Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

De Volks-liefde en Vaderlands-min van Jesus, in Leerredenen. Door Johann Jakob Hesz. Te Amsterdam, by M. Schalekamp, 1795. In gr. 8vo. 200 bl.

In een tydstip, waarin de Vaderlandsliefde in de harten van alle onbevooroordeelde Burgers blaakt, en den een den anderen, met de heilspellende voorbeduidzelen van betere tyden, geluk wenscht, haasten wy ons, om de Leerredenen van den allezins agtenswaardigen hesz onzen landgenooten aan te kondigen. Oud en versleeten is de tegenbedenking van zommige kwalykgezinden omtrent de Leere van jezus, als of de Vaderlandsliefde in dezelve niet wierdt aangepreezen. Door algemeene aanmerkingen heeft men de ongegrondheid van dit bezwaar, meermaalen, overtuigende doen blyken. By allen, welken het gewigt der zaake ter harte gaat, zal de Heer hesz geen kleinen dank behaald hebben, met zyne opzettelyke verlediging ter beslissende afdoeninge van de volwigtige taak. Hy doet zulks in zes Leerredenen, behelzende eene uitgewerkte beschouwing van vyf Stellingen of Proeven. In de eerste Proeve beschouwt hesz de Vaderlandsliefde

[p. 53]

van jezus, zich vertoonende in de oprechtste deelneeming, en in zyn beklag over het, hand over hand, toeneemend bederf van Godsdienst en Zeden, onder zyne Landgenooten. In de tweede Proeve wordt jezus voorgedraagen, als het Volk opmerkzaam maakende op elk gewigtig voorval, 't geen, by het toeneemend bederf van Zeden, een noodwendig onheil voorspelde. De Redenaar, het gezegde over dit onderwerp, in de derde Leerrede, op de tegenwoordige omstandigheden hebbende toegepast, toont, in eene verdere Proeve, hoe jezus, wanneer de Joodsche Staat niet meer te redden was, zich, egter, alle moeite gaf, om afzonderlyke persoonen te behouden, op dat ook zy niet met den stroom des verderfs zouden voortgerukt worden. De Heer hesz gaat voort, om, in eene vierde Proeve, de Vaderlandsliefde van jezus te vertoonen als daar in bestaande, dat hy zich, als Leeraar, enkelyk bepaalde tot het Land Israël, als zyn Vaderland, en dus zynen tyd en kragten geheellyk wydde aan dat Volk, waar toe hy behoorde. In eene laatste Proeve wordt jezus voorgedraagen, als ten nutte zyner tyd- en landgenooten veele gewigtige en toepasselyke lessen ontleenende uit de oude Geschiedenissen zyns Vaderlands. Ziet daar de hoofdbedoeling deezer Leerredenen. Wy hebben dezelve met genoegen ingezien, en veele aanmerkingen ontmoet, welke over de Vaderlandsliefde op zich zelve een opklaarend licht verspreiden, en daarenboven ingerigt zyn, ter aanwyzinge van de heilzaame strekkinge der Leere van onzen Zaligmaaker, ter bevorderinge van het algemeene welzyn. Minst van allen heeft ons voldaan de vierde Proeve; andere redenen, behalven die van de Vaderlandsliefde ontleend worden, zyn 'er voorhanden, waarom jezus zyne prediking tot het Joodsche volk bepaalde. De natuur der zaake bragt zulks te mede. Uit hoofde zyner geboorte en opvoedinge hadden de Landgenooten van onzen Heere regt om zulks te verwagten. In gevolge van hunnen nationaalen denkaart, zouden de Jooden eenigermaate geregtigd geweest zyn ter verwerpinge van jezus, indien deeze, zonder onderscheid, tot de Heidenen zo wel als tot hun, zyne prediking hadde ingerigt. Zonder thans, uit deeze nutte Leerredenen, iets ter proeve voor te draagen, vergenoegen wy ons, met het leezen van dezelve ten ernstigste aan te pryzen.