Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

[p. 49]

Waarneeming wegens de nuttigheid van de zeezoutzuure zwaar-aarde (Terra ponderosa salita) in eene hevige kropzeerige oogontsteeking.
Door den Heer Hufeland, Hoogleeraar te Jena.

Een Kind van zes Jaaren was, van zyne geboorte af aan, met alle tekenen eener Kropzeerige gesteldheid behebt geweest; als een groot hoofd, een gezwollen bovenlip, een teêr, bol, bleek vel, met doorschynend roode wangen, bleeke lippen, een schynbaar wel doorvoed, maar sponsagtig en slap, lighaam, blonde hairen, eene dikke en korte hals, enz. - Van zyne eerste kindsheid af aan, had hy telkens ongemakken, deeze ongesteldheid eigen, gehad, waartoe eene slegte opvoeding, en het opvullen met meelspyzen en gebakken, niet weinig medewerkte. Een algemeene huidüitslag, verharde klieren, zeerhoofdigheid, zweeren, wisselden telkens met elkander af. Zedert drie Jaaren had hy altoos, in het voorjaar, aan eene zeer hevige Oogontsteeking gezukkeld, waarvan op het slinker oog een witte vlek op het hoornvlies was overgebleven. In het Jaar 1791, kreeg hy dit ongemak weder, en wel met meer hevigheid dan te vooren, daar hy ook, dit Jaar, de Kinderziekte sterk gehad had, en zyne oogen daardoor eenigzins geleden hadden. Zyne oogen waren geheel gesloten en traanden sterk, terwyl de oogleden rood, gezwollen, en van binnen met een taai lym bedekt waren. Na de verslimmering der oogen, was de uitslag op het hoofd droog geworden, en alles scheen zich op de oogen geplaatst te hebben. - Sterke purgeermiddelen met kwikzilver, mynstoffelyk Moor, dulle kervel uiten inwendig, de Pillen van plummer, eindelyk het purper Vingerhoeds-kruid, waarvan ik anders in Klierziekten veel nut ondervonden had, deeden even zo min, als uitwendige oogwaters, de roode praecipitaat-zalf, weekmaakende stoovingen, spaansche Vliegen, de Ecorce de Garou, bloedzuigers, en meer andere middelen van dien aart, niet het geringste voordeel, of, zo zy eenigzins scheenen te helpen, was dit slegts van korten duur. Het Kind lag thands reeds byna drie maanden lang blind in eene donkere kamer, terwyl, zo veel de gezwollen oogleden-

[p. 50]

het toelieten om iets van de oogen te zien, het hoornvlies zich rood en de Albuginea met veel opgezette aderen gevuld vertoonden. - Ik begon thands eene oplossing der Zoutzuure Zwaar-aarde te beproeven, en gaf daarvan in 't eerst yder dag driemaal XXX druppels, doch zonder voordeel; ik vermeerderde dus de giften tot XXXX druppels, waardoor aanhoudende stoelgangen, 3 of 4 maal daags, van zeer veele taaije stinkende slym, volgden, 't geen des te opmerklyker was, om dat ik te vooren van sterke drastica, in meer dan gewoone doses, weinig uitwerking en geen nut ondervonden had. Onder het voortgezet gebruik deezes middels begon ook de oogontsteeking af te neemen; in weinige dagen kon hy de oogen openen, en het daglicht verdraagen, terwyl de roodheid en duisterheid van het hoornvlies allengs verdweenen. 'Er vertoonde zich intusschen op nieuw eenig uitslag en weinige klieren aan den hals; doch, door een voortgezet gebruik van het middel, werden ook deeze ten eenemaal weggenomen. - Men nam het Kind kort hierna op eene reis mede; doch, ondanks een kwalyk bestuurden eetregel, en andere gelegenheden tot instorting, bleef het ongemak volmaakt geneezen, zo dat 'er geen voorraad meer van scrophuleuze stof scheen voorhanden te zyn. - Ik deed hem naderhand nog, om de vier weeken, het middel, agt dagen lang, tusschen beide laxeermiddelen van Kwikbereidingen, en in 't volgend voorjaar de Zoutzuure Zwaar-aarde, eenige weeken agtereen, gebruiken, en na dien tyd is hy van dit zo hevig en hardnekkig ongemak bevryd gebleven, terwyl ook de overige verschynzelen der Klierziekte ten vollen verdweenen zyn. - Na dien tyd heb ik nog meermaalen gelegenheid gehad, om de heilzaame uitwerkingen van dit voortreflyk middel, in Oogontsteekingen, Klierverhardingen, en andere ongesteldheden van een Kropzeerigen aart, te mogen ondervinden.