Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Waarneeming wegens het nut der brandmiddelen, in verlammingen.
Door den Hoogleeraar Richter.

Eene Vrouw van 35 Jaaren werd in ons Ziekenhuis gebragt, met eene geheele Verlamming van het rechter Been. Zy was volstrekt buiten staat, om de Dye zo wel als den Voet het minst te kunnen bewegen. - Het Been was tevens ruim drie duimen korter, dan het gezonde, yskoud, en zo mager dat het meer dan de helft dunner was, dan het slinker. Zy klaagde tevens over pynen

[p. 87]

in het gansche deel, vooral ter hoogte van den Trochanter, alwaar zy zelfs by een sterker aanraaking pyn gevoelde.

De Trochanter was op zyne behoorlyke plaats en natuurlyke ligging. Men kon dus aan geene Ontwrichting denken. Ook kon men de Dye in alle richtingen doen draaijen. Uiterlyk was 'er aan het gewricht noch roodheid noch zwelling te bespeuren; en de Lyderes bevondt zich voor 't overige taamlyk gezond, en had geene Koorts.

Omtrent den oorsprong en de aanleiding dezer ongesteldheid was zy niet in staat eenig ander bericht te geeven, dan dat zy zich reeds 10 Maanden lang in dien toestand bevondt, dat het ongemak met hevige pynen in de Dye begonnen was, die zich nederwaarts door het gansche been verspreidden, dat deze pynen, zedert eenigen tyd, zachter waren, en zich vooral tot het Heupgewricht bepaalden.

Ik had het geluk, deze Vrouw, van dit zo hevig en ingeworteld gebrek, door het afbranden van 5 Katoene Proppen, op de wyze van den beroemden pouteau, en het aanleggen van nog vier Spaansche Vliegpleisters, in den tyd van 17 weeken, zo volmaakt te geneezen, dat 'er naauwlyks eenige blyk van het ongemak overig bleef. De Brandproppen liet ik beurtlings, gewoonlyk na eene tusschenpoozing van 10 tot 18 dagen, en altoos op die plaatsen, aanzetten, waar de pyn alsdan het hevigste was. Altoos verdween de pyn op die plaats, waar men de branding gedaan had, binnen den tyd van 8 tot 18 dagen. Zodat men voor de volgende Brandprop eene andere plaats kon uitkiezen.

Na op deze wyze vyf Proppen, alle op meerder of minder afstand van den Trochanter, aangezet te hebben, was de pyn uit de Dye ten eenemaal verdweenen; doch het Been bleef op verscheiden plaatsen nog pynlyk, echter vry minder dan de Dye geweest was. Op deze plaatsen werden beurtlings vier Spaansche Vliegpleisters gelegd, en een tyd lang open gehouden. Dit alles geschiedde onder een steeds toeneemende beterschap, tot dat 'er eindelyk geen pynlyke plaatsen meer gevonden werden, en het gebruik van het geheele Been wederom volkomen hersteld was. Uiterlyk had ik, geduurende de gansche behandeling, het geheele Been met een mengsel van den Spirit. Sal. Ammon. & Tinct. Cantharid. sterk doen inwryven.

Op eene gelyke wyze genas ik een jong Heer van 21

[p. 88]

Jaaren, die eene soortgelyke verlamming aan de linker Dye had, doch zonder vermagering. De tweede Brandprop nam reeds alle pynen weg, en herstelde 't gebruik van het deel. Kort daarna kreeg hy zwaare pynen in alle de Leden, die naar een Rheumatismus vagus geleeken, en allengs, door 't gebruik van 't Spiesglas, de Dulcamara en de Guajac. genezen werden.

Ik zoude nog een paar andere gevallen kunnen mededeelen, indien zy niet met de voorgaande geheel overeen kwamen. Niettemin heb ik dit middel, in soortgelyke gevallen, ook wel zonder voordeel gebezigd. Naar myn inzien, kan men 'er slegts eenig nut van verwagten in zodanige Verlammingen, die uit het nederzetten van eene prikkelende stoffe ontstaan, of die van pynen in het aangedaane deel, en wel voornaamlyk omtrent het Heupgewricht, verzeld worden.

Dergelyke gevallen, waarin het deel verkort is, vindt men somtyds by de Waarneemers, onder den naam eener Luxatio spontanea, of Ontwrichting zonder uiterlyke oorzaak, beschreven. Maar 'er is geen zweem van eenige Ontwrichting te ontdekken, en de oorzaak der verkorting ligt enkel in de spieren, die het Lid optrekken, en door de Ziektestof, welke 'er op werkt, even gelyk de Sternomastoïdeus by het Caput Obstipum tot verkorting en opkrimping geprikkeld worden. Deze Ziektestof is wel meerendeels van een rheumatieken of jichtigen aart; doch ik heb ook in twee kinderen een soortgelyk geval aangetroffen, waar ik alle reden had, om ze van eene Kropzeerige oorzaak af te leiden.

Myne Brandproppen laat ik, naar het Voorschrift van pouteau, van katoen of pluksel vervaardigen. Zy zyn omtrent ¾ duim dik, en even zo lang. Om ze door het aanblaazen niet af te doen vallen, laat ik ze van onder met een smal strookje hechtpleister op de huid vasthechten. Wanneer men de Prop geheel tot asch laat branden, gaat de werking van het vuur niet dieper, dan door de huid tot in het Celleweefsel. De brandkorst scheidt zich gewoonlyk zeer traag af, gelyk ook de huidzweer, daar door te weeg gebragt, zeer langzaam geneest. Voor 't overige schynt het aanwenden van dit middel zo pynlyk niet te zyn, als men naar den uiterlyken schyn vermoeden zoude.