Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Waarneeming wegens het nut van den Aether Vitrioli, ter geneezing van eene hardnekkige derdendaagsche koorts.

(Medical Facts. Vol. V.)

Eene Dame, door het verlies van haar eenig Kind gevoelig getroffen, en uitermaaten verzwakt zynde, werd in het najaar door eene vry hevige derdendaagsche Koorts aangetast, die regelmaatig byna op het zelfde uur telkens wederkwam. Schoon in 't begin geene Geneesmiddelen wil-

[p. 9]

lende gebruiken, besloot zy echter ten laatsten, wegens de toeneemende verzwakking, haaren Geneesheer te spreeken. Na de eerste wegen met een zagt yomitief, en daarna een ligt laxeermiddel, gezuiverd te hebben, behandelde deeze de Koorts op de gewoone wyze, met vooraf bittere, oplossende, versterkende, middelen, en daarna de Kina op de vrye dagen, in eene behoorlyke hoeveelheid, toe te dienen. Dan, in weerwil van dit alles, bleef de Koorts op dezelfde wyze, op de gewoone tyden, aanhouden, en 'er werd met deeze middelen niets gewonnen, behalven eenige verbetering van 't gestel en vermeerdering der krachten. Hierdoor mrstroostig geworden, wilde zy geene Geneesmiddelen meer gebruiken, en bleef by dit voorneemen veertien dagen lang; dan, daar de Koorts steeds met hetzelfde geweld bleef voortduuren, en zy intusschen wederom zeer verzwakt en vermagerd was, verzogt zy, op nieuw, de hulp van haaren Geneesheer. Te leur gesteld in het beproeven der voorige geneesmïddelen, en my te binnen brengende, dat de Heer whytt, in zyn voortreflyk Werk over de Zenuw-Ziekten, ergens aanmerkt, dat zo wel afgaande Koortsen als alle andere Zenuw-Ziekten, die regelmaatige aanvallén hebben, dikwyl kunnen voorgekomen, of althans verzagt worden, indien men, kort vóór het acces, een hevige pyn of sterke opschudding in het lighaam te weeg brengt, besloot ik van zodanig een middel de proeve te neemen. - Bewust van het groot vermogen van den AEther, als krampstillend middel, en deszelfs sterke werking op het Zenuwgestel, schreef ik een Drankje met 60 droppels van dit vocht voor, om op eens in te neemen, zo dra zy het minste van de Koorts ontwaar werd. 'Er verliepen echter eenige minuuten, na dat de koude begonnen was, eer zy het middel innam, en niettemin had het de verlangde uitwerking. Naauwlyks was het in de maag gekomen, of het gaf haar een zo sterken schok, dat zy zich verbeeldde, of 'er, by het bereiden van haare middelen, ook eenige misslag had plaats gegrepen, het geen haar eenigzins deed ontstellen. Niettemin was de Koortskoude wel ras geëindigd, 'er volgde een aangenaam gevoel van warmte op, dat door geen zweet vervangen werd, en zy was het overige van den avond lugtig en opgebeurd.

Daar ik echter vreesde, dat ééne gifte niet voldoende ware, te meer, om dat zy het na 't begin der Koorts ingenomen had, verzogt ik haar het middel andermaal te willen neemen, op den tyd van den volgenden aanval, 't zy

[p. 10]

dezelve al of niet mogt plaats hebben. Zy nam dat ook op dien tyd, zodra zy bemerkte dat de nagels blaauw begonnen te worden (om haar eigen uitdrukking te gebruiken), het Drankje in, 't welk haar nog meer aandeed dan de eerste reis; doch de benaauwdheid duurde niet lang; zy bevond zich wel ras weder beter, en bragt het overige van den avond zonder eenig ongemak door. Van dien tyd is de Koorts geheel weggebleeven, en zy heeft 'er geene aanvallen hoegenaamd van terug gekregen. Eenige versterkende middelen, die zy, tweemaal daags, eenigen tyd innam, herstelden voorts haare krachten volkomen. Het is blykbaar, dat de Koorts in dit geval alleen uit zwakte van 't Zenuwgestel is voortgesproten, en dus, even als de periodieke Zenuwziekte, met voordeel kon behandeld worden, door naamlyk, ten tyde van de paroxysmus, volgens het voorschrift van den Heer whytt, eene sterke opschudding in het gestel te verwekken, de werking van 't Zenuwvermogen af te leiden, en daardoor de hebbelykheid van den aanval te breeken.