zy in de handen, en dansen voor hem.

Geene gewoonten schynen belachlyker dan die plaats vinden by een Kamschatdaaler, wanneer hy wenscht iemand ten vriend te maaken. Hy noodigt hem eerst te eeten. De Gastheer en de Gast begeeven zich in een Hut, die tot eene hooge maate verhit is. Terwyl de Gast de spyze neemt, welke hem opgedischt wordt, stookt de Onthaaler het vuur zo sterk aan als hem mogelyk is. De Genoodigde moet de overmaat der hette zo wel als van de spyze verduuren. Hy geeft soms tienmaalen over, eer hy het wil gewonnen geeven: eindelyk, verpligt te erkennen dat hy overwonnen is, begint hy by te komen om de zaak te schikken. Hy verzoekt eenige oogenblikken verademing door een geschenk van Kleederen en van Honden: want zyn Gastheer dreigt hem de Hut nog sterker te zullen stooken, en hem te verpligten te eeten tot dat hy sterft. De dus onthaalde Vreemdeling heeft het regt van wedervergelding. Hy behandelt hem op dezelfde wyze, en vordert dezelfde geschenken. Indien de Gastheer de uitnoodiging van zynen Gast niet aanneemt, dien hy op voorgemelde wyze onthaald heeft, zou deeze komen en in zyn Hut woonen tot hy de geschenken van hem gekreegen hadt, op eene zo zonderlinge wyze aan hem gegeeven.

Van deeze allervreemdste wyze van onthaal ter Vriendschapsverbintenis heeft men deeze reden gegeeven. Men bedoelt 'er mede den Persoon, wiens Vriendschap men zoekt, op de proeve te zetten. De Kamschatdaaler, die de kosten doet van het vuur en den maaltyd, verlangt te weeten, of de Vreemdeling sterkte genoeg heeft om met hem smert te deelen; en of hy edelmoedigheids genoeg bezit om een gedeelte zyns eigendoms aan hem af te staan. Terwyl de Gast bezig is met zyn maaltyd te neemen, is hy onvermoeid bezig om de Hut sterker en sterker te stooken; en, tot een uiterst blyk van des Vreemdelings standvastigheid en verknogtheid, vordert hy meer Kleederen en meer Honden. De Gastheer ondergaat, op zyne beurt, dezelfde onthaalende plegtigheden in de Hut des Vreemdelings; en hy toont, op zyne beurt, met welk eene maate van sterkte by zyn Vriend kan verdeedigen. In deezervoege zouden de gewoon-

[p. 410]

ten, die ons het allerzonderlingst voorkomen, eenvoudig worden, was het den Wysgeer mogelyk, dezelve op de plaats, waar ze gebruiklyk zyn, te beschouwen.

By de Negers van Ardra is het een onderscheidend kenmerk van hunne Hoogagting, wanneer zy met iemand ten zelfden tyde uit éénen Beeker drinken. - De Kamschatdaaler doet dit Vriendschapsbetoon op eene andere wyze; hy knielt voor zynen Gast neder, en snydt een groot stuk van een Zeehond; hy propt het geheel in den mond van zynen Vriend; onder dit bedryf, zo sterk mogelyk, roepende: Tana! - (dat is, Daar!) en, afsnydende wat by de lippen nederhangt, snydt hy dit af, en zwelgt het met de grootste greetigheid in.