Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1794

Beknopte Beschryving van den Rhynstroom, benevens de Steden, Dorpen en Plaatsen aan deszelfs Oevers gelegen. Verrykt met eene nieuwe Kaart van den loop des Rhyns, van zynen Oorsprong in Zwitserland tot aan deszelfs einde in de Duinen by Katwyk; en twee-en-twintig Gezichten van de voor naamste Steden, Bergen, enz. Te Amsteldam by A.B. Saakes, 1794. In 4to. 58 bl.

Deze Beschryving voldoet aan den tytel, met betrekking tot het woord beknopt; doch aan het klein getal blad zyden is tevens ligt op te maaken, dat veele Steden en Plaatsen, langs den Rhyn liggende, in zulk eene beknopte beschryving enkel genoemd kunnen worden. De Opsteller heeft hier en daar eenige trekken van Oudheidkunde aan den dag gelegt; ook schynen de Plaaten niet geheel nieuw. Intusschen kan men dit, ten opzichte van de voorgeplaatste Nieuwe Kaart niet zeggen, nadien men het in dezelve gewaagd heeft, om den Rhyn eenigzins te verleggen, of een nieuwen loop aan denzelven te geeven, namelyk een eind weegs ten

[p. 337]

Zuiden van Leyden af, in plaatse van dóór Leyden heen. Loopende dus, als 't ware, nu dóór de zogenaamde Weipoort, langs het Noordeinde van Voorschoten, naar Katwyk, of het Mallegat. Voor den Graveur was dit zekerlyk de kortste weg, om dat zy een regte Lyn vormt; doch deeze kortheid strookt niet met den natuurlyken loop deezer Rivier, die, zo verre wy weeten, nog heden dóór Leyden vloeit; krommende zich daar toe, zo als zy op veele plaatsen doet. De beschryving zelve verbetert de Kaart, in dit geval, niet, wanneer zy zegt: ‘Zy (de Rhyn) voorby de oude Bisschoplyke Stad Utrecht heenen vlietende, en Woerden voorby gestroomd zynde, verliest zich naby de Stad Leyden, by het Dorp Katwyk aan den Rhyn in het Zand, en vindt daar zeker een Canaal, waar door ze zich in het binnenste der aarde verder ontlast.’ - Eigenlyk stuit zy naby het Dorp Katwyk op Zee, zonder dat men daar iets van een Canaal onder de aarde weet.