Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

[p. 136]

Waarneeming wegens het genezen van eenen St. Vitus-dans.

(Uit de Medicinische Beobachtungen von Hofr. a.g. richter.)

Ene sterke gezonde Boerin, van 27 Jaaren, was een half jaar met een St. Vitus dans behebt geweest, waarvan de aanvallen allengs menigvuldiger en heviger geworden waren, zo dat 'er eindelyk zelden een dag voorby ging, waarop zy vry bleef. De verschynzelen, geduurende de paroxysmi, waren zeer verschillende; maar gemeenlyk had zy eene groote benaauwdheid in den bovenbuik, en hierop volgden dan draaijingen en trekkingen in het gezicht, die op duizenderleye manier gewyzigd waren. Dikwyls begon zy een ¼ uurs agtereen geweldig te gaapen, sloot dan de tanden, eenige minuten lang, styf op elkander, schudde het hoofd, verdraaide de oogen, en maakte vervolgens allerleye soorten van wringingen en buigingen met het lichaam, die somtyds zeer afschuwlyk waren. By het eindigen van den aanval loosde zy gemeenlyk zeer veele winden.

Omtrent de aanleidende oorzaak van het gebrek was zy buiten staat eenige toelichting, hoe genaamd, te kunnen geeven. Alleenlyk klaagde zy over een geduurigen azynzuuren smaak, en dat alles, wat zy at, zuur scheen te zyn, dat haar eetlust zeer ongeregeld, nu eens sterk, dan weder gering, was, en dat zy eenige maalen van zelf had moeten overgeeven, en daar by zuivere grasgroene en azynzuure Gal was kwyt geraakt.

Vier weeken lang beproefde ik allerleye middelen, doch vruchtloos. De Braakmiddelen deeden haar altoos zeer veel zuure stof, die de tanden stomp en de keel pynlyk maakte, kwyt worden, maar zonder eenige merkbaare verligting. Buikzuiverende middelen scheenen het ongemak heviger, en de Zieke zwakker, te maaken. Ik deed haar niets, dan vleeschspyzen eeten, en zy klaagde over zuur, even als te voren. Bittere, opslurpende, zuurtemperende, middelen baatten niets. Na dit alles zonder nut gegeeven te hebben, schreef ik pillen voor uit gelyke deelen Asa foetida en Ossengal, waarvan zy driemaal daags een scrupel innam. In weinige dagen zag ik van

[p. 137]

dit middel de gewenschte uitwerkingen; de aanvallen werden ligter, en tevens verminderde ook de zuure smaak. - Agt dagen laater was 'er noch van het zuur noch van den St. Vitus-dans iets meer te bespeuren. Nog drie weeken deed ik met het middel aanhouden, en al dien tyd had zy geen de minste trekkingen. Eindelyk deed ik haar nog agt dagen het Quassiehout gebruiken, en liet haar, genezen, uit ons Gasthuis heengaan.

Buiten twyfel is het zuur in de eerste wegen van tweederleyen aart, en ook van een dubbelen zeer verschillenden oorsprong. Somtyds naamlyk is het slegts het gevolg van de verandering, die de zuure of zuurwordende spyzen, en dranken, uit zich zelve ondergaan, en alsdan heeft de Lyder 'er slegts ongemak aan, als hy zodanig voedzel gebruikt heeft. Opslurpende aarden en loogzouten neemen dit gebrek ligt en op den duur weg, en wanneer de Lyder bestendig eenen tegenzuur- leefregel in acht neemt, en tevens maag-versterkende Geneesmiddelen gebruikt, blyft hy in 't vervolg van dit zuur bevryd.

Maar het gebeurt somwylen, dat de Lyder altoos, en onöphoudelyk, met zuur geplaagd is, hoedanig hy zynen leefregel ook inrichte, zelfs wanneer hy niets dan vleeschspyzen gebruikt. Alle middelen, die het zuur tegengaan, baaten niets, of verschaffen slegts eene zeer kortstondige verligting. In dit geval is het zuur niet een gevolg van de verandering, die het voedzel of de drank ondergaat, maar eene verkeerde afscheiding der vochten, die tot de spysverteering dienen. De Zieke heeft, zo als kämpf zich uitdrukt, een Azynmaakery in de maag. De Verduuwings-vochten zelve zyn zuur, nadien 'er eene prikkeling op de werktuigen der afscheiding werkt, en derzelver verrichting derwyze verandert, dat zy een geheel ander product leveren, als zy moesten. De Gal zelve is in dit geval somtyds zo zuur als een slap Sterkwater. De oorzaak van dit alles is eene prikkelende stoffe, die op de werktuigen ter afscheiding haar vermogen oefent, en het komt 'er slegts op aan, deze stof te vinden en weg te ruimen. Kämpf verhaalt het geval van een Lyder, die, na een kwalyk behandeld schurft, zodanig een Azynmakery in de maag kreeg.

Wanneer men nu de prikkelende stoffe niet ontdekken kan, gelyk dit in het opgegeven geval plaats had, doen de genoemde pillen, uit gelyke deelen Asa foetida en Ossengal zo uitsteekend veel voordeel, dat ik dezelve, vol-

[p. 138]

gens myne veelvuldige daar mede genomen proeven, byna als een Specificum kan aanpryzen. Welligt helpen zy slegts als krampstillende middelen, die de werking van de onbekende prikkelende stof op de werktuigen, de vochten ter verduuwing geschikt afscheidende, verminderen of geheel beletten.