Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Geneeskundige Verhandeling over het nut der Watervaten; door Gisb. Jac. Wolff, Meester der Vrye Kunsten, Doctor in de Wysbegeerte en Geneeskunde, en Vroedmeester te Utrecht. Met een Brief van S.T. Soemmerring, Hofraad en Hoogleeraar in de Geneeskunde te Mentz. Te Haarlem, by E.W. Cramerus, Junior, 1794. In gr. 8vo. 135 bl.

Blykens de Voorreden van den Schryver, is deeze Verhandeling ingezonden ter beantwoording eener Prysvraag, door het Zeeuwsche Genootschap der Weetenschappen te Vlissingen in het Jaar 1791 opgegeeven. Het perpetueel Committé van dit Genootschap dezelve, even zo wel als de overige ingekomen Antwoorden, onvoldoende geöordeeld hebbende, was ook des Auteurs voorneemen niet geweest dit Stuk in het licht te geeven; doch het aanraaden van sommigen zyner Vrienden, en byzonder een Brief van zynen Leermeester, den Hoogl. soemmerring, (aan het hoofd van dit Werkje geplaatst,) deeden hem van besluit veranderen, en hetzelve door den druk gemeen maaken.

In de behandeling van het Vraagstuk, 't welk vereischte de nuttigheid aan te toonen, die de vorderingen der laatere Ontleedkundigen in de kennis van het Samenstel der Watervaten, voor de Geneeskunde, konden aanbrengen, gaat de Auteur op deeze wyze te werk, dat hy alle de byzondere Ziekten, welker aart of geneeswys, door de opgenoemde ontdekkingen, eenigzins toegelicht en verbeterd is, stukswyze doorloopt, en tevens aanwyst, in hoe verre de kennis en behandeling van elk derzelven, in tegenstelling van vroegete tyden, hierdoor gewonnen heeft, en tot grootere volkomenheid gebragt is. - De Ziekten, welke dus afzonderlyk behandeld worden, zyn de volgende: Ontsteeking; Bloeduitzettingen; Windgezwel; Waterzucht; het wit Kniegezwel; Venusziekte; Kropkliergezwellen; Geelzucht; Pisvloed; Kanker; Pokken; Mazelen; Pest; Ziekten door Dierlyke Giften; Beenbreuken;

[p. 330]

Beenbederf; Versterving der Beenderen; Engelsche Ziekte; en de Verweeking der Beenderen: waarna hy eindelyk ten besluite nog eene algemeene optelling doet van eenige byzondere nuttigheden, die uit de gemelde naspooringen in de Geneeskunde zyn voortgevloeid.

In de bewerking van dit een en ander, spreidt de Auteur veel belezenheid en kunde van de nieuwste en beste Schryvers over dit onderwerp ten toon, en doet daaruit ook zeer duidelyk zien, hoe veel wy boven de vroegere Geneesheeren, ten opzichte van de kennis en geneezing dier Ziekte, gevorderd zyn; en als zodanig verdient dit Werkje, als eene vry volledige verzameling van het geen door de laatere Schryvers omtrent dit Leerstuk gezegd is, onze goedkeuring en aanpryzing: doch, daar 'er een volstrekt gebrek aan eigene waarneemingen en opmerkingen in dit Stukje plaats grypt, en de manier, waarop de Heer wolff de behandeling van dit geheele onderwerp heeft ingericht, tot zeer veele gegronde berispingen gelegenheid geeft, gelooven wy, dat de Hoogl. soemmerring de vriendschap voor zyn ouden Leerling wat te ver getrokken heeft, met het oordeel van het Zeeuwsch Genootschap in een ongunstig licht te plaatzen, en het niet toekennen van den gouden Eerprys als een aangedaan ongelyk te doen voorkomen. - Wy althans gelooven, dat deeze zeer gewichtige stoffe voor een veel beter, en met het oogmerk des Genootschaps overëenkomstiger, beärbeiding vatbaar is, en twyfelen geen oogenblik, of de Professor soemmerring zelf zal daarvan, in zyne Verhandeling over dit eigen onderwerp, welke door het Utrechtsch Genootschap bekroond is, de duidelykste bewyzen aan den dag leggen.